Spotkanie zorganizowane w KUL-u spotkało się z tak ogromnym zainteresowaniem, że z powodu zgromadzonego tłumu panel przeniesiono do większej auli. Goście nie byli jednak zdziwieni. - Obecność szatana obok obecności Boga jest czymś zwyczajnym w życiu, a ponieważ przestano o tym mówić, jako o czymś zwyczajnym, ta potrzeba odzywa się wzmożonym zainteresowaniem” - tłumaczył o. Posacki. Stąd „trzeba wyprowadzić temat świata duchów z pewnego zaścianka głupiej i pustej sensacji, a z drugiej strony z tematu tylko dla teologów”. Spośród wielu pytań, jakie padły w czasie spotkania, najczęściej powtarzające się to:

Co to jest egzorcyzm?

Egzorcyzm (gr. exorkizein - wyklinać) praktykowany w Kościele katolickim, jest bezpośrednim rozkazem wydanym w imię Boga szatanowi, aby ten wyszedł z miejsca, rzeczy lub osoby. Jest to szczególna forma błogosławieństwa (sakramentalium), które kapłan udziela człowiekowi w określonych sytuacjach i potrzebach (zobacz: Katechizm Kościoła Katolickiego, 1673). W Kościele katolickim ogólna nazwa egzorcyzm obejmuje: egzorcyzm wielki, publiczny lub uroczysty (ma na celu wyrzucenie złego ducha z opętanej osoby oraz uwolnienie od wpływów demonicznych; to sakramentalium odprawiane wg zaleceń „Rytuału rzymskiego”, którego udzielać mogą wyłącznie biskupi oraz egzorcyści - uprawnieni duchowni), egzorcyzm zwykły (włączony w sakrament chrztu św.) oraz stosowanie wody, oleju i soli egzorcyzmowanej przez każdego kapłana oraz egzorcyzmy mniejsze, prywatne lub proste (nie są egzorcyzmami w ścisłym tego słowa znaczeniu, nie zawierają formuł egzorcyzmu wielkiego, np. bezpośredniego rozkazywania złemu duchowi, ale są to modlitwy do indywidualnego odmawiania przez wiernych, np. w chwilach pokus i dręczeń). W zakres tego typu modlitw wchodzi również tzw. modlitwa o uwolnienie (modlitwa wstawiennicza, którą mogą posługiwać wszyscy kapłani lub wspólnoty religijne pod przewodnictwem kapłana lub diakona; modlitwy te nie są egzorcyzmami, choć mają na celu uwolnienie od wpływów złego ducha, poza samym opętaniem).

Przyczyny ingerencji demonicznych

Do głównych przyczyn działań złego ducha należą: bałwochwalstwo (grzech przeciw I przykazaniu Dekalogu: oddawanie boskiej czci pogańskim bóstwom, aniołom, demonom, ludziom, bożkom i przedmiotom oraz wyrzeczenie się Boga), okultyzm (posługiwanie się tajemnymi energiami, mocami czy zdolnościami, wiedza tajemna), magia, wróżby, klątwy (dążenie do osiągnięcia wpływu na ludzi i zdarzenia, czary, korzystanie z usług wróżek), spirytyzm (wywoływanie duchów, bytów astralnych, aniołów w celu zdobycia ukrytej wiedzy), medycyna niekonwencjonalna, manipulacje dźwiękami (zapis podprogowy, mantrowanie, śpiewanie pieśni poświęconych bóstwom, blackmetal, hard-rock, deathmetal i formy muzyki satanicznej, muzyka identyfikowana z kultami, techno) oraz dobrowolne, świadome i długotrwałe tkwienie w grzechu i nałogach czy perwersjach.

W jaki sposób dochodzi do opętania?

Jak podkreślał o. Aleksander Posacki, zły duch „jest mordercą, który stara się nas zabić”. Jego działania można podzielić na różne rodzaje. Są to: kuszenie (prowokowanie człowieka do grzechu, a przez to oddalenie go od Boga), dręczenie (wpływ złego ducha poprzez cierpienie fizyczne, problemy osobiste, zawodowe, materialne), opresje (oddziaływanie fizyczne i nękania, np. niewytłumaczalne zjawiska, hałasy, przemieszczanie przedmiotów), obsesje (zaburzenia w zachowaniu człowieka: brak równowagi duchowej, psychicznej i emocjonalnej wskutek ataków diabła, objawia się m.in. natarczywymi myślami, koszmarami sennymi, próbami samobójczymi). Dwa pozostałe rodzaje ingerencji demonicznych są najcięższe. Jest to nawiedzenie diabelskie zaistniałe najczęściej wskutek praktyk okultystycznych oraz opętanie: wejście złego ducha w ciało człowieka i zawładnięcie jego ciałem (nie duszą); może wystąpić m.in. wskutek oddania się diabłu poprzez podpisanie cyrografu, dobrowolne trwanie w grzechu ciężkim.

Kim są egzorcyści?

Egzorcysta w Kościele katolickim to biskup albo kapłan posługujący w imieniu i autorytecie Kościoła, na mocy mandatu (specjalnego i wyraźnego zezwolenia) do sprawowania egzorcyzmów, otrzymanego od biskupa diecezjalnego. Przepis ten jest zapisany w Kodeksie Prawa Kanonicznego w słowach: „Nikt nie może dokonywać zgodnie z prawem egzorcyzmów nad opętanymi, jeśli nie otrzymał od ordynariusza miejsca specjalnego oraz wyraźnego zezwolenia. Takiego zezwolenia ordynariusz miejsca może udzielić tylko prezbiterowi odznaczającemu się pobożnością, wiedzą, roztropnością i nieskazitelnością życia. Nie wymaga się pozwolenia do sprawowania uroczystych publicznych egzorcyzmów nad domami, zwierzętami lub miejscami” (KPK 1172 § 1, 2). Mandat do sprawowania egzorcyzmów udzielany jest doraźnie lub na stałe. W swojej posłudze kapłan egzorcysta posługuje się zaleceniami, jakie zawiera „Rytuał rzymski” (opublikowany przez papieża Pawła V w 1614 r.) oraz wiedzą i zdobytym doświadczeniem. Kapłani, którzy nie posiadają zezwolenia ordynariusza miejsca, mogą modlić się jedynie modlitwą o uwolnienie.

Kto może odprawiać egzorcyzmy?

Coraz częściej w prasie czy w internecie można znaleźć ogłoszenia dotyczące praktyk egzorcystycznych. Najczęściej reklamują się w ten sposób bioenergoterapeuci, zaklinacze, jasnowidze, wróżki czy świeccy. Podjęte przez nich próby wyrzucania złego ducha najczęściej mają tragiczne skutki dla uczestniczących w nich i stają się źródłem sensacji i mitów. Nie można stwierdzić, że działanie tego typu uzdrowicieli nie ma skutków, jednak ich właściwości nie mogą pochodzić od Boga. Wyłącznie egzorcyzmy przeprowadzane przez kapłanów egzorcystów, działających w mandacie Kościoła, mają moc uwolnić człowieka od wpływu złego ducha. O istnieniu fałszywych egzorcyzmów można mówić, jeśli: są one dokonywane w imię Jezusa Chrystusa, ale przez osoby niewyznaczone do tej posługi przez Kościół, gdy są czynione mocą pogańskich bóstw, tajemniczych energii, wahadełek itp., gdy trzeba za nie w jakikolwiek sposób zapłacić, gdy dotyczą wypędzania duchów zmarłych, fluidów, tworów kosmicznych, ciał astralnych, bytów czy energii. Kapłani egzorcyści, postępując roztropnie i ostrożnie, są w stanie stwierdzić, czy dana osoba jest pod wpływem złego ducha, jaki jest stopień jego wpływu oraz czy osoba cierpiąca nie jest chora psychicznie, albo zarazem chora psychicznie, jak i opętana. Oszuści podający się za egzorcystów często utwierdzają osoby chore w przeświadczeniu, że są opętane i zalecają kolejne wizyty, by przez to czerpać korzyści finansowe. Natomiast kapłani egzorcyści za sprawowanie swojej posługi nie pobierają opłat, upominków czy dowodów wdzięczności.

Jaki jest cel egzorcyzmu?

Walka z szatanem została zapoczątkowana i zlecona przez Chrystusa. Podjęta przez apostołów jest kontynuowana do dziś w Kościele katolickim. Wiele przykładów wyrzucania złych duchów można znaleźć w Biblii (np. Mk 16, 9.17; Mk 3,15; Mk 1, 34; Mt 12, 24-28). Egzorcyzmy stały potwierdzeniem prawdziwości wiary chrześcijańskiej i owocem głoszenia Dobrej Nowiny, stąd obrzęd egzorcyzmów wiąże z się przyjęciem sakramentu chrztu św. i jest obecny w jego aktualnym rytuale. Egzorcyzm nie ma więc na celu wyłącznie uwolnienia osoby od wpływu złego ducha i odcięcia jego wpływów, ale ma doprowadzić do nawrócenia danego człowieka i skierowania go na drogę żywej i autentycznej wiary. Stąd błogosławieństwo otrzymane z rąk kapłana nie będzie skuteczne, jeśli dana osoba nie będzie pragnęła zerwać z grzechem.

Gdzie udać się po pomoc?

Osoby doświadczające opętania demonicznego nie poproszą same o pomoc, ponieważ odczuwają strach i wstręt przed wszystkim, co wiąże się z Bogiem: zarówno sakramentaliami i dewocjonaliami, jak i osobami konsekrowanymi. Najczęściej są one zawożone do kapłanów egzorcystów przez osoby im najbliższe. Pierwszej pomocy w rozeznaniu duchowym może udzielić każdy kapłan katolicki, który powinien również skierować do diecezjalnego kapłana egzorcysty. Pomoc można uzyskać również w kurii biskupiej, prosząc o telefon czy adres egzorcysty. W archidiecezji lubelskiej posługę kapłana egzorcysty pełnią: ks. Jan Pęzioł, ks. Marian Matusik i ks. prał. Józef Szczypa.

Tekst został przygotowany z wykorzystaniem materiałów zamieszczonych na stronie internetowej: www.egzorcyzmy.katolik.pl