W okresie Holokaustu pomocy Żydom udzieliło prawie 100 zakonów w ponad 500 placówkach oraz ponad 700 księży diecezjalnych w co najmniej 580 miejscowościach na terenie okupowanej Polski - wynika z badań, które 23 marca, w przeddzień Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką, zostaną przedstawione na KUL. Dokładna liczba Żydów, którzy skorzystali z pomocy polskiego duchowieństwa katolickiego, jest trudna do oszacowania, ale – jak wynika z opublikowanych analiz – są to tysiące osób.

O roli polskiego duchowieństwa w ratowaniu Żydów opowiedzą naukowcy z Polski i Izraela, a także mec. Ryszard Tyndorf, autor nowej publikacji „Wartime Rescue of Jews by the Polish Catholic Clergy”. Na prezentację dwutomowej monografii mec. Ryszarda Tyndorfa, który na stałe mieszka w Kanadzie i od wielu lat zajmuje się kwestiami dotyczącymi postaw ludzi Kościoła katolickiego wobec Żydów, zaprasza Centrum Relacji Katolicko-Żydowskich KUL im. Abrahama J. Heschela. Spotkanie rozpocznie się o godz. 11.00 w auli CTW-114 od konferencji naukowej „Ratowanie skazanych na nieistnienie. Pomoc udzielana Żydom przez księży i siostry zakonne w czasie Holokaustu na okupowanych ziemiach polskich”. Głos zabiorą m.in. prof. Limore Yagil z Institute of Holocaust z Bar-Ilan University w Izraelu, wykładająca również na Sorbonie w Paryżu, a także dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr hab. Grzegorz Berendt, który przybliży stan badań nad ratowaniem Żydów w Polsce. O materiałach archiwalnych, które zgromadzono w Generalnym Gubernatorstwie, opowie dr hab. Sebastian Piątkowski z Archiwum Państwowego w Radomiu.

Monografia „Wartime Rescue of Jews by the Polish Catholic Clergy („Ratowanie Żydów w czasie II wojny światowej przez polskie duchowieństwo katolickie”), którą opublikowało Wydawnictwo KUL, przedstawi prof. Wacław Wierzbieniec z Uniwersytetu Rzeszowskiego. Historyk specjalizuje się m.in. w dziejach i kulturze Żydów w XIX i XX wieku w Polsce, historii Kościoła katolickiego w XX wieku oraz w tematyce dobroczynności i filantropii w życiu społecznym. Gościem specjalnym spotkania będzie autor książki mec. Ryszard Tyndorf.

Książka jest studium działań ratunkowych na rzecz Żydów prowadzonych przez Kościół katolicki w okupowanej przez Niemców Polsce podczas II wojny światowej. Opracowanie opiera się przede wszystkim na świadectwach ocalonych Żydów, a także Polaków udzielających im pomocy, uzupełnionych dokumentacją kościelną. Z publikacji mec. Tyndorfa wynika, że różnych form pomocy Żydom udzielało 66 zakonów żeńskich w około 450 placówkach (głównie klasztorach), 25 zakonów męskich w około 85 placówkach oraz ponad 700 księży diecezjalnych w co najmniej 580 miejscowościach na terenie okupowanej przez niemieckich nazistów Polski. Jest to pierwsza anglojęzyczna monografia, która obejmuje przegląd obszernej polskojęzycznej literatury na ten temat. Jako taka, stanowi ważne uzupełnienie dorobku naukowego i wzywa do ponownej oceny historycznego zapisu ratowania Żydów przez Kościół katolicki w Polsce w czasie, gdy polskie duchowieństwo było poddawane prześladowaniom, jakich nie doświadczyło żadne inne duchowieństwo w okupowanej Europie, a obowiązującą karą za pomoc Żydom w okupowanej Polsce była śmierć.

Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką przypada 24 marca, w rocznicę śmierci rodziny Ulmów z Markowej, rozstrzelanej przez niemieckich żandarmów za ukrywanie Żydów. Dzień ten jest wyrazem czci dla wszystkich Polaków, którzy pomagali Żydom poddanym ludobójczej eksterminacji przez niemieckich okupantów.