Od 1382 r. Zakon sprawuje pieczę nad jednym z najważniejszych sanktuariów świata - Jasną Górą. To właśnie dlatego paulini postrzegani są w Kościele i przez wiernych jako zakon maryjny. W przeciągu wieków wzbogacili swoje przesłanie o działalność duszpasterską. Od XV w. obejmują parafie, a także opiekę nad ruchem pielgrzymkowym. Często biskupi, zapraszając „białych mnichów” do posługi w swoich diecezjach, powierzają im opiekę nad lokalnymi sanktuariami maryjnymi.

To umiłowanie Maryi wynika też ze źródeł powstania Zakonu, który ukonstytuował się w XIII w. na Węgrzech, gdzie zaznaczył się bardzo żywy kult Najświętszej Maryi Panny. Już daleko wcześniej nazywano i zarazem czczono Ją jako „Wielką Panią Węgier”. Węgierskie Márianosztra, od początku istnienia było miejscem poświęconym Maryi, Ona jest tu główną Patronką i odbiera cześć jako „Maria nostra”, czyli „nasza Maryja”. To stamtąd właśnie w 1382 r. przybyło szesnastu węgierskich paulinów, którzy założyli klasztor na Jasnej Górze.

Szczyt swego rozwoju Zakon osiągnął w XVI w., kiedy to w krajach Europy, a nawet w Palestynie i Egipcie w 8 prowincjach istniało 300 klasztorów. Klęska wojska węgierskiego w bitwie z Turkami pod Mohaczem w 1526 r. przyniosła wielkie spustoszenie także dla paulińskich wspólnot. Turcy zburzyli dziesiątki klasztorów, spłonęły archiwa i biblioteki, zakonnicy ponieśli męczeńską śmierć. Po klęskach na Węgrzech centrum życia zakonnego zaczęło przesuwać się w stronę Jasnej Góry. Dziś to Jasna Góra wyznacza właśnie ducha całego Zakonu.

„Posługa jasnogórska Paulinów - jak zaznaczył Ojciec Święty Jan Paweł II w swoim przemówieniu przed Cudownym Obrazem Matki Bożej Jasnogórskiej - 19 VI 1983 r. - najpełniej wyraża charyzmat Zakonu Paulinów nie tylko w Kościele na ziemi polskiej, ale także w Kościele powszechnym. Jasną Górę nazwał papież „najbardziej newralgicznym punktem duszpasterstwa na całej ziemi polskiej”, a maryjność paulińską określił mianem „charyzmatu jasnogórskiego”, w którym mieści się głoszenie Słowa i sprawowanie sakramentów, oddanie Matce Najświętszej.

Wśród polskich sanktuariów maryjnych oprócz Jasnej Góry - która ma charakter międzynarodowy - Paulini opiekują się: sanktuarium Patronki Podlasia - Matki Wiary i Jedności w Leśnej Podlaskiej; sanktuarium Patronki Rodzin w Leśniowie-Żarkach; sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Biechowie k. Wrześni i sanktuarium Matki Bożej Zwycięskiej w Brdowie k. Koła.

Podziel się cytatem

Do zagranicznych zaś należy zaliczyć sanktuaria m.in.: „Amerykańską Częstochowę” w Doylestown w USA, Todtmoos w Niemczech, „Afrykańską Częstochowę” Centocow Mission w RPA, Berrima Penrose Park, Marian Valley w Australii, Kamensko w Chorwacji. Niedawno Zakon Paulinów przyjął opiekę nad narodowym sanktuarium Matki Bożej Siedmiobolesnej w miejscowości Šastín-Stráže na Słowacji. W 2019 r. pauliński kościół pw. Ducha Świętego w Warszawie został ogłoszony diecezjalnym Sanktuarium Jasnogórskiej Matki Życia.