Komunikatem z 30 listopada 2000 r. nuncjusz apostolski w Polsce
- abp Józef Kowalczyk powiadomił, że nowym biskupem Kościoła katolickiego
w Finlandii, z siedzibą w Helsinkach, został mianowany przez Ojca
Świętego ks. doc. dr hab. Józef Wróbel - sercanin.
Ksiądz Nominat urodził się 18 października 1952 r. na
terenie obecnej diecezji bielsko-żywieckiej, w parafii Bestwina.
Po ukończeniu Szkoły Podstawowej w Bestwinie i Liceum Ogólnokształcącego
w Żywcu wstąpił do Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego,
gdzie złożył śluby zakonne. Po ukończeniu studiów filozoficzno-teologicznych
otrzymał święcenia kapłańskie 12 czerwca 1980 r. Następnie wyjechał
na studia specjalistyczne do Rzymu, które ukończył w 1985 r. na Akademii
św. Alfonsa, otrzymując tytuł doktora teologii. Po pobycie we Fryburgu
szwajcarskim wrócił do kraju i w 1985 r. objął wykłady z teologii
moralnej w Wyższym Seminarium Księży Sercanów w Stadnikach. W 1987
r. został zatrudniony również w sekcji teologii moralnej Katolickiego
Uniwersytetu Lubelskiego. Wśród różnych zadań w łonie Zgromadzenia,
pełnił w latach 1990-93 funkcję rektora w Seminarium w Stadnikach.
W 1999 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie rozprawy
pt. Człowiek a medycyna. Teologiczno-moralne podstawy ingerencji
medycznej (Kraków 1999). Pozycja ta stanowi poważnej miary wydarzenie
naukowe i czyni ks. dr. Wróbla wybitnym specjalistą w kręgu ogólnokatolickiej
teologii moralnej. Nic więc dziwnego, że po przeprowadzonym przewodzie
habilitacyjnym, bardzo wysoko ocenionym tak w środowisku moralistów,
jak i medycyny, Katolicki Uniwersytet Lubelski powierzył mu świeżo
utworzoną katedrę teologii życia. W konsekwencji ks. dr hab. Józef
Wróbel stał się na terenie kraju ekspertem problematyki skrzyżowania
teologii i medycyny. W obecnym momencie nasuwa się więc pytanie,
czy i jak Biskup Nominat będzie w stanie kontynuować umiłowaną i
z dużym poświęceniem uprawianą dyscyplinę naukową, godząc to z nowymi
odpowiedzialnymi obowiązkami, związanymi z kierowaniem niełatwą diecezją.
Kościół katolicki w Finlandii stanowi klasyczną diasporę.
Na liczący prawie 5 mln mieszkańców kraj, 80% z nich przynależy do
Kościoła luterańskiego, natomiast wiernych katolickich jest obecnie
ok. 8 tys., a więc niecałe 0,5% mieszkańców.
Początki Kościoła katolickiego w Finlandii były więcej
aniżeli skromne. Wiązało się to z sytuacją polityczną, w jakiej znalazła
się Finlandia po 1908 r. Wtedy to bowiem weszła w obręb carskiej
Rosji jako księstwo obdarzane raz mniejszą, raz większą niezależnością.
Do 1908 r. stanowiła bowiem integralną część Królestwa Szwecji, której
zawdzięczała całkowitą właściwie luteranizację. Już jednak w 1902
r. udało się konsekrować jedyny wtedy kościół katolicki w Finlandii
w porcie Vyborg (Karelia). Większą swobodę zyskali tu katolicy dopiero
w latach sześćdziesiątych XIX wieku, i to w części na skutek żądań
katolików polskich, którzy znaleźli się w Finlandii jako wojskowi
albo urzędnicy Imperium Rosyjskiego. I tak w 1860 r. wybudowany został
w Helsinkach kościół św. Henryka (obecna katedra). Wtedy był tylko
kościołem garnizonowym, zależnym jurysdykcyjnie od arcybiskupa w
Mohylewie. Wspólnota katolicka, która skupiała się wokół tego kościoła,
liczyła zaledwie kilkaset osób, w dużej części Polaków.
Księża Sercanie z Holandii pojawili się w Finlandii w
1907 r., ale zostali stamtąd wydaleni już w 1911 r., ażeby powrócić
tam po rewolucji bolszewickiej w 1917 r. Trzy lata później został
ustanowiony wikariat apostolski w Finlandii, zaś po II wojnie światowej
został on podniesiony do rangi biskupstwa (25 lutego 1955 r.), z
ks. Wilhelmem Cobbenem jako pierwszym biskupem. W ten sposób Kościół
w Finlandii przestał być terenem misyjnym, a zyskał status diecezji
ze stolicą w Helsinkach.
Godny uwagi jest fakt, że w okresie perypetii w latach
1911-17 Zgromadzenie Księży Sercanów zetknęło się na terenie fińskim
z rodzącym się wtedy właśnie Zgromadzeniem Sióstr Urszulanek Szarych
oraz bł. Matką Urszulą Ledóchowską. Tak jak Księża Sercanie zostały
one wysiedlone z Petersburga, przenosząc swoją szkołę do Merentahti.
Zwróciły się z prośbą do założyciela Księży Sercanów - sługi Bożego
o. Leona Dehona o dwóch kapelanów dla prowadzonej przez bł. Urszulę
szkoły. Ojciec Dehon dojrzał w tym szansę osiedlenia się założonego
przez siebie Zgromadzenia i chętnie zgodził się na propozycję. W
ten sposób - u samych początków obydwa Zgromadzenia spotkały się
w wielkich osobowościach swoich Założycieli. Potem, oczywiście, drogi
się rozeszły, by po kilkudziesięciu latach spotkać się na nowo w
Juvaaskyla w 1976 r. i Helsinkach w 1982 r., w trudnej, ale owocnej
pracy apostolsko-duszpasterskiej.
Wracając do dziejów diecezji w Helsinkach - po 1921 r.
funkcję administratora apostolskiego objął sercanin - o. Johannes
Michael Buckx, po którym tę funkcję od 1945 r. przejął mianowany
biskupem proboszcz w Turku, wzmiankowany już o. Wilhelm Cobben. Jego
koadiutorem został mianowany w 1964 r. o. Paweł Verschuren, konsekrowany
na biskupa w 1967 r. On też został następcą bp. Cobbena w tymże -
1967 r. i biskupem ordynariuszem Helsinek. W 1997 r. bp Verschuren
zapadł na ciężką chorobę, w związku z czym złożył rezygnację z funkcji
biskupa w Helsinkach. Umarł 23 lutego 1999 r., a 27 listopada br.
Ojciec Święty mianował jego następcę, którym jest właśnie ks. doc.
dr hab. Józef Wróbel.
Obecny stan diecezji, która została powierzona Księdzu
Biskupowi Nominatowi, obejmuje 7 parafii, z których 6 prowadzonych
jest przez Księży Sercanów, a jedna przez Ojców Dominikanów, przybyłych
do Finlandii w latach pięćdziesiątych, odpowiedzialnych również za
Studium Catholicum i doskonale zaopatrzoną bibliotekę w Helsinkach.
Siedziba biskupa i katedra pw. św. Henryka znajdują się w Helsinkach,
gdzie istnieje jeszcze jedna parafia, prowadzona przez Księży Sercanów
- pw. Matki Bożej Wniebowziętej. W Helsinkach również, oprócz rezydencji
biskupa, istnieje dom zakonny Księży Sercanów i rozwijają bogatą
działalność apostolską Urszulanki SJK. Prowadzą one wielowyznaniowe
przedszkole oraz katechezę dla dzieci katolickich dyplomatów, uczą
języka polskiego i służą pomocą pojedynczym rodzinom. Podobną działalność
prowadzą one również przy parafii św. Olafa w Juvaaskyla. Działalność
duszpasterska Kościoła w Finlandii skupia się, oczywiście, wokół
parafii, ale równocześnie obejmuje wyjazdy do punktów duszpasterskich
rozsianych po całej Finlandii. Księża Sercanie obsługują 14 takich
punktów. Grono wiernych stanowią przede wszystkim Finowie, ale i
spora grupa imigrantów pochodzących z różnych krajów, w tym przybysze
z Dalekiego Wschodu, a także i, oczywiście, Polacy. Liczba wiernych
systematycznie, choć bardzo powoli, wzrasta.
Bardzo dobrze układają się stosunki z Kościołem luterańskim,
stanowiącym jak powiedziano - przygniatającą większość społeczeństwa
tego pięknego i zasobnego kraju. Nie inaczej wygląda sprawa z Kościołem
prawosławnym, który stanowi 1,2% ludności kraju. Wyrazem tych dobrych
stosunków z prawosławiem jest między innymi możliwość korzystania
w oddalonych od katolickich parafii punktach kraju ze świątyń prawosławnych.
Do odnotowania wreszcie są dobre kontakty Kościoła w Finlandii, zwłaszcza
w okresie pasterzowania bp. Verschurena, z biskupami skandynawskimi.
Bp Verschuren był nawet przez dwie kadencje przewodniczącym Episkopatów
w tych krajach.
Ten niepełny obraz diecezji w Helsinkach i jej działalności
ukazuje, jak ważną rolę będzie miał do odegrania na tym skomplikowanym
terenie bp nominat Józef Wróbel, a także i prowincja polska Księży
Sercanów, której wspólnota fińska Księży Sercanów jest urzędowym
regionem. Wprawdzie na terenie Finlandii, oprócz Księży Sercanów,
pracuje jeszcze na różnych odcinkach duszpasterskich 8 kapłanów diecezjalnych,
to przecież trzon pracy duszpasterskiej spoczywa w rękach Księży
Sercanów. Toteż z radością, pomimo trudnego terenu, jakim jest Finlandia,
starają się oni iść z pomocą Kościołowi w Finlandii, ale równocześnie
myślą o powołaniach miejscowych. Napełnia więc radością fakt, że
jeden z kandydatów, rodowity Fin, studiuje obecnie w Stadnikach.
Faktem wszakże pozostaje, że Księdza Biskupa Nominata
czeka poważne i jednocześnie bardzo trudne zadanie, z uwagi na trudny
język oraz specyfikę pracy duszpasterskiej na terenie Finlandii.
Znając wszakże niespożytą energię ks. Józefa Wróbla,
jego ogromną pracowitość oraz wszechstronną wiedzę teologiczną, można
być pewnym, że przy poparciu Współbraci z prowincji polskiej nie
tylko podoła powierzonej mu misji, ale i przyczyni się do dalszego
rozwoju tego małego, ale bardzo dynamicznie rozwijającego się, a
blisko Polski leżącego Kościoła.
Ks. prof. Józef Wróbel otrzyma sakrę biskupią w Helsinkach.
Głównym konsekratorem będzie kard. Edward Cassidy - przewodniczący
Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan.
Pomóż w rozwoju naszego portalu