Reklama

Słowo o Księżycu

Wędrujący po niebie Księżyc zawsze fascynował człowieka. Jego zmienny wygląd leży u podstaw kalendarzowej rachuby czasu. Dawniej wyznaczał m.in. porę sadzenia roślin i odpoczynku świątecznego

Niedziela Ogólnopolska 42/2010, str. 44

Bogdan Wszołek

Księżyc w polu widzenia małej lunety

Księżyc w polu widzenia małej lunety

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Księżyc jest naturalnym satelitą Ziemi i przypisuje mu się dzisiaj kluczową rolę, jeśli chodzi o rozwój życia na Ziemi. Na Srebrnym Globie nie ma atmosfery. Jedną z uderzających konsekwencji tego faktu jest to, że dźwięk nie ma tam ośrodka, w którym mógłby się rozchodzić. Na Księżycu panuje zatem idealna cisza. Nadto światło nie jest tam rozpraszane przez gaz atmosferyczny. Niebo jest idealnie czarne, nie tylko w nocy, ale i w dzień. Na dziennym niebie oprócz Słońca widać również planety i gwiazdy. Zdecydowanie największym obiektem na księżycowym niebie jest Ziemia. Dobrze widoczny jest z Księżyca ruch wirowy Ziemi oraz zmiany zachmurzenia. Chmury występują jako oślepiająco białe obszary, wędrujące na tle błękitnych oceanów i różnobarwnych lądów.

Powierzchnia Srebrnego Globu

Reklama

Na Księżycu odbita jest długa historia jego życia, ze swoją urozmaiconą powierzchnią jest on bogatym źródłem informacji o początkowych stadiach ewolucji Układu Słonecznego. Z jednej strony powierzchnia Księżyca od chwili jej zastygnięcia jest korodowana przez spadające na nią drobne ciała, błąkające się w przestrzeni międzyplanetarnej. Z drugiej natomiast - wobec braku wody i tlenu na Księżycu - erozja chemiczna nie determinuje stanu jego powierzchni. Raz utworzony krater uderzeniowy trwa praktycznie w niezmienionym stanie przez miliardy lat. Im krater jest starszy, tym jego struktura jest bardziej znaczona kraterami młodszymi. Dzięki temu daje się uporządkować struktury na Księżycu według wieku.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Eksploracja Księżyca

Reklama

Księżyc jest naszym najbliższym sąsiadem kosmicznym i jedynym ciałem niebieskim, na którym człowiek postawił swoją stopę. W ramach misji Apollo w latach 1969-72 w sumie dwunastu astronautów chodziło po Księżycu. Zostały też przywiezione próbki materiału księżycowego o łącznej masie 382 kg.
Skały pobrane z powierzchni „morza” księżycowego są gęstymi bazaltami, przypominającymi zastygłą lawę produkowaną przez hawajskie wulkany. Skały zebrane w górach księżycowych mają jasną barwę i są bogate w wapń, aluminium i tlen.
Przez ostatnie 38 lat żaden człowiek nie stanął na powierzchni Księżyca. Misja Apollo zakończyła się 17 grudnia 1972 r. Gene Cernan był ostatnim człowiekiem stąpającym po Srebrnym Globie. Przed powrotem na Ziemię powiedział: „Dzisiejsze dokonania Ameryki wytyczyły drogę człowiekowi jutra. Opuszczamy Księżyc i, tak jak przybyliśmy, jeśli Bóg zechce, powrócimy tu, niosąc całej ludzkości pokój i nadzieję”.
Gene Cernan i jego towarzysz podróży Jack Schmitt zebrali łącznie 110 kg próbek materii z powierzchni Księżyca w rejonie Mare Serenitatis. Próbki, podobnie jak te pobrane podczas wcześniejszych misji, były i są poddawane różnym analizom laboratoryjnym w celu lepszego zrozumienia ewolucji zarówno samego Księżyca, jak i całego Układu Słonecznego, w tym Ziemi. Część skał księżycowych przeznaczono do celów popularyzujących zagadnienia podboju kosmosu. Odpowiednio zabezpieczone, są wystawiane do oglądu w nielicznych miejscach na świecie, by przypominać człowiekowi o jego dawnej wielkości i ośmielać do podejmowania ambitnych zadań w zakresie podboju kosmosu.

Kamień księżycowy w Polsce

W dniach od 15 października do 10 listopada br. w Ratuszu Miejskim w Częstochowie będzie wystawiony kamień księżycowy, pobrany podczas misji Apollo 17. Muzeum Częstochowskie oraz Częstochowski Oddział Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii im. ks. Bonawentury Metlera zapraszają pielgrzymów i mieszkańców Częstochowy do oględzin tego kamienia i korzystania z towarzyszących atrakcji. Jedną z nich będzie otrzymanie uroczystego certyfikatu, połączone z obejrzeniem seansu w częstochowskim Planetarium. Bliższe informacje m.in. na stronach: www.ptma.ajd.czest.pl oraz www.muzeumczestochowa.pl.

Kontakt: nauka@niedziela.pl

Dr Bogdan Wszołek jest astronomem i adiunktem w Akademii Jana Długosza w Częstochowie

2010-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Jubileusz świata mediów: niemal 10 tys. uczestników

2025-01-24 16:45

[ TEMATY ]

media

Watykan

jubileusz

Monika Książek

Na Jubileuszu świata mediów będzie obecnych niemal 10 tys. osób. Liczba ta przekroczyła wszystkie nasze oczekiwania, gdyż spodziewaliśmy się około 6 tys. - poinformował proprefekt Dykasterii ds. Ewangelizacji abp Rino Fisichella. Pierwsze wielkie wydarzenie roku jubileuszowego, z udziałem przedstawicieli świata mediów, dziennikarstwa i komunikacji, odbędzie się 24 i 25 stycznia w Watykanie.

Nadspodziewanie duży napływ przedstawicieli mediów stworzył problemy logistyczne. Aula Pawła VI, w której ma się odbyć sobotnie spotkanie z papieżem Franciszkiem, może pomieścić nie więcej niż 7 tys. osób. Jednak, jak zapewnił abp Fisichella, odpowiedzialny za organizację Jubileuszu, wszyscy wezmą w spotkaniu udział, choć niektórzy za pośrednictwem telebimów, na których będą mogli śledzić to wydarzenie.
CZYTAJ DALEJ

Bp Jan Sobiło: ludziom trudno modlić się o pojednanie z Rosją

2025-01-24 16:40

[ TEMATY ]

pojednanie

bp Jan Sobiło

Małgorzata Soja

Bp Jan Sobiło

Bp Jan Sobiło

„Jest tak wiele ran i zniszczeń, że trudno modlić się za tych, którzy zabijają nas nocnymi atakami” - wyznał w wypowiedzi dla portalu Credo biskup Jan Sobiło. Mieszkający w Zaporożu biskup pomocniczy diecezji charkowsko-zaporoskiej odniósł się do zmasowanego nocnego ataku wojsk rosyjskich na obiekty cywilne tego miasta.

To leżące w południowo-wschodniej części Ukrainy miasto ucierpiało zwłaszcza z powodu czterech eksplozji rakiet. Nieprzyjaciel zaatakował zakład energetyczny, pozostawiając 17 000 osób bez prądu i ciepła; zniszczony został budynek mieszkalny, a kolejne trzydzieści zostało uszkodzonych. Ponad 50 osób zostało rannych, w tym dwumiesięczny chłopiec; jeden mężczyzna zginął.
CZYTAJ DALEJ

Jubileusz Świata Komunikacji: łagodność i nadzieja w centrum przekazu

We wspomnienie patrona dziennikarzy, św. Franciszka Salezego, kardynał Baldo Reina, wikariusz generalny Papieża dla diecezji rzymskiej, otworzył Jubileusz Świata Komunikacji międzynarodową Mszą Świętą w bazylice św. Jana na Lateranie. Kardynał wskazał zebranym wzór „łagodnej komunikacji”, „która współpracuje z prawdą” i jest inspirowana postawami Jezusa. Celebrację poprzedziła liturgia pokutna.

Serce i nadzieja: to narzędzia, którymi każdy dziennikarz powinien się posługiwać, by informować, opisywać i opowiadać. Te wartości przywołano podczas otwarcia Jubileuszu Świata Komunikacji, które odbyło się w bazylice św. Jana na Lateranie 24 stycznia. Wydarzenie rozpoczęły dwa nabożeństwa - liturgia pokutna, prowadzona przez ojca Giulio Albanese, dyrektora Biura Komunikacji Społecznej Wikariatu Rzymskiego, oraz międzynarodowa Msza Święta ku czci św. Franciszka Salezego, patrona wszystkich pracowników mediów, której przewodniczył kardynał Reina. Podczas uroczystości wystawiono relikwię serca św. Franciszka Salezego, doktora Kościoła i obrońcy środków masowego przekazu, którą wyjątkowo przywieziono do Rzymu z Treviso, gdzie od 1913 roku jest przechowywana w klasztorze Wizytek. Relikwia ta symbolizuje nadzieję, o której pisze Papież Franciszek, w wydanym dziś Orędziu na 59. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu, wielokrotnie cytowanym podczas uroczystości.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję