Tryb, rodzaj i zakres czynności dokonywanych i podejmowanych w sprawach, w których sprawcą czynu zabronionego jest nieletni jest inny niż w postępowaniu z dorosłym. Postępowanie z nieletnimi reguluje Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26.10.1982 r., wielokrotnie nowelizowana. Zgodnie z brzmieniem tej ustawy czyn karalny to czyn zabroniony przez ustawę jako przestępstwo lub przestępstwo skarbowe albo wykroczenie określone w art.: 51,69, 74, 76, 85, 87, 119, 122, 124, 133 lub 143 Kodeksu Wykroczeń.
Nieletni zaś, to osoba, która dopuściła się czynu karalnego po ukończeniu 13 lat, ale przed ukończeniem lat 17. To także osoba, która nie ukończywszy lat 18 wykazuje przejawy demoralizacji, jak również osoba, która jest jeszcze starsza, tzn. ma nie więcej niż 21 lat i względem której zostały orzeczone środki wychowawcze lub poprawcze. Dorosłym zaś w rozumieniu ustawy jest osoba, która po ukończeniu 17. roku życia dopuściła się czynu zabronionego, będącego przestępstwem lub przestępstwem skarbowym.
Różnice w zakresie podejmowanych przez policję wobec nieletnich czynności oraz charakter tych działań odbiega od analogicznych przedsięwzięć, które stosuje się względem dorosłego ze względu na dyspozycję ustawową. Dyspozycja ta nakazuje (art. 3 par. 1 u.p.n.), iż policja, podejmując wszelkie czynności w sprawie nieletniego, ma obowiązek kierowania się przede wszystkim jego dobrem, dążąc do osiągnięcia korzystnych zmian w osobowości i zachowaniu się nieletniego.
Jeżeli chodzi o zbieranie, utrwalanie i przeprowadzanie dowodów przez policję stosuje się w zasadzie przepisy Kodeksu Postępowania Karnego, uwzględniając pewne zmiany przewidziane w u.p.n.
Odmienność procedury stosowanej przez policję w zakresie czynów karalnych od zasad postępowania określonych w k.p.k. dotyczy przede wszystkim czynności podejmowanych przez policję bezpośrednio wobec ustalonej osoby, która dopuściła się czynu karalnego pomiędzy 13. a 17. rokiem życia. Różnice są największe przy ujęciu nieletniego, zatrzymaniu nieletniego i przesłuchaniu nieletniego.
Pomóż w rozwoju naszego portalu