„Jeśli będziesz niegrzeczny, to będziesz musiał nam opowiedzieć, co ksiądz mówił na kazaniu” – Czy ktoś z was słyszał w dzieciństwie takie słowa od swoich rodziców? To na pewno był jeden z elementów motywujących do uważnego słuchania homilii. A czy kiedykolwiek w historii zdarzyło się, aby matka powiedziała do syna – „Nie słuchaj tego, co mówi ten mnich, bo jeszcze wstąpisz do zakonu!”.

Owszem. I to prawie 1000 lat temu. Tym porywającym swoim słowem był św. Bernard z Clairvaux, a jego przepiękne i poruszające serca homilie sprawiały, że wielu młodych mężczyzn odkrywało w sobie powołanie do służby Bożej w zakonie cystersów. I to przerażało ówczesne matki, które widziały w swoich synach przyszłych mężów i ojców.

Głoszone słowo poruszało serca, ale nie wzięło się to znikąd. Święty Bernard z Clairvaux otrzymał talent od Pana Boga, miał do jego rozwoju potrzebne narzędzia, poświęcił wiele czasu na naukę, kontemplację Boga i był otwarty na Bożą wolę, a także na drugiego człowieka. Święty Bernard głosił z mocą słowo Boże, ale nie byłoby to skuteczne, gdyby nie jego słuchacze, bo przecież można wypowiedzieć wiele pięknych i mądrych słów, ale jeśli zabraknie odbiorcy gotowego słuchać głoszonego słowa, będą to tylko słowa rzucone na wiatr.

Dobry mówca, słuchacz to dwa elementy, ale jest jeszcze jeden. Pisząc te słowa siedzę obok turystów mówiących w języku niemieckim, po dresie młodzieżowej drużyny szwajcarskiego FC Basel mogę przypuszczać, że pochodzą oni ze Szwajcarii. Pytają o drogę, ale mówią dialektem takim, że ciężko jest mi zrozumieć czego szukają. W końcu dochodzimy do porozumienia. A poszukiwali… bramy kluskowej na Ostrowie Tumskim. I ta historia pokazuje mi też, że w głoszeniu może być problem ze zrozumieniem, głoszącego względem słuchaczy i słuchaczy względem głoszącego.

I nie trzeba wcale mówić w języku obcym, żeby nie zostać zrozumianym. W jednej parafii na niewielka wiejska parafie przyjechał ksiądz profesor. Wygłosił rekolekcje. Ludzie byli zachwyceni. Mówili: “Wspaniałe rekolekcje, piękne słowo”. A na pytanie: “O czym mówił?”, można było usłyszeć: “Nie wiemy o czym mówił, ale pięknie mówił”. I podobnie możemy przełożyć to na język prawniczy, medyczny, budowlany, architektoniczny i inne. To, na ile nasze przekazane słowo będzie zrozumiane, zależy od naszego przygotowania.

Nie ukrywajmy tego, ale konieczność odnowy jakości głoszenia, słuchania i rozumienia jest potrzebna zarówno duchownym, jak i świeckim I myślę, że potrzebny do tego byłby wzrok św. Piusa X, papieża, który za swoje hasło obrał: “Odnowić wszystko w Chrystusie”.

W Archidiecezji Wrocławskiej dostrzegłem dwie drogi, które mają ożywić lokalną społeczność wiernych. To II Synod Archidiecezji Wrocławskiej i Program Odnowy Parafii realizowany w trzech parafiach archidiecezji. Idee bardzo szlachetne, zaangażowanie w poszczególnych wspólnotach i na poziomie archidiecezjalnym mocne. I pozostaje mieć tylko nadzieję, że to ulubione stwierdzenie: “zawsze tak było” zamieniło się na słowa bł. o. Franciszka Marii od Krzyża Jordana, założyciela Salwatorianów: “Dopóki jest na świecie jeszcze jeden człowiek, który nie zna Boga i nie kocha Go ponad wszystko, nie możesz ni chwili spocząć”. I dlatego potrzeba nam głosić, słuchać, rozumieć, reagować i działać. I to wszystko dla sprawy Bożej, “nie z przymusu, lecz z ochoty”