Reklama

Pamięć

Jadwiga Trzcińska - „Prandota”

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W końcu lat 50. poznałam Jadwigę Trzcińską - „Prandotę” (8 IV 1933 - 23 III 2005). Przyszła do mojego domu z Wojtkiem Skrodzkim, moim przyjacielem, późniejszym krytykiem sztuki. Byliśmy wtedy wszyscy bardzo młodzi.
Jadwigę Trzcińską, którą najchętniej nazywaliśmy później po prostu Prandotą, zaakceptowałam może z pewną trudnością. Była bardzo oryginalna, zupełnie niezwykła. Wysoka ponad miarę, przypominała niektóre rzeźby Michała Anioła. Sprężysta, silna, miała duże dłonie i stopy rzeźby, i piękną ciemną głowę o profilu młodego efeba. Była zupełnie niekonwencjonalna i mówiła interesujące rzeczy jeśli nie o sztuce samej, to o zdarzeniach, które w jej interpretacji nabierały wartości sztuki. Była bardzo wyczulona na otaczające piękno. Jej kosmos pełen był malowniczych zjawisk.
„Prandota” - to przydomek związany z jej rodzinną tradycją. Prawdopodobnie byłam z nią spowinowacona przez Prandotów-Trzcińskich z mazowieckiej Trzcianny. Jej ciotką była znana rzeźbiarka Zofia Trzcińska-Kamińska (1890-1963), autorka m.in. posągu Bolesława Chrobrego w pawilonie polskim na Wystawie Powszechnej w Paryżu w 1937 r. i słynnego Krucyfiksu w Laskach.
Prandota była zaprzyjaźniona z wybitnym poetą i prozaikiem Mironem Białoszewskim (1922-83). Interesował ją jego sławny Teatr Osobny, który prezentowany był w mieszkaniu poety przy placu Dąbrowskiego w Warszawie.
Prandota, jak powiedział Wojtek Skrodzki, miała niespotykane poczucie sakralności świata: to było wyraźne we wszystkich dziedzinach twórczości, jakie uprawiała. Jej twórczość potrafiła osiągać atmosferę niezwykłą. Chętnie posługiwała się metaforą, pokazywała podwójne treści.
Ta twórczość uformowała się w niezwykłych w Polsce latach 50. Ukończyła warszawską ASP. Była w pracowniach znamienitych profesorów: Stanisława Szczepańskiego i Michała Byliny. Uprawiała malarstwo i grafikę. Grafika to dziedzina, która wydaje się specjalnie interesująca w jej dorobku. Uzyskiwała efekty artystyczne we wszystkich technikach graficznych: drzeworycie, akwaforcie, monotypii, litografii itd. Ilustrowała różne utwory literackie, np. Dzieje Tristana i Izoldy, Metamorfozy Owidiusza; ilustrowała też cykle nazwane od własnych fascynacji, np. Koguty (jak choćby znakomity Kogut Cerkiewny - technika mieszana) lub Ptaki - pełne symbolicznej wymowy.
Jeden z nich - Młody kruk reprodukujemy; jest w nim coś z dekoratywności bliskiej Picassowi.
Prandota wiele podróżowała, miała wiele zagranicznych i krajowych wystaw. Ale w jakimś niedobrym momencie życia usunęła się w samotność, chorobę, bezczynność.
Ta wielka artystka i osobowość zmarła samotnie, chora w swoim domu w Kielcach. Non omnis moriar.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Depo: jesteśmy w samym środku zdobywania lub utracenia wolności

2024-08-15 13:05

[ TEMATY ]

Jasna Góra

abp Wacław Depo

Wniebowzięcie NMP

Karol Porwich/Niedziela

Jesteśmy w samym środku zdobywania lub utracenia wolności - mówił w czwartek na Jasnej Górze metropolita częstochowski abp Wacław Depo, przywołując refleksje krakowskiej szkoły historycznej. Podkreślił, że słowa te - z przełomu XIX i XX wieku - są cały czas aktualne.

W czwartek w najważniejszym polskim sanktuarium obchodzone jest uroczyście święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny; 15 sierpnia to także rocznica zwycięskiej Bitwy Warszawskiej 1920 r., zwanej "Cudem nad Wisłą".

CZYTAJ DALEJ

WKS Śląsk Wrocław - FC Sankt Gallen [LIVE]

2024-08-15 19:55

Ks. Łukasz Romańczuk

Stadion Tarczyński Arena

Stadion Tarczyński Arena

Zapraszamy na relację tekstową live ze stadionu Tarczyński Arena, gdzie Śląsk Wrocław podejmie szwajcarski FC Sankt Gallen, w meczu rewanżowym III rundy kwalifikacji Ligi Konferencji Europy. Komentować dla państwa będą: ks. Łukasz Romańczuk oraz Wiktor Cyran: [Pamiętaj, aby odświeżać stronę]

Spotkanie komentowali dla państwa ks. Łukasz Romańczuk oraz Wiktor Cyran. Dziękujemy, że byliście z nami

CZYTAJ DALEJ

Uroczystość Wniebowzięcia NMP w Jarosławiu

2024-08-16 09:15

Henryk Grymuza

Homilia ks. biskupa Damiana Muskusa

Homilia ks. biskupa Damiana Muskusa

Setki pątników z Jarosławia oraz przybyłych z różnych części Archidiecezji Przemyskiej przyjechało o Jarosławia na trzydniowe uroczystości upamiętniające Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Od stuleci Wzgórze Pobożności, na którym posadowiona jest Bazylika Pani Bolesnej z Jej Cudownym Wizerunkiem jest miejscem peregrynacji szczerze rozmodlonych pielgrzymów. U stóp świątyni znajduje się Kaplica Cudownego Źródełka. To w tym miejscu na drzewie polnej gruszy objawiła się Matka Jezusa.

Trzydniowe triduum zainaugurował różaniec fatimski z procesją i mszą świętą. Następnego dnia po Eucharystii wierni wraz z kapłanami udali się do Kaplicy Cudownego Źródełka. Następnie w godzinach nocnych odbywało się czuwanie modlitewne na Wzgórzu Pobożności. W dniu trzecim połączonym z odpustem parafialnym głównym akordem doniosłych uroczystości była uroczysta suma odpustowa sprawowana pod przewodnictwem księdza biskupa Damiana Muskusa. Dostojny duszpasterz w homilii przedstawił teologiczny wymiar Wniebowzięcia Maryi. Powiedział także: (…) Maryja jest mistrzynią w szkole życia, w szkole wiary, w szkole modlitwy, w szkole pobożności. Uczmy się od niej odwagi zadawania pytań, uczmy się pokory, gdy nie rozumiemy Bożych zamiarów. Uczmy się od Niej wiary radosnej, bo płynącej z serca, które bezgraniczne ufa Bogu i które kocha Boga”.

CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję