To właśnie w tamtym miejscu, 21 czerwca 1983 roku papież Jan Paweł II odprawił Mszę święta. A sama uroczystość, w czasach komunizmu, była światełkiem nadziei na lepsze czasy, manifestacją religijną i społeczną. Po 40 latach od tego wydarzenia wrocławski oddział IPNu zorganizował spotkanie upamiętniające Mszę Świętą odprawioną przez Papieża Jana Pawła II. Była to okazja do wspomnień oraz wskazania na najważniejsze aspekty papieskiego nauczania. Nie obyło się także bez ukazania trudności, jakie spotykały organizatorów pielgrzymki ze strony ówczesnej władzy komunistycznej. Zarys tego wydarzenia ukazał Kamil Dworaczek, dyrektor wrocławskiego oddziału IPN. - Pielgrzymka Jana Pawła II w 1983 roku miała wymiar duchowy i religijny, ale też aspekt wolnościowy i solidarnościowy. Jan Paweł II nie unikał odniesień do ówczesnej sytuacji. Już na przywitaniu, z udziałem władz PRL-u, mówił, że przyjechał z rodakami rozważać sprawy Boże, ale też i ludzkie, polskie i wypowiedział takie słowa”: Proszę, żeby szczególnie blisko mnie raczyli być ci, którzy cierpią. Proszę o to w imię słów Chrystusa: „Byłem chory, a odwiedziliście mnie, byłem w więzieniu, a przyszliście do mnie”. - cytował dyrektor IPNu we Wrocławiu i dodał: - Trudno było nie odczytywać tych słów inaczej, jako aluzję do aktualnej wówczas sytuacji, gdy Polacy byli więzieni, represjonowani za sprzeciw wobec władzy komunistycznej. Dla milionów Polaków była to okazja do zamanifestowania nie tylko wiary, przywiązania do Kościoła, ale też sprzeciwu i przywiązania do idei Solidarności.

Przypomniane zostały także działania komunistów, którzy w tym czasie przeprowadzili operację „Zorza 1983”. - Władze dążyły do zminimalizowania niekorzystnych dla siebie skutków tej pielgrzymki, czyniły przygotowania w ramach operacji „Zorza”. Wiązało się to z założeniem agentury, rozmowami ostrzegawczymi itd. - mówił K. Dworaczek i podał przykład: - Kardynał Gulbinowicz zmierzał do tego, żeby papież przejechał z Partynic do centrum miasta, gdzie przewidziano spotkanie w katedrze z przedstawicielami duchowieństwa. [...] Poprzez pracę agentury z tego pomysłu odstąpiono, a papież poleciał na Ostrów Tumski śmigłowcem.

Wygłoszone podczas Mszy świętej słowa homilii odebrane zostały entuzjastycznie. Nawiązywały one do aktualnej rzeczywistości i pragnienia Polski wolnej od komunizmu. Nawiązując do kazania papieskiego, Kamil Dworaczek zacytował: “To łaknienie i pragnienie sprawiedliwości ujawniło się w sposób szczególny w ciągu ostatnich lat. Pragnę bardzo, jako pasterz Kościoła, a zarazem jako syn mojego narodu, potwierdzić to łaknienie i pragnienie, które płynie ze zdrowych pokładów ducha polskiego: z poczucia godności ludzkiej pracy, z miłości Ojczyzny oraz z solidarności, czyli z poczucia wspólnego dobra.” i powiedział: - Dla wszystkich było oczywiste, że są to nawiązania i gest poparcia dla Solidarności. To spotkało się z dużymi owacjami. Podobnie jak wspomnienie ofiar. Papież mówił o ofiarach drugiej wojny światowej, ale powiedział też, aby modlić się za ofiary ostatnich kilku lat. [...] Ta homilia i to spotkanie było niezwykłym wzmocnieniem dla podziemia solidarnościowego we Wrocławiu. W czasie powrotu doszło do manifestacji solidarnościowej z udziałem około 2 tysięcy osób, które głównie wracały ulicą Powstańców Śląskich. [...] Wtedy ZOMO wkroczyło do akcji, rozpędziło manifestantów, ale ta manifestacja ukazywała tę atmosferę wolności, ożywionych ideałów Solidarności.

Dyrektor wrocławskiego oddziału IPN wskazał mocne walory papieskich wizyt w Polsce. Osoba św. Jana Pawła II i jego słowa dodawały nadzieję tym, którzy mieli marzenia i chcieli zmienić coś w polskiej rzeczywistości. - Kiedy zastanawiałem się nad znaczeniem tej pielgrzymki, nasunął mi się wniosek, że dla każdego miasta potrzebne było coś w rodzaju tego, co stało się na Placu Zwycięstwa w Warszawie w 1979 roku, kiedy to papież mówił o tym, żeby Duch odnowił oblicze tej ziemi. I mam takie przekonanie, że tam, gdzie się pojawił, właśnie widział oblicze tej konkretnej ziemi dla poszczególnych społeczności lokalnych. To było niezwykle potrzebne właśnie do tego, żeby obudzić tę nadzieję i tę moc. I tak było wtedy na Partynicach 1983 roku - mówił K. Dworaczek i dodał: - Mam takie głębokie przekonanie, że jego słowa i wspomnienia słów rezonują dzisiaj w głowach i sercach wielu Polaków, tych, którzy mieli okazję się z Nim spotkać.

Do poprowadzenia modlitwy został zaproszony bp Maciej Małyga. Zanim wspólnie odmówiono modlitwę: „Ojcze Nasz”, biskup pomocniczy Archidiecezji Wrocławskiej przywołał dwie sytuacje z tamtej pielgrzymki. - Miałem wtedy 4 lata. Pierwszy obraz to mój tato, który maluje jakiś transparent, a druga migawka to jakaś wyjątkowa atmosfera w naszym domu, wśród rodziny, gdy już wrócili do domu po Eucharystii. Gdy stawałem się coraz bardziej świadomy, to sam włączałem się w te ludzkie rzeki, które wpłynęły na spotkanie z Ojcem Świętym.

Nawiązując do nauczania papieskiego z tamtego czasu, hierarcha podkreślił, że padły słowa nawołujace do pojednania i papież przywołał osobę św. Jadwigi Śląskiej. Nie zabrakło odniesienia do pojednania polsko-niemieckiego, słów Norwida czy kardynała Kominka. - Papież przypomniał o tym, co jest korzeniem naszej cywilizacji, a mianowicie przyniesiona przez Jezusa Ewangelia - przykazanie miłości. I powiedział. Że właśnie przykazanie miłości jest źródłem kultury moralnej: -

[Od kultury moralnej zaś zależy istotny ich postęp. Człowiek jest istotą stworzoną na obraz i podobieństwo Boga. Stąd też istotny jego rozwój i prawdziwa kultura wynika z rozpoznania tego obrazu i podobieństwa i z wytrwałego kształtowania własnego człowieczeństwa na tę ludzką i Boską zarazem miarę. JP 2 Wrocław, 21.06.1983]

Wśród zabierających głos był także Jarosław Obremski, wojewoda dolnośląski, który uczestniczył w papieskiej pielgrzymce w 1983 roku. - Przyszliśmy dużo przed Mszą na Partynicach, bo wyruszyliśmy z domu o 2 w nocy. Do późna malowaliśmy transparenty. Wtedy byliśmy jeszcze amatorami i daliśmy sobie wyrwać te transparenty. We Mszy św. uczestniczyłem z całą rodziną. Były obecne wszystkie ciotki i kuzyni mieszkający we Wrocławiu. Byliśmy razem. Wtedy oczekiwałem od Ojca Świętego przede wszystkim jakiegoś wystąpienia politycznego, bo mając dwadzieścia lat, stan wojenny mnie strasznie dusił.I z tamtej homilii pamiętam takie dwie rzeczy. Ojciec Święty mówił, że rodzina musi być oparta o prawdę i miłość, rodzice mają obowiązek wychowywania dzieci i to na nich spoczywa odpowiedzialność, a nie np. na szkole - zaznaczył wojewoda i dodał: - Ta homilia papieska, która wtedy wydawała mi się mniej ważna, dziś nadal jest aktualna i ważna. I to jest dla mnie dziś coś bardzo interesującego.

Swoim świadectwem podzielił się także prof. Stanisław Ułaszewski, prezes Okręgu Dolnośląskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. - Nie mogło mnie tu dzisiaj zabraknąć. 40 lat temu byłem tutaj z moją mamą Janiną. Pamiętam te tłumy ludzi, ich entuzjazm. Ten las rąk wzniesionych do góry. Palce w kształcie litery V. Wszyscy zobaczyliśmy, że jeżeli jest nas dużo, to jesteśmy silni. To był ten entuzjazm i impuls do dalszej działalności patriotycznej.

Nasza dzisiejsza obecność to również obrona pamięci Jana Pawła II przed atakami, pomówieniami, przed skalowaniem jego świętej osoby.