Całodobowe czuwanie odpustowe na Górze Chełmskiej tradycyjnie już rozpoczęło powitanie pielgrzymów przez proboszcza parafii mariackiej ks. prał. Tadeusza Kądziołkę oraz wieczorna Msza św. odprawiona przez bp. Artura Mizińskiego. W homilii Ksiądz Biskup mówił o współczesnej polskiej rodzinie i jej problemach. Wskazał na rodzinę jako podstawowe środowisko, w którym się poczyna i rodzi życie. Mówił o zadaniach, jakie Bóg postawił przed rodziną i rodzicami. Analizując sytuację polskiej rodziny, bp Miziński przypomniał, że na przestrzeni dziejów zawsze była ona ostoją katolicyzmu i polskości. - Niestety, w nowym społeczeństwie lansuje się wartości ekonomiczne i bardziej wychwalane są osoby, którym powiodło się w sferze zawodowej, a nie takie, które są wzorami ojców i matek - mówił z troską Ksiądz Biskup.

W sobotni wieczór na specjalnym czuwaniu na Górze Chełmskiej zgromadziła się licznie także młodzież. Dla niej był Apel Jasnogórski, Droga Krzyżowa z lampionami po Kalwarii Chełmskiej, którą poprowadził ks. Tomasz Kościk oraz koncert Marka Andrzejewskiego z Lubelskiej Federacji Bardów. Młodzieżowe spotkanie u Matki zakończyła maryjna pasterka odprawiona przez ks. Piotra Drozda, byłego wikariusza parafii mariackiej. Jednak modlitwa w bazylice trwała całą noc, a wierni odmawiali Różaniec Fatimski.

W niedzielę, tradycyjnie już od samego rana do sanktuarium maryjnego ze wszystkich parafii ziemi chełmskiej podążały piesze pielgrzymki. Zgodnie z wieloletnią tradycją, pątnicy z wielką pobożnością i modlitwą obchodzili na kolanach ołtarz z obrazem Matki Bożej Chełmskiej. Przed południem na Mszę św. odprawioną przez bp. Mieczysława Cisło zostały zaproszone rodziny, które na Górę Chełmską przybyły z małymi dziećmi, aby uzyskać dla nich indywidualne błogosławieństwo.

Najważniejszym gościem i pielgrzymem tegorocznego odpustu był prymas Polski abp Józef Kowalczyk. Wraz z Księdzem Prymasem do Chełma przybył abp Stanisław Budzik. Ksiądz Prymas przewodniczył Sumie odpustowej i wygłosił kazanie. W koncelebrze uczestniczyli również abp Stanisław Budzik oraz bp Mieczysław Cisło, kanonicy Kapituły Chełmskiej oraz zaproszeni księża. Słowo do pielgrzymów skierował Metropolita Lubelski. - Dobrze jest być w objęciach Matki Bożej. Dobrze jest wpatrywać się w słońce Bożej łaski i w jej strumieniach rozwijać swoje życie - mówił abp Stanisław Budzik.

W homilii Ksiądz Prymas mówił o trudzie pracy rolników i dziękczynieniu za zebrane z pól zboże. Podkreślał, że podczas chełmskich uroczystości wierni w sposób szczególny dziękują Bogu nie tylko za Maryję, ale i za dary ziemi, prosząc, by służyły całej ludzkości. Wspomniał, że praca rolników jest służbą w dążeniu do gospodarowania ziemią dla dobra ludzkości i każdego człowieka. Jednak to, co w pracy najważniejsze, odbywa się na poziomie ducha. - Praca doskonali człowieka, rozwija jego wiedzę i buduje ludzką godność - podkreślał abp Kowalczyk. Ksiądz Prymas zwrócił się do wiernych z apelem, by zawierzyli Matce Bożej Chełmskiej nie tylko siebie i własne rodziny, ale i całą ojczyznę.

Uroczystą Mszę św. z poświęceniem wieńców dożynkowych zakończyła procesja eucharystyczna po placu przykościelnym. Po południu w bazylice odbyła się jeszcze jedna Msza św., na którą zostały zaproszone dzieci szkolne.