"Latem 1980 roku Polacy powstali, aby upomnieć się o swoje prawa i wolności. Strajkowali w wielu miejscowościach, w setkach zakładach pracy. Nie dali się zastraszyć, okłamać ani podzielić. Nie zadowolili się zwyczajowymi pustymi deklaracjami komunistycznych władz. Byli świadomi swojej siły – płynącej z jedności i przekonania o słuszności ich sprawy" - podkreślił Andrzej Duda w liście odczytanym przez szefową Kancelarii Prezydenta Grażynę Ignaczak-Bandych podczas obchodów 42 rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych w Gdańsku.

"Centrum i trwałym symbolem tamtych wydarzeń stała się Stocznia Gdańska. Z uczestnikami prowadzonego tu strajku okupacyjnego solidaryzowali się protestujący z całego kraju. Dwadzieścia jeden postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, wywieszonych przy stoczniowej bramie numer 2, a obecnie umieszczonych na liście najcenniejszych dokumentów UNESCO – Pamięć Świata, streszczało oczekiwania i troski milionów Polaków. Moment podpisania porozumienia ze stroną rządową, tutaj, w słynnej Sali BHP, stał się jednym z symboli sierpniowego sukcesu, a w perspektywie dekady – zapowiedzią upadku niedemokratycznego, opresyjnego systemu władzy" - przypomniał prezydent.

Jak napisał, rozpoczęty przez Porozumienia Sierpniowe tzw. "karnawał Solidarności" był czasem "nadziei, entuzjazmu, śmiałych wizji i planów". "Już 17 września 1980 roku, w rocznicę ataku Związku Sowieckiego na Polskę, zgromadzeni w Gdańsku przedstawiciele robotników z całego kraju powołali do życia Niezależny Samorządny Związek Zawodowy +Solidarność+. Czytelna symbolika tej daty wskazywała na patriotyczną, niepodległościową motywację działaczy, którzy wkrótce pociągnęli za sobą blisko 10 milionów rodaków" - podkreślił prezydent.

Prezydent zwrócił także uwagę na kwestie dokumentu uchwalonego w 1981 na I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ "Solidarność" - "Posłania do ludzi pracy Europy Wschodniej". Jak napisał, "+Posłanie+ wzywało do pokojowej walki o swobodę tworzenia niezależnych związków zawodowych; było wyrazem przekonania, że narody Europy Środkowo–Wschodniej łączy wspólna przeszłość i wspólna przyszłość; że tylko działając razem i okazując sobie wsparcie, możemy cieszyć się wolnością, niepodległością, bezpieczeństwem oraz możliwością rozwoju". "Słuszność tego stanowiska potwierdziły wydarzenia ostatnich lat, a jeszcze dobitniej – minione sześć miesięcy" - ocenił.

"+Solidarność+ zwyciężyła, bo była wspólnym dziełem polskiego narodu. W chwili ciężkiej próby ukazała prawdę o nas: że jesteśmy odważnymi i wytrwałymi ludźmi, wrażliwymi na krzywdę i niesprawiedliwość, po bratersku otwartymi na potrzeby drugiego człowieka" - podkreślił prezydent.

Pogratulował także i podziękował odznaczonym uczestnikom strajków w 1980. Gratulował także uczniom wyróżnionym stypendiami z Funduszu Stypendialnego "NSZZ Solidarność". "Dziękuję również wszystkim rodakom, którzy w kraju i na obczyźnie pielęgnują pamięć o Sierpniu 1980 roku oraz dokładają starań, aby jego ideały w jak największym stopniu kształtowały Polskę i świat. Niech obchody dzisiejszego święta, ustanowionego przez Sejm RP Dnia Wolności i Solidarności, napełnią nasze serca dumą i radością" - napisał w liście prezydent.

NSZZ "Solidarność" 31 sierpnia organizuje m.in. uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności za zasługi i działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. W ramach obchodów odbędzie się również spotkanie Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ "Solidarność" z udziałem m.in. premiera Mateusza Morawieckiego.

Po spotkaniu zarządu NSZZ "S", jego przedstawiciele złożą kwiaty koło Bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej. Później odbędzie się uroczysta msza św. w bazylice pw. św. Brygidy.

42 lat temu o godz. 17 w sali BHP Stoczni Gdańskiej podpisane zostało porozumienie między Komisją Rządową a Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym, reprezentującym ponad 700 zakładów z całej Polski; delegacja rządowa zgodziła się m.in. na utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar Grudnia 1970, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury; przyjęto też zapis, że nowe związki zawodowe uznają kierowniczą rolę PZPR w państwie; uroczystość podpisania porozumienia transmitowała TVP. Porozumienie, które podpisali przewodniczący MKS Lech Wałęsa i wicepremier Mieczysław Jagielski, w konsekwencji doprowadziło do powstania NSZZ "Solidarność" - pierwszej w krajach komunistycznych, niezależnej od władz, legalnej organizacji związkowej.(PAP)

autorzy: Mikołaj Małecki, Piotr Mirowicz

mml/ pm/ pat/