Adwokat lub radca prawny, występując w sądzie cywilnym w zastępstwie klienta, jest jego pełnomocnikiem prawnym, inaczej mówiąc - pełnomocnikiem procesowym. Ale nie tylko adwokat lub radca prawny może reprezentować nasz interes - czyli strony, a jest nią: powód i pozwany. Może to robić rodzic strony, małżonek, rodzeństwo (rodzone lub przysposobione), a w konkretnych sprawach również organizacja. Jeśli udzielimy pełnomocnictwa takiej osobie, czyli uczynimy ją naszym pełnomocnikiem, nie musimy pojawiać się na rozprawie. Obowiązek ten spoczywa na pełnomocniku. Pamiętajmy jednak, że udzielając pełnomocnictwa (pisemnie), musimy je określić, czy jest to pełnomocnictwo ogólne, tzn. do prowadzenia wszelkich spraw w naszym imieniu, czy szczególne, tzn. do tej jednej konkretnej sprawy.
I tak w sprawach:

Nowelizując kodeks postępowania cywilnego, dostosowano przepisy w tej materii do prawa europejskiego i teraz powództwo mogą wytaczać i włączać się do postępowania w każdym stadium sprawy także organizacje społeczne, do których zadań statutowych należy ochrona równości oraz niedyskryminacji.
Obecnie nie ma już wykazu organizacji społecznych uprawnionych do występowania przed sądem. Może to robić każda organizacja, jeżeli przedmiot działalności zapisany w statucie uprawnia ją do występowania w imieniu obywateli.

W sądzie pracy

Pełnomocnikiem pracownika przed sądem pracy, oprócz adwokata i radcy prawnego, może być:

Pełnomocnikiem nie może jednak być prawnik, który nie jest adwokatem lub radcą prawnym.
Wybór i ustanowienie pełnomocnika jest istotną sprawą, bowiem w razie występowania w sprawie w charakterze pełnomocnika osoby, która nie może nim być, postępowanie przed sądem uznaje się za nieważne. Zatem z powodu złego pełnomocnictwa będzie uchylony także korzystny dla pracownika wyrok.
Pamiętajmy, że w sprawach przed Sądem Najwyższym zakres pełnomocnictwa ulega zawężeniu - stronę reprezentować może wyłącznie adwokat lub radca prawny; on też sporządza kasację.
Jedynie w sytuacjach, gdy stroną, jej przedstawicielem lub pełnomocnikiem jest sędzia, prokurator, notariusz lub profesor czy doktor habilitowany nauk prawnych, a także gdy stroną lub przedstawicielem jest adwokat lub radca prawny, nie ma wymogu korzystania z pomocy adwokata lub radcy prawnego przed SN.
Pełnomocnictwo należy dołączyć przy pierwszej czynności procesowej, np. przy wniesieniu pozwu lub odpowiedzi na pozew. Jeśli udzielamy pełnomocnictwa w toku sprawy, można to uczynić ustnie na posiedzeniu sądu przez oświadczenie złożone do protokołu. Pamiętajmy też, że jeśli naszym pełnomocnikiem będzie radca prawny, musi on złożyć oświadczenie, że nie pozostaje w stosunku pracy.

W sądzie gospodarczym

W sądzie gospodarczym, gdzie obowiązują również procedury cywilne, stronę może reprezentować:

Skutkiem niewłaściwego pełnomocnictwa jest - jak przed sądem pracy - nieważność postępowania. Te same zasady, które obowiązują przed Sądem Najwyższym w sprawach pracy, dotyczą w postępowaniu gospodarczym - wymóg adwokata lub radcy prawnego.