Echa intertekstualne ogarniają muzykę - jeśli można przekładać terminologię literacką na świat muzyki. Wielcy kompozytorzy odeszli, ich znakomici kontynuatorzy wypierani są przez MTV, cybernetyczną technomuzykę przyszłości, czy wzmocnioną potężnymi syntezatorami i kolorowymi klipami paradę boysbandów. Wydaje się, że wszystko zostało już powiedziane, a raczej skomponowane. Obecnie jesteśmy świadkami powrotów do muzyki korzeni, niezliczonych coverów i teledysków podobnych do siebie jak dwie krople wody. W dobie muzyki elektronicznej poczciwy Bach i niemodny Mozart chyba niewiele już mają do powiedzenia. Na szczęście nie wszyscy popadają w ten findesieclowy nastrój; w końcu współcześni potrafią uszanować i uczcić swych znamienitych mistrzów. Po Roku Mozartowskim i Chopinowskim obchodzimy obecnie Rok Bachowski. Czy jest lepszy sposób uczczenia wielkiego kompozytora, jak wskrzeszenie jego utworów do życia?

Pamiętając o tym, wykonawcy Letniego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej, jaki odbywał się przez cały sierpień w Iłowej, poświęcili przynajmniej jedną część swego programu kompozycjom tego wielkiego twórcy. Najwyższy kunszt artystyczny mieli okazję zaprezentować do tej pory organiści: Pavel Cerny z Pragi, Jurgen Ehlers z Berlina oraz Robert Grudzień z Lublina i Piotr Wilczyński z Warszawy. Dopełnieniem ich koncertów był występ Trio Harmonijek Ustnych, harfistki Anny Faber oraz panflecisty Gieorgija Agratiny. Na koniec wystąpili znakomici wykonawcy z Poznania: Iwona Hossa (sopran), Paweł Joks (trąbka) i Waldemar Gawiejnowicz (organy).

Piękny barokowy instrument organowy każdego niedzielnego wieczoru jest świadkiem mistycznej przemiany "zwykłych zjadaczy chleba" we wrażliwych znawców i odbiorców muzyki dawnej. Na próżno dociekać, czy piękno iłowskiej świątyni czy też dźwięki muzyki wywołują wrażenie namacalnej wręcz bliskości sacrum. Taka oprawa wymaga nie tylko wrażliwych słuchaczy (o których w Iłowej nie trudno), ale też doskonałych muzyków. To właśnie oni swą wirtuozerią, artyzmem i niedoścignionym kunsztem odkrywają na nowo niezwykłe piękno dawno zapomnianych dźwięków, utworów, a nawet instrumentów. Ravel z pewnością oniemiałby z zachwytu, słysząc swe największe dzieło w transkrypcji na trzy harmonijki ustne. Harfa w swym elektroakustycznym wydaniu to instrument na miarę końca XX w. Doskonale oddaje nastrojowe utwory Pascetti´ego czy współczesne aO la jazzowe kompozycje Kulpowicza. Klawesyn - protoplasta fortepianu, wyparty przez swego doskonałego następcę dzisiaj najczęściej służy do... wypełnienia muzealnych ekspozycji. Tylko wyjątkowi szczęśliwcy, przysłuchujący się jego delikatnym, subtelnym dźwiękom, mają niepowtarzalną okazję poczuć ducha XVIII-wiecznej epoki Bacha i Mozarta.

Uczestnictwo w tym niezwykłym muzycznym wydarzeniu nadaje nowy sens naszej codziennej rzeczywistości. Przede wszystkim uwalnia ją z jarzma szarej, wszechogarniającej nudy i stagnacji. Uosabia głęboko w nas tkwiące pragnienia obcowania ze sztuką wysoką oraz harmonią i pięknem. Wciela w życie nasz osobisty, jednostkowy bunt przeciwko miernocie, schlebianiu niewyszukanym gustom oraz taniej rozrywce. Być może obecność na festiwalowych koncertach zbliża nas do odpowiedzi na odwieczne pytania: czym jest talent, natchnienie i sztuka w ogóle. A może jest pretekstem do spotkania z niebanalnymi ludźmi, entuzjastami i burzycielami zastanej rzeczywistości. Myślę, że na te pytania każdy z nas odnalazł już własną odpowiedź.