Ponieważ w tym roku przypada jubileusz 460-lecia miasta, więc pierwszy artykuł zatytułowano: Układy urbanistyczne Lubartowa. Jest to zarazem fragment pracy magisterskiej, napisanej na Politechnice
Lubelskiej. W pierwszych zdaniach tekstu czytamy: "Lubartów powstał w 1543 r., jako prywatne miasto Firlejów na obszarze wsi Łucka i Szczekarków. (...) Zostało założone
na planie szachownicowym, otoczone wałami ziemnymi z palisadą, posiadało trzy bramy: Lubelską, Kamieńską i Syrnicką. (...) Z placu rynkowego wybiegały ulice w cztery
strony świata: Lubelska i Kamieńska w kierunku Lublina i Kamionki, a były też: Zatylna, Poboczna, Krzywe Koło i Pastewnikowa. Znane też były ulice:
Między Ogrodami, Do Lasu i Ku Browarom. W Rynku był ratusz, a przy drodze na Kock i Radzyń rezydencja Firlejów". To wzmianka o ówczesnym Lewartowie.
W XVIII w. za czasów księcia Pawła Karola Sanguszki przebudowano rynek i powstały istniejące do dziś kościoły: św. Anny i św. Wawrzyńca z klasztorem
Ojców Kapucynów. Zamek Firlejów przebudowano na pałac. Perłą miasta jest sanktuarium św. Anny, po wielu latach prac konserwatorskich - odbudowane.
Maria Kozioł i Ewa Sędzimierz zamieściły niezwykle ciekawe opracowanie: Tradycje firlejowskie i sanguszkowskie w dziejach Lubartowa. Jest tu informacja o przywileju
na fundację miasta nadanym 29 maja 1543 r. przez króla Zygmunta I w Krakowie; o herbie Firlejów, o ich zamku i drewnianym kościele pw. św. Piotra
Apostoła. Jest też bogata informacja i o rodzie Sanguszków i ich dokonaniach na terenie miasta.
Warto zapoznać się z tekstami na temat lubartowskich burmistrzów w latach 1795-1869, o historii lubartowskiego cmentarza parafialnego, Zespole Szkół Zawodowych w tym
mieście. Jest informacja o żołnierzach Polski Podziemnej - Bolesławie Mucharskim i Janie Wiesławie Szczygle. W tym tomie znajdziemy obszerny materiał na temat wsi Nowodwór,
położonej 3-4 km na zachód od Lubartowa. Opracowali go ks. Józef Zbiciak i Maria Kozioł. Ks. Zbiciak przedstawia rys historyczny miejscowości w latach 1725-1864. W rozdziale:
Nowodwór - fundacja dla Księży Misjonarzy, czytamy m.in. że wieś przez półtora wieku związana była ze Zgromadzeniem Księży Misjonarzy, których dom i zarazem siedziba seminarium znajdowały
się tam, gdzie jest obecnie Metropolitalne Seminarium Duchowne. Tak było do 1864 r., kiedy to ukaz carski dokonał konfiskaty dóbr. Maria Kozioł pisze o wsi w XX w., kiedy to
część miejscowości przydzielono parafii Kamionka, a część do parafii Lubartów i tak jest do dziś.
W tekście znajdziemy też wiele ciekawostek z życia szkoły, której patronem od ubiegłego roku jest kard. Stefan Wyszyński. Jest też obszerna informacja na temat kaplicy pałacowej pod wezwaniem
Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Kozłówce, a mottem do tekstu jest wiersz Wandy Śliwiny o przypałacowej świątyni. Są też informacje na temat gmin Firlej i Ostrówek.
W tym tomie nie brakuje też takich rozdziałów jak: W kręgu literatury, U naszych przyjaciół czy Obyczaje ludowe i legendy. Tradycją ostatnich periodyków są
wspomnienia o ostatnio zmarłych, a zasłużonych dla Lubartowa osób. Jest krótki życiorys Kazimierza Kućmińskiego, żołnierza AK i WiN, a także więźnia UB w Rawiczu.
Ostatnie wydanie tomu Lubartów i Ziemia Lubartowska zawiera bardzo dużo szczegółowych informacji z życia miasta i regionu. Niezwykle ubogaca wiedzę o tym
terenie, dlatego warto sięgnąć po prezentowaną książkę.
Pomóż w rozwoju naszego portalu