Słowo o publikacji zatytułowanej: „Benedykt XVI. «Aby na nowo odkryć radość w wierze...». Antologia papieskich wypowiedzi na temat wiary, wątpienia i ateizmu”, wydanej przez Oficynę Wydawniczo-Poligraficzną ADAM w Warszawie.

Problematyce wiary poświęcono już wiele publikacji. Jest to jednak rzeczywistość, która domaga się wciąż wielkiej uwagi i rzeczowej analizy. Proponowana pozycja jest zaproszeniem Czytelnika do refleksji nad wiarą chrześcijańską z uwzględnieniem współczesnego kontekstu społeczno-kulturowego. Przewodnikiem w tej duchowej i intelektualnej przygodzie jest papież Benedykt XVI.

Wprowadzeniem do refleksji nad papieskimi tekstami jest artykuł dotyczący głównych idei Josepha Ratzingera - Benedykta XVI na temat wiary. Ma on pomóc Czytelnikowi „uchwycić” istotę wiary chrześcijańskiej, jej podstawowe dylematy i współczesne zagrożenia. Zasadnicza cześć książki podzielona jest na sześć rozdziałów poprzedzonych krótkimi komentarzami. Pierwszy rozdział, przybliżając założenia i główne przesłanie Roku Wiary, zawiera tekst Listu apostolskiego „Porta fidei” oraz wybrane fragmenty katechez i przemówień dotyczących istoty Roku Wiary. W drugim rozdziale zostają zaprezentowane teksty dotyczące istoty i struktury wiary chrześcijańskiej. Kolejny rozdział porusza zagadnienia trudności zewnętrznych i wewnętrznych w wierze i dla wiary. W czwartym rozdziale, papieskie teksty skupiają uwagę Czytelnika na przejawach sekularyzmu i ateizmu, wskazując na ich niebezpieczeństwo dla integralnego rozwoju poszczególnego człowieka i całych społeczeństw. Wybrane teksty Benedykta XVI zawarte w piątym rozdziale przypominają współczesnemu człowiekowi, że Boga można odnaleźć na rożnych drogach, gdyż On sam pozwala się znaleźć, objawiając swoje oblicze i wolę. Z kolei szósty rozdział jawi się jako wyzwanie i zaproszenie dla każdego wierzącego do ustawicznej pracy nad dojrzewaniem w wierze. Swoistym zakończeniem prezentowanej publikacji jest tekst encykliki papieża Franciszka „Lumen fidei. O wierze” (29.06.2013). Ojciec św. przypomina w przywołanym dokumencie, że pierwszy i podstawowy jego szkic poczynił Benedykt XVI, a on przyjmuje „jego cenne dzieło, dodając do tekstu kilka przemyśleń” (nr 7). To wyznanie Franciszka i prawda o ciągłości papieskiego nauczania w celu utwierdzania sióstr i braci w wierze, pozwala zamieścić tekst encykliki w proponowanej pozycji. Wydaje się, że zawarte w niej myśli i twierdzenia są podsumowaniem głębokiej i długoterminowej pracy Benedykta XVI nad istotą wiary chrześcijańskiej. To szczególne zakończenie w postaci tekstu encykliki o wierze jest zarazem zachętą dla wszystkich wierzących, ale także wątpiących i poszukujących, aby na nowo odkryli moc, piękno i światło wiary chrześcijańskiej.

Całość publikacji zamyka bibliografia i aneks zawierający cztery artykuły. Pierwsze dwa stanowią instrumentum użyteczne w zrozumieniu głębi myśli Josepha Ratzingera - Benedykta XVI, dotyczącej wiary chrześcijańskiej i samego chrześcijaństwa. Kolejne dwa, dotyczą problematyki współczesnego ateizmu.

Sens takiego, a nie innego sposobu przybliżania i wyjaśniania myśli Benedykta XVI, potwierdza epizod opowiedziany przez publicystkę I. Schmidt-Sommer w książce P. Seewalda „Portret z bliska”. W 1968 r. holenderski teolog Schillebeeckx wygłaszał wykład na uniwersytecie w Tybindze. Następnego dnia miała miejsce dyskusja panelowa z udziałem profesorów Kűnga, Secklera, Neumanna i Ratzingera. Podczas gwałtownej wymiany zdań Ratzingerowi nie udało się nawet dojść do głosu. Siedział i tylko przysłuchiwał się z uwaga. Nagle rozległy się chóralne okrzyki: „Niech mówi Ratzinger! Niech mówi Ratzinger!”. Udzielono mu więc głosu i w ciągu kwadransa profesor tak błyskotliwie podsumował cały wykład i dotychczasową dyskusję wyciągając tak jasne wnioski, że prowadzący dyskusję uznał, że było to właściwie słowo końcowe i nic już więcej nie można dodać (por. s. 132).

Można skonstatować, że w proponowanej publikacji J. Ratzinger/Benedykt XVI przemówi, zostanie dopuszczony do głosu i ten walor pozostanie największym i niekwestionowanym jej osiągnięciem.

Duchowa droga J. Ratzingera - Benedykta XVI jest długa i pełna zmagań. J. Ratzinger stwierdził w wywiadzie „Sól ziemi” (s. 55-56), że nigdy nie myślał o stworzeniu własnego systemu teologicznego. Z pewnością jednak można opisać niektóre cechy jego stylu. Zatroskany o przejrzyste analizy, wystrzegające się słabości argumentacji, zwieńczone syntezą i otwarte na dialog ze współczesną myślą. W swoich naukowych badaniach J. Ratzinger/Benedykt XVI osiągnął niedoścignioną umiejętność tworzenia syntez. Esencjalność jego wniosków wymaga najwyższej uwagi i staranności ze strony interpretatorów. Do czego może prowadzić nie zwracanie uwagi na całość tekstu, wyrywanie fragmentów z kontekstu, a nawet nie dostrzegająca subtelnych niuansów akademickiego wykładu lektura wypowiedzi Papieża, pokazały dramatyczne wydarzenia po przemówieniu Benedykta XVI na uniwersytecie w Ratyzbonie dnia 12 września 2006 roku. Komplementarność analiz i esencjalność syntez prezentowanych przez J. Ratzingera - Benedykta XVI powodują, że bardzo trafnym, a zarazem bezpiecznym sposobem popularyzacji myśli omawianego Autora jest ich cytowanie.

Zachęcam więc Czytelników do duchowej i intelektualnej przygody w trakcie medytacji razem z Benedyktem XVI nad pięknem wiary chrześcijańskiej.