Reklama

Patrząc w niebo

Wielka Niedzwiedzica

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Rozpoczynaliśmy nasze lekcje astronomii od odnalezienia Gwiazdy Polarnej, ostatniej w dyszlu Małego Wozu i najjaśniejszej w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy. W legendach gwiazdozbiór ten występuje razem z pobliską Wielką Niedźwiedzicą (Ursa Major - UMa), której częścią jest Wielki Wóz. Oba Wozy w miarę upływu nocy tańczą wokół Gwiazdy Polarnej, a dyszlami zwrócone są zawsze w przeciwne strony. Wielka Niedźwiedzica jest trzecim co do wielkości gwiazdozbiorem i pokrywa znaczną część naszego północnego nieba. Całą tę konstelację trudno rozpoznać, w przeciwieństwie do Wielkiego Wozu, który jest układem siedmiu jasnych gwiazd tworzących tułów i ogon Niedźwiedzicy.
Bardzo ładnym żółtym światłem wyróżnia się w nim gwiazda Dubhe, co po arabsku oznacza „niedźwiedź”. Arabowie nazwali również pozostałe gwiazdy Wielkiego Wozu, które należą do tzw. Strumienia Niedźwiedzicy, czyli gromady o takim samym kierunku ruchu w przestrzeni. Do tego strumienia zalicza się także znany nam Syriusz w Wielkim Psie. Inne jasne gwiazdy Wielkiego Wozu to: zielonkawobiała Merak, najjaśniejsza w konstelacji Alioth oraz biała Mizar. Wszystkie są równo odległe od nas o ok. 80 lat świetlnych.
Większość znanych gwiazd nie żyje samotnie, lecz tworzy układy dwóch lub więcej gwiazd sąsiadujących ze sobą w przestrzeni. W takich podwójnych układach wirują one wokół siebie za sprawą siły grawitacji. Optycznie wydaje się, że przykładem takiego układu podwójnego są Alcor i Mizar w Wielkim Wozie. Gołym okiem widać, że znajdują się bardzo blisko siebie, ale to tylko złudzenie. W rzeczywistości ich wzajemna odległość wynosi aż 10 lat świetlnych. Podobnie jak dawniej Arabowie czy Indianie, również my możemy przy ich pomocy sprawdzić sobie ostrość wzroku. Obydwie gwiazdy odnajdziemy w dyszlu Wielkiego Wozu. Musimy tylko wpatrzeć się uważnie w najbliższą okolicę Mizara i tuż obok powinniśmy dostrzec kropkę gwiazdy Alcor. Jeżeli uda nam się je rozróżnić gołym okiem, oznaczać to będzie, że mamy dobry wzrok. Przy pomocy większej lornetki dokonamy jednak prawdziwego odkrycia, ponieważ obok Mizara ujrzymy jeszcze jedną gwiazdę. Jest nią rzeczywisty partner Mizara - Mizar B (widać go w powiększeniu jako maleńką kropeczkę). Mizar był pierwszą gwiazdą, którą udało się przy pomocy lunety rozdzielić na dwa składniki. Dokonał tego w 1650 r. włoski astronom Giovanni B. Riccioli, wywołując wówczas wśród astronomów wielkie zdziwienie. Ale dziś wiemy, że Mizara B obiega jeszcze jeden niewidoczny towarzysz! Jego obecność stwierdzono na podstawie zmian w widmie tej gwiazdy. Alcor wraz z pozostałymi gwiazdami układu Mizara mają wspólne pochodzenie i znajdują się w odległości 88 lat świetlnych od nas.
W majowe wieczory Wielką Niedźwiedzicę znajdziemy bardzo wysoko nad naszymi głowami, znacznie wygodniej będzie nam podziwiać ją nad ranem. Nisko na zachodnim nieboskłonie jasna planeta Saturn leniwie przemieszcza się teraz na tle konstelacji Bliźniąt. To ostatnie tygodnie na obserwacje Saturna, ponieważ niedługo zniknie on w blasku Słońca. Pod koniec czerwca Saturn znajdzie się tuż obok Merkurego i Wenus, stwarzając fantastyczne widowisko astronomiczne. Znacznie dłużej pozostanie na wieczornym niebie bardzo jasna planeta Jowisz, której szukamy na tle gwiazdozbioru Panny, ustawiając się twarzą w stronę południa. Zbliżający się do pełni Księżyc świecił tuż nad Saturnem, potem podążył dalej w stronę Jowisza. Piękna jest ta nocna wiosna!

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Uroczystość Matki Bożej Łaskawej, głównej patronki stolicy - 11 maja

2024-05-05 08:38

[ TEMATY ]

Matka Boża Łaskawa

Magdalena Wojtak

Kult wizerunku Matki Bożej Łaskawej, głównej patronki stolicy, sięga 1652 r. Wiąże się z uratowaniem miasta przed zarazą. Po raz pierwszy nazwano wówczas Maryję "Strażniczką Polski". Centralne uroczystości odbędą się 11 maja w prowadzonym przez jezuitów sanktuarium Matki Bożej Łaskawej.

Papież Innocenty X ustanowił święto Mater Gratiarum Varsaviensis na drugą niedzielę maja.

CZYTAJ DALEJ

Nabożeństwo majowe - znaczenie, historia, duchowość + Litania Loretańska

[ TEMATY ]

Matka Boża

Maryja

nabożeństwo majowe

loretańska

Majowe

nabożeństwa majowe

litania loretańska

Karol Porwich/Niedziela

Maj jest miesiącem w sposób szczególny poświęconym Maryi. Nie tylko w Polsce, ale na całym świecie, niezwykle popularne są w tym czasie nabożeństwa majowe. [Treść Litanii Loretańskiej na końcu artykułu]

W tym miesiącu przyroda budzi się z zimowego snu do życia. Maj to miesiąc świeżych kwiatów i śpiewu ptaków. Wszystko w nim wiosenne, umajone, pachnące, czyste. Ten właśnie wiosenny miesiąc jest poświęcony Matce Bożej.

CZYTAJ DALEJ

Papież: nie dla wojny, tak dla dialogu

2024-05-05 13:05

[ TEMATY ]

papież Franciszek

VaticanNews

"Nie dla wojny, tak dla dialogu" - powiedział papież Franciszek podczas spotkania z wiernymi w niedzielę na modlitwie Regina Coeli w Watykanie. Wezwał do modlitwy za Ukrainę, Izrael i Palestynę.

Zwracając się do tysięcy wiernych przybyłych na plac Świętego Piotra na południową modlitwę papież powiedział: "Proszę, módlmy się dalej za umęczoną Ukrainę; bardzo cierpi, a także za Palestynę i Izrael".

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję