Katarzyna Dobrowolska: - Czemu służy akcja „Pola Nadziei” i jakie działania zaplanowano w Kielcach?

Iwona Napora: - Głównym założeniem jest informowanie społeczeństwa o istocie opieki hospicyjnej i idei hospicjum. Cały czas prowadzę cykl prelekcji w kieleckich gimnazjach i liceach na temat wolontariatu hospicyjnego. Tworzę Szkolne Koła Wolontariatu Hospicyjnego, które będą współpracować przy zbiórkach. Już blisko 50 uczniów zadeklarowało chęć przystąpienia do akcji „Pola Nadziei”. Ponadto Szkolne Koła Wolontariatu będą prowadzić zbiórki wewnętrzne i rozdawać broszki żonkilowe w szkołach. Proponujemy, aby symboliczną opłatą za broszkę była kwota 2 zł. Główne kwesty do puszek przed kościołami zaplanowaliśmy pod koniec marca przez kilka następnych niedziel. Mam już zgodę kilku szkół. Pomoc zadeklarowało także ok. 20 moich znajomych z Wydziału Nauk o Zdrowiu z UJK.

- Ilu pacjentom obecnie pomaga Domowe Hospicjum?

- W tej chwili Hospicjum ma pod swoją opieką 10 pacjentów, liczba ta stale się zmienia, ponieważ pacjenci umierają. Wolontariusze hospicjum pomagają także na oddziale Paliatywnym Świętokrzyskiego Centrum Onkologii. Hospicjum na ok. 40 wolontariuszy, zaangażowanych wolontariuszy ma blisko 15. Pracując przy pacjencie, wolontariuszowi potrzebne są dłuższe okresy odpoczynku, aby zapobiec wypaleniu. Warto pamiętać, że wolontariusze angażują się w swoją pracę całym sobą, dlatego także oni przeżywają śmierć pacjenta i żałobę, nie tylko rodzina.

- Podkreśla Pani, że ważna jest informacja. Czyli nasza wiedza o hospicjum jest ciągle skromna?

- Tak. Byłam podrzędnym wolontariuszem, który ma pacjentów w domach. Spotykając się z koordynatorami wolontariatu z innych ośrodków w kraju, zobaczyłam, jak można wypracować sposób kontaktu i informowania opinii społecznej o idei hospicjum. Zauważyłam, że u nas, w Kielcach, nic takiego nie ma, że nie mówi się o hospicjum w szkołach. Tak naprawdę, wiele mediów kieleckich nie wie, że Domowe Hospicjum w Kielcach istnienie. W ubiegłym roku zorganizowałam po raz pierwszy „Pola Nadziei”. Nawiązałam sieć współpracy z mediami, zaczęłam także proponować szkołom prelekcje o wolontariacie. I faktycznie, niektóre szkoły zapraszały mnie na spotkania. W Gimnazjum przy ul. Toporowskiego przeprowadziłam nawet 15 lekcji.

- Istnieje stereotyp myślenia o hospicjum?

- Laicy, którzy nie mają kontaktu z hospicjum, mówią, że jest to umieralnia, miejsce wegetacji, w którym ludzie czekają na śmierć. Miejsce, które absolutnie nie zachęca do tego, żeby w nie wejść. A ja nauczyłam się, że „hospicjum to też życie”, i to nie jest slogan, tylko prawda. Doświadczyłam, że w hospicjum żyją ludzie. Oni chcą żyć normalnie, mimo że wiedzą, że umierają. I to jest główne przesłanie, które chcę przekazywać młodzieży.

- To trudna tematyka. Jak młodzież reaguje na problematykę związaną z hospicjum?

- Kiedy opowiadam o swoich doświadczeniach opieki nad pacjentami, mówię, że rodzina zgłasza nam zapotrzebowanie na wolontariusza, wolontariusz przychodzi, ustalają zasady opieki, on pomaga przez kilka dni, czasem przez kilka tygodni i kończy się to w jeden sposób telefonem: „zapraszamy na pogrzeb”. To robi na młodzieży duże wrażenie, zdają sobie automatycznie sprawę z tego, że to jest trudne.
Tego typu spotkania pomagają przełamać tabu hospicyjne. Mówię im, że każdy może pomagać w różny sposób. Jest wolontariat medyczny - oparty na opiece nad pacjentem umierającym, na kontakcie z chorym i wymaga odpowiedniego przygotowania. Dobrze, aby była to osoba pełnoletnia i przeszkolona. Ja zachęcam uczniów do działalności akcyjnej. Sama jako koordynator zaczynałam od pojedynczych zbiórek pod kościołami. Aby hospicjum mogło pomagać, potrzebne są fundusze. Potrzeby są duże, ponieważ choroba nowotworowa wymaga dużych nakładów finansowych. Jest wiele osób, które potrzebują pomocy, ale nie wiedzą, że istnieje Domowe Hospicjum w Kielcach, które może pomóc.

- W jaki sposób Pani przedstawia wolontariat hospicyjny? Czy zdarzają się jakieś trudności w pracy z młodzieżą?

- Trudno rozmawia się z młodzieżą w klasie, gdzie jest osoba, która sama przeżyła śmierć bliskiej osoby. Często pytają: - Czy to normalne, że ciągle płaczę? Jak radzić sobie z żałobą? Bywają łzy. Każde spotkanie wygląda inaczej. Jestem przeszkolona w tym względzie przez Hospicjum Gdańskie. Mówię także o zaangażowaniu w wolontariat ogólnie, ponieważ każdy ma różne predyspozycje. Osobiście jestem także wolontariuszem Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych. Staram się przedstawić wolontariat jako jakieś ziarenko, które za kilka lat może zakiełkuje. Mówię, że wolontariat to także bardzo drobna pomoc, na przykład robienie zakupów sąsiadowi, który jest chory i który nie ma możliwości wyjścia z domu. To są dobre początki.

- Powiedziała Pani, że kocha Pani to, co robi, że wolontariat jest w Pani życiu bardzo ważny. Czy to nie jest zbyt trudne zajęcie dla 23-letniej osoby?

- Nie jest mi ciężko w tej pracy. Po pierwsze ja sama niesamowicie dużo otrzymuję w swojej drodze dorastania w człowieczeństwie. Z drugiej strony mam poczucie, że dzięki mnie te ostatnie dni pacjenci mogli przeżyć godnie, że dałam odpoczynek rodzinie, chwilę oddechu. Do tej pory utrzymuje kontakty z rodzinami swoich pacjentów, których już nie ma wśród nas.
Pamiętam swoje pierwsze doświadczenia z pracy z pacjentem. Zaczynałam trzy lata temu, mając zaledwie 20 lat. Opiekowałam się dwoma pacjentami równocześnie. Wszyscy myślą, że to jest bardzo męczące zajęcie, które przerasta człowieka. Tak naprawdę wolontariusz więcej otrzymuje, niż sam daje. Nauczyłam się szanować własne życie. Moi pacjenci dziękowali mi. Nigdy nie zapomnę mojego pacjenta, który miał przerzuty do mózgu, był cały czas nieprzytomny. Przychodziłam do niego, pomagałam rodzinie. Wypowiadał jakieś zdania, ale nigdy świadomie. Na kilka dni przed śmiercią podniósł głowę i powiedział do mnie: Dziękuję, że Pani do mnie przychodzi. To było jedyne jego świadome i rzeczywiste zdanie, które do mnie wypowiedział. I kilka dni potem zmarł. Tak wielu ludzi nie docenia życia, nie szanuje go. Sama dawniej żyłam inaczej, nie liczyłam się z uczuciami innych. Moi pacjenci nauczyli mnie cieszyć się z tego, co mam i kim jestem. Jeśli pojawiają się jakieś trudności w moim życiu, to jestem przekonana, że nie są one istotne, w porównaniu do problemów osób cierpiących czy niepełnosprawnych. Dziwię się moim znajomym, którzy mówią, że nie mają czasu na studiowanie. Teraz już nie umiem tylko studiować. Wolontariat zawsze będzie obecny w moim życiu.