Koniec aktywności zawodowej, czyli - emerytura

Emerytury i renty to bardzo rozległy temat, którym nie sposób zająć się dokładnie w ramach naszej rubryki. Postaramy się jednak problem przedstawić w sposób skrócony, ale w miarę możliwości przejrzysty.
Warunkiem nabycia emerytury przez osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. jest spełnienie przez nie następujących warunków:

osiągnięcie wieku emerytalnego 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn oraz osiągnięcie okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego 20 lat dla kobiet i 25 - dla mężczyzn.

Osoby urodzone przed wspomnianą wyżej datą mogą przejść wcześniej na emeryturę, ale:

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

kobiety muszą mieć skończone 55 lat i co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy lub 20-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz całkowitą niezdolność do pracy, zaś mężczyźni po osiągnięciu 60 lat, jeżeli mają co najmniej 25 lat okresu składkowego i nieskładkowego oraz całkowitą niezdolność do pracy. Osoby te muszą jednak przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę mieć status pracownika lub w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym pozostawały w stosunku pracy co najmniej 6 miesięcy, chyba że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę były uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Odrębne przepisy określają zasady wcześniejszego przechodzenia na emeryturę osób, które są:

inwalidami wojennymi i wojskowymi oraz kombatantami, pracownikami urzędów państwowych, pracownikami samorządowymi, żołnierzami zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionymi w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakładach wydobywania rud uranu, nauczycielami akademickimi.

Poza tym osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej:

wypadkiem przy pracy, wypadkiem przy wykonywaniu pozarolniczej działalności gospodarczej, działalności twórczej i artystycznej, umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, czynności związanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub zakonnymi, wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, który zaistniał do 31 grudnia 2002 r., albo wskutek choroby zawodowej mogą również przejść na emeryturę, gdy:
- kobieta osiągnęła 55 lat i ma co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy;
- mężczyzna po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli ma co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy.
Ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego dla kobiety co najmniej 60 lat, a dla mężczyzny - co najmniej 65 lat. Podstawą obliczenia ich emerytury jest kwota składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem waloryzacji składek na koncie ubezpieczonego.

Pamiętajmy, że pieniądze te - zgromadzone na koncie - nie podlegają dziedziczeniu.
Na warunkach odrębnych przechodzą na emeryturę niektóre grupy zawodowe: nauczyciele, górnicy, pracownicy kolejowi, osoby prowadzące działalność twórczą lub artystyczną i z tytułu wykonywania prac szczególnych.
Postępowanie w sprawie przyznania świadczenia wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego lub z urzędu. Wniosek o emeryturę można wycofać, ale nie później niż do dnia uprawomocnienia się decyzji w tej sprawie. Postępowanie wówczas ulega umorzeniu. Wniosek zainteresowany składa bezpośrednio lub za pośrednictwem płatnika składek, np. pracodawcy. Organ rentowy wydaje decyzję w sprawie świadczenia w terminie 30 dni. Pamiętajmy, że to my decydujemy, jakie okresy z naszego zatrudnienia wybieramy. Może to być 10 lat wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę, lub 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu zatrudnienia.
Emerytury i renty podlegają okresowej waloryzacji, jeśli wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych wynosi co najmniej 105,0 proc. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty emerytury przez wskaźnik waloryzacji, który jest równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych. Zmiana wysokości emerytury w ramach waloryzacji następuje z urzędu, a jeśli wypłata była wstrzymana z jakiegoś powodu, to po jej wznowieniu.

Za tydzień - kontynuacja tematu.