Na początku

jest jednak wzruszenie. Wzruszenie będące znakiem przeżycia. (…) Wokół tyle zamętu, nowość kiedyś fascynująca, dziś jest nudna niemal od razu. Sztuka, której medialny portret budzi irytację lub po prostu smutek, przetrwa czas awantur. Trzeba więc zapisywać swój pamiętnik. Na przekór czasom. Do końca.
(Stanisław Rodziński, Wernisaż wystawy malarstwa, Częstochowa, 1 maja 2008)

Tegoroczną edycję Festiwalu „Gaude Mater” zainaugurowała Wielka Msza h-moll Johanna Sebastiana Bacha w Bazylice Jasnogórskiej. Również na Jasnej Górze odbyła się inauguracja liturgiczna - Mszy św. przewodniczył dyrektor Radia Fiat ks. Piotr Zaborski. Mówiąc o festiwalu, zwrócił on uwagę na to, „że z tego miejsca nie możemy wyjść nieprzeminieni”. Podczas inauguracji miało miejsce prawykonanie dzieła Michała Sławeckiego „Missa «Gaude Mater»”.

Pogranicze kultur

Każdego dnia podczas Festiwalu publiczność otrzymywała kolejną porcję przeżyć kulturalnych i duchowych, z pogranicza trzech kultur religijnych: chrześcijaństwa, judaizmu i islamu. W murach częstochowskich kościołów i ośrodkach kultury zabrzmiały m.in. utwory Mozarta w międzynarodowym wykonaniu, koncerty muzyki szwedzkiej i polskiej, brytyjskiej i polskiej z wręczeniem nagród w Międzynarodowym Konkursie Młodych Kompozytorów „Musica Sacra”, a także koncert muzyki synagogalnej oraz utworów ze zbiorów jasnogórskich. Podczas koncertu muzyki Kościołów Wschodu obecni przenieśli się na chwilę do Armenii IV wieku, to znów X, by za sprawą śpiewaka Artura Manukyana poczuć atmosferę liturgii ormiańskiej. Po nim wystąpił Chór Kameralny Państwowej Filharmonii w Czernihowie prezentujący utwory należące do liturgii ukraińskiej. Podbudowę teoretyczną Festiwalu stanowiły seminaria naukowe, komentujące interesujące zagadnienia z zakresu tradycji, kultury i muzyki różnych religii, zaś ilustracją były wystawy malarstwa, a także prapremiera spektaklu Leszka Mądzika „Tygiel”. Przedstawienie zaprezentowane przez Scenę Plastyczną KUL-u i Teatr Tańca Włodzimierza Kucy z przejmującą muzyką Arvo Parta dostarczyło wiele wrażeń i powodów do zastanowienia się nad wartościami, prawdą i potrzebą docierania do tego, co ważne. Niezwykłym wydarzeniem, pierwszym w historii Festiwalu, był udział muzyków wykonujących cygańską muzykę sakralną. Pojawienie się w kościele pw. św. Jakuba Apostoła artystów prowadzących śpiewny dialog wśród publiczności wzbudziło ogromne emocje. „Tekameli” (Kocham cię) - „Cyganie z Perpignan” prezentowali utwory wywodzące się z tradycji hiszpańsko-katalońskiej, mało znane w naszej kulturze.

Modlitwa ekspresją

Niezwykłym wydarzeniem był także koncert muzyki gospel w Filharmonii Częstochowskiej. Ten rodzaj muzyki, związany z liturgią Kościołów reformowanych, stanowi szczególną formę wyrażania kultu religijnego. Jego egzotyka to wynik przenoszenia do muzyki liturgicznej elementów kulturowych Afrykańczyków przybywających do Ameryki i przyjmujących wiarę chrześcijańską. Muzycy tworzą i śpiewają zgodnie z przekonaniem, że droga do zbawienia jest możliwa przez doświadczenie emocjonalne. London Community Gospel Choir pod kierunkiem Bazila Mede to nie tylko śpiew, muzycy, soliści... Zespół nagrał muzykę do filmu „Król Lew”, występował ze światowej sławy muzykami, jak Celine Dion, Paul McCartney, Maria Carey. W Częstochowie nie tylko zachwycił publiczność, lecz także poruszył do wzięcia udziału we wspólnej ekspresyjnej modlitwie - śpiewem, tańcem, klaskaniem. Muzycy obdarzyli publiczność pogodą i radością, z którymi przybyli z Wielkiej Brytanii.
Tegoroczny Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” zakończył się 6 maja „Requiem” Romana Maciejewskiego - zmarłego przed 10 laty kompozytora.

PATRONI MEDIALNI FESTIWALU:

TVP Kultura, Mezzo Classic-Jazz TV, TVP Katowice, ORF 1, Polskie Radio - Dwójka, Polskie Radio Katowice, Katolickie Radio Fiat, Tygodnik Katolicki „Niedziela”, Serwis duchowy.pl, Twoja Muza, „Gazeta Wyborcza”.