Ps 150, 1-5 - z Jutrzni na niedzielę IV tygodnia
Audiencja generalna, 26 lutego 2003 r.

1. Po raz drugi w Liturgii Jutrzni rozbrzmiewa Psalm 150, który przed chwilą proklamowaliśmy. Jest to hymn świąteczny, alleluja wzbogacone muzyką. To duchowa pieczęć Psałterza, księgi uwielbienia, śpiewu i liturgii Izraela.
Tekst jest wyjątkowo prosty i przejrzysty. Musimy jedynie pozwolić się porwać powtarzającemu się wezwaniu do wysławiania Pana: "Chwalcie Boga... chwalcie Go... chwalcie Go!". Na początku Bóg przedstawiany jest w dwóch fundamentalnych aspektach Jego tajemnicy. Jest On z pewnością transcendentny, tajemniczy, oddzielony od naszego horyzontu: Jego królewskim mieszkaniem jest "sanktuarium" niebieskie, "wyniosły nieboskłon Jego potęgi", podobny do niedostępnej człowiekowi fortecy. Pomimo tego jest On blisko nas, jest obecny w "świątyni" Syjonu i działa w historii przez swoje cuda, które objawiają i pozwalają doświadczyć "Jego wielkiej potęgi" (por. ww. 1-2).

2. Między niebem a ziemią tworzy się zatem jakby kanał komunikacji, w którym spotykają się działanie Pana oraz śpiew uwielbienia ze strony wierzących. Liturgia łączy te dwa san-ktuaria, ziemską świątynię oraz nieskończone niebiosa, Boga i człowieka, czas i wieczność.
Podczas modlitwy dokonujemy swoistego rodzaju wstępowania ku Bożemu światłu i doświadczamy równocześnie zstępowania Boga, który dostosowuje się do naszych ograniczeń, aby nas słuchać i mówić do nas, aby spotkać się z nami i zbawić nas. Psalmista podsuwa nam pomoc, z której możemy korzystać podczas tego modlitewnego spotkania - jest to użycie instrumentów muzycznych orkiestry świątyni jerozolimskiej, jak: trąba, harfa, cytra, bęben, flet i cymbały. Również sposób poruszania się w orszaku był częścią rytuału jerozolimskiego (por. Ps 118 [117], 27). Podobny apel spotykamy w Psalmie 47 [46], 8: "Śpiewajcie hymny!".

3. Konieczne jest odkrywanie na nowo i ustawiczne przeżywanie piękna modlitwy i liturgii. Trzeba modlić się do Boga nie tylko formułami poprawnymi teologicznie, ale również w sposób piękny i dostojny.
Wspólnota chrześcijańska musi dokonać rachunku sumienia, aby w coraz większym stopniu powracało do liturgii piękno muzyki i śpiewu. Należy oczyścić kult z naleciałości stylistycznych, z niedbałych form wyrazu, z muzyki i tekstów niechlujnych, nie zgadzających się z powagą celebrowanego nabożeństwa.
Znamienne jest w tym względzie napomnienie z Listu do Efezjan, aby unikać grubiaństwa i braku umiaru, aby zostawić przestrzeń dla czystości śpiewu liturgicznego: "Nie upijajcie się winem, bo to jest przyczyną rozwiązłości, ale napełniajcie się Duchem, przemawiając do siebie wzajemnie psalmami i hymnami, i pieśniami pełnymi ducha, śpiewając i wysławiając Pana w waszych sercach. Dziękujcie zawsze za wszystko Bogu Ojcu w imię Pana naszego, Jezusa Chrystusa!" (por. Ef 5, 18-20).

4. Psalmista kończy zaproszeniem do głoszenia chwały "wszystkiego, co żyje" (por. Ps 150, 5), dosłownie "każdy oddech", "każde tchnienie", wyrażenie, które w języku hebrajskim określa "wszelki byt, który oddycha", zwłaszcza "każdego żyjącego człowieka" (Pwt 20, 16; Joz 10, 40; 11, 11. 14). W uwielbienie Boga zaangażowane jest całe ludzkie stworzenie wraz ze swym głosem i sercem. Do tego uwielbienia symbolicznie wezwane są wszystkie byty żyjące, wszystkie stworzenia, w których jest tchnienie życia (por. Rdz 7, 22), aby zanosiły swój hymn wdzięczności Stwórcy za dar życia.
Śladem tego uniwersalnego wezwania pójdzie św. Franciszek ze swoją wymowną Pieśnią Brata Słońca, w której zaprasza do uwielbiania i błogosławienia Pana za wszelkie stworzenie, które jest odbiciem Jego piękna i dobroci (por. Źródła Franciszkańskie, 263).

5. W tej pieśni powinni uczestniczyć w sposób szczególny wszyscy wierzący, jak sugeruje to List do Kolosan: "Słowo Chrystusa niech w was mieszka w całym swym bogactwie: z całą mądrością nauczajcie i napominajcie siebie, psalmami, hymnami, pieśniami pełnymi ducha, pod wpływem łaski śpiewając Bogu w waszych sercach" (por. Kol 3, 16).
Św. Augustyn w swych Komentarzach do Psalmów widzi w instrumentach muzycznych symbol świętych, którzy wychwalają Boga: "Wy, święci, jesteście trąbą, psałterzem, cytrą, bębnem, chórem, harfą, organami i cymbałami radości, które wydają piękne dźwięki, to znaczy rozbrzmiewają w harmonii. Wy tym wszystkim jesteście. Słuchając Psalmu, nie wolno myśleć o sprawach błahych i przemijających ani o instrumentach teatralnych". W rzeczy samej bowiem głosem śpiewu dla Boga jest "wszelki duch, który uwielbia Pana" (Esposizioni sui Salmi, IV, Roma 1977, ss. 934-935). Najwznioślejszą zatem muzyką jest ta, która płynie z naszych serc. Tej właśnie harmonii Bóg oczekuje i chce ją słyszeć w naszych liturgiach.

Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach OSPPE