Szlak Papieski: Salwator - Kopiec Kościuszki - Sikornik - Kopiec Piłsudskiego - Bielany Erem - Kryspinów - Cholerzyn - Mników - Czułów - Baczyn - Kopce - Tenczynek - Krzeszowice - Czerna - Paczółtowice - Będkowice - Radwanowice - Wierzchowie (jaskinie) - Bolechowice - Rudawa - Zabierzów - Aleksandrowice - Morawica - Balice
Salwator
Według najnowszych hipotez, romański kamienny kościół pw. Najświętszego Salwatora został wzniesiony w XI-XII wieku z fundacji rycerza Jaksy Gryfity. Usytuowany jest na Zwierzyńcu na wschodniej części Wzgórza bł. Bronisławy. Od parafii Najświętszego Salwatora rozpoczyna się Podkrakowski Szlak Papieski. Stąd 27 kwietnia 1952 r. ks. Karol Wojtyła wyruszył na pierwszą wycieczkę w podkrakowskie Dolinki. 19 sierpnia 2002 r. kilka minut po godz. 9 rano Ojciec Święty Jan Paweł II zatrzymał się na chwilę przed klasztorem Sióstr Norbertanek i powiedział: „Parafii św. Salwatora z serca błogosławię!” i udzielił błogosławieństwa wiernym.
Kopiec Kościuszki
Usypany został przez społeczeństwo Krakowa w latach 1820--23 dla uczczenia pamięci Tadeusza Kościuszki, przywódcy powstania narodowego 1794 r., wsławionego również w walce o wolność narodu amerykańskiego. Kopiec ma wysokość 34 m, a średnica u podstawy wynosi 80 m. Wewnątrz umieszczono ziemię zebraną z wszystkich pól bitewnych, gdzie walczył Kościuszko. Wspaniały punkt widokowy na Kraków i okolice.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Kopiec Piłsudskiego
Reklama
Nazywany również kopcem Niepodległości. Jego budowę rozpoczęto 6 sierpnia 1934 r. w 20. rocznicę wymarszu z Krakowa I Kompanii Kadrowej Legionów, dla uczczenia czynu zbrojnego podczas I wojny światowej. Jednakże po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego - w 1935 r. postanowiono kopiec nazwać jego imieniem. Sypano go do 9 lipca 1937 r. Jest dzięki temu najmłodszym kopcem Krakowa, a jednocześnie największym - ma 36 m wysokości. Podobnie jak w Kopcu Kościuszki, w nim także znajduje się ziemia zebrana ze wszystkich pobojowisk, gdzie walczyli żołnierze polscy podczas I wojny światowej, a także z różnych miejsc na świecie, upamiętnionych czynami wybitnych Polaków. Nad kopcem od 1980 r. opiekę sprawuje Komitet Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego, działający przy Towarzystwie Miłośników i Historii Zabytków Krakowa.
Bielany
Kościół i erem Ojców Kamedułów na Srebrnej Górze z fundacji marszałka wielkiego koronnego Mikołaja Wolskiego. Zbudowany w latach 1610-32 w stylu wczesno-barokowym. We wnętrzu jednonawowej świątyni, z kaplicami po obu stronach, znajduje się wiele dzieł sztuki. W pobliżu kościoła pustelnia - erem; domki zakonników ukryte są w zieleni ogrodu. Na teren klasztoru kobiety mogą wchodzić kilka razy w roku (m.in. na Boże Narodzenie czy Wielkanoc).
Od 28 czerwca do 3 lipca 1950 r. ks. Karol Wojtyła prowadził tu rekolekcje akademickie dla chłopców. 19 sierpnia 2002 r. Ojciec Święty nawiedził klasztor w drodze na lotnisko.
Kryspinów
Najwcześniejsze wzmianki o Kryspinowie znajdują się w dokumentach z 1125 r., wymieniających wieś jako własność opactwa Benedyktynów Tynieckich. W centrum miejscowości zachowany jest neoromański pałac z połowy XIX wieku, otoczony parkiem. Kryspinów jest nazywany krakowskim Balatonem z uwagi na istniejący tu zalew o powierzchni 30 ha, powstały po wyrobisku piasku i żwiru. Obecnie jest to najpopularniejsze miejsce letniego wypoczynku w okolicach Krakowa.
Cholerzyn
Reklama
Zwany kiedyś Wolą Morawicką lub Chorzelinem. Od XIV wieku należał do potomków możnego rodu Toporczyków - Tęczyńskich i wchodził w skład dóbr tzw. klucza tęczyńskiego.
Kard. Karol Wojtyła był w Cholerzynie 1 maja 1977 r. Na trasie z Cholerzyna do Morawicy stoi figura Chrystusa Zmartwychwstałego z 1895 r. z dedykacją: „Dla Michała Kruka - kochające dzieci”. Na horyzoncie widoczne wzgórza Garbu Tęczyńskiego - z prawej strony Winna Góra (333 m n.p.m.), a z lewej Popówka (339 m n.p.m.).
Morawica
Gniazdo rodowe Toporów, później zwanych Tęczyńskimi, należy do najstarszych osad w okolicach Krakowa. Fragmenty zamku obronnego z przełomu XII i XIII wieku, siedziby możnego rodu Toporów, dziś są częścią plebanii. Sąsiadujący z plebanią kościół, usytuowany na fundamentach dawnego zamczyska, został zbudowany przez Francesco Placidiego w latach 1743-48 w stylu barokowym. Fundatorami kościoła byli: August Aleksander Czartoryski i jego żona Zofia z Sieniawskich.
Ojciec Święty Jan Paweł II będąc księdzem, a potem biskupem i kardynałem wielokrotnie odwiedzał Morawicę. Ostatni raz był tu 24 sierpnia 1977 r., konsekrując ołtarz soborowy. Na trasie z Morawicy do Mnikowa znajduje się kapliczka - Upadek Pana Jezusa i figura Matki Bożej Różańcowej z napisem: „Na chwałę NMP Różańcowej pomnik ten postawili Kazimierz i Maryanna Brzezińscy RP 1908”.
Mników
Reklama
Malowniczo położona miejscowość. Od czasu sprowadzenia do Polski Kamedułów, tj. od 1605 r., Mników był własnością klasztoru na Bielanach. W tym czasie powstał dwór wraz z folwarkiem, który w 1928 r. został wydzierżawiony Siostrom Albertynkom. Obecnie mieści się tu ich dom zakonny. Obok znajduje się kościół parafialny pw. św. Brata Alberta utworzonej w 1992 r. parafii w Mnikowie. Mników znany jest z pięknej dolinki zwanej Małym Ojcowem. Na jednej ze skał widnieje malowidło Matki Bożej w miejscu zamalowanego w latach 80. XX wieku wizerunku Matki Bożej Polonii z 1863 r., autorstwa Walerego Eliasza Radzikowskiego.
Ks. Karol Wojtyła był tutaj i modlił się 27 kwietnia 1952 r. w czasie pierwszej wiosennej wycieczki.
1 maja1977 r. już jako kardynał poświęcił figurę Matki Bożej przed budynkiem domu zakonnego i kaplicę.
W tym miejscu Fundacja Szlaki Papieskie rozpoczyna corocznie w ostatnią niedzielę kwietnia o godz. 14.00 letni sezon turystyczny na Papieskich Szlakach.
Czułów
Na Górze Opatrzności znajduje się ośrodek duszpasterski, prowadzony przez Księży Orionistów, i dom oazowo-rekolekcyjny. Na terenie parafii - zabytkowa kaplica „na Skałce” pw. Wniebowzięcia Matki Bożej z I połowy XIX wieku.
Tenczynek
Atrakcyjna turystycznie miejscowość położona nieopodal Krzeszowic. Kościół parafialny w części ufundował August Czartoryski z żoną w latach 1728-42. W kościele jest pochowany Jan Tęczyński - wojewoda krakowski, ostatni z rodu Tęczyńskich. Na lesistym wzgórzu (403 m n.p.m.), 3 km od kościoła, znajdują się ruiny niegdyś potężnego zamku Tenczyn (obecnie zlokalizowanego w granicach administracyjnych miejscowości Rudno), będącego gniazdem rodowym Tęczyńskich. Założycielem Tenczyna był na przełomie XIII i XIV wieku Jan Nawój z Morawicy herbu Topór. W zamku zatrzymała się królowa Bona w drodze do Krakowa. W 1655 r. zamek zdobyli i zniszczyli Szwedzi. Odbudowany później przez Lubomirskich, przetrwał jedynie do drugiej połowy XVIII wieku.
Krzeszowice
Reklama
Miasto malowniczo położone wśród lesistych wzgórz. Krzeszowice otrzymały prawa miejskie w 1933 r. W XVI wieku należały do możnej rodziny Tęczyńskich. Ostatnimi jej właścicielami byli Potoccy. W XVIII i XIX wieku Krzeszowice były bardzo popularną w okolicach Krakowa miejscowością uzdrowiskową dzięki wykorzystaniu naturalnych źródeł siarczanych. W pięknym zabytkowym parku znajduje się zbudowany wg projektu architekta Franciszka Lanciego w latach 1850-57 pałac Potockich. Fundacji rodziny Potockich jest też kościół parafialny pw. św. Marcina z pierwszej połowy XIX wieku, wybudowany wg projektu Karola Schinkla. W kaplicy na przykościelnym cmentarzu znajduje się grobowiec gen. Józefa Chłopickiego. W okolicach Krzeszowic znajdują się malowniczo położone kamieniołomy porfiru, diabazu i wapienia.
14 marca 1964 r. w kościele parafialnym bp Karol Wojtyła ochrzcił synka swoich przyjaciół.
Czerna
Bardzo malownicza miejscowość. Na zalesionym wzgórzu (410 m n.p.m.) usytuowany jest zespół klasztorny Karmelitów Bosych, ufundowany jako erem przez Agnieszkę z Tęczyńskich Firlejową w drugiej połowie XVII wieku. W skład zespołu klasztornego wchodzą: kościół pw. św. Eliasza oraz zabudowania klasztorne. W kościele znajdują się relikwie św. Rafała Kalinowskiego. Przy kościele usytuowany jest cmentarzyk, używany od 1845 r., na którym spoczywa gen. Aleksander Błędowski, jeden z przywódców powstania listopadowego. U podnóża klasztornego wzgórza rozciąga się malownicza Dolina św. Eliasza, legendarnego założyciela Zakonu Karmelitów. Dnem doliny - głębokiego wąwozu o długości ok. 2 km, w całości zalesionego - płynie potok Eliaszówka.
W 1945 r. do o. Leonarda Kowalówki, mistrza nowicjatu w klasztorze Karmelitów Bosych w Czernej, przyjechał kleryk Karol Wojtyła, przedkładając prośbę o przyjęcie go do nowicjatu karmelitańskiego. Ks. Karol Wojtyła w czasie swej posługi biskupiej bardzo często odwiedzał Czerną. W 1984 r. Jan Paweł II ofiarował Matce Bożej Szkaplerznej w Czernej złotą różę.
Paczółtowice
Reklama
Sanktuarium Matki Bożej Paczółtowickiej. Późnogotycki kościół z drewna jodłowego i dębowego pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny wzniesiony w latach 1515-20, prawdopodobnie na miejscu poprzedniego, jako fundacja rycerskiego rodu Toporczyków. W ołtarzu głównym znajduje się cudowny obraz Matki Bożej Apokaliptycznej z Dzieciątkiem na tle krzewu gorejącego - stanowi część tryptyku z 1460 r. nieznanego krakowskiego artysty. W kościele krucyfiks, jeden z najstarszych w Małopolsce, i obraz wotywny Pana Jezusa z ok. 1510 r.
Bp Wojtyła poświęcił dzwony w dniu swojej konsekracji biskupiej - 28 września 1958 r.
Radwanowice
Według tradycji, wieś została założona przez rycerza Radwana za czasów panowania Bolesława Śmiałego. W Radwanowicach znajduje się pomnik Ofiar - mieszkańców bestialsko zamordowanych przez Niemców w 1943 r.
XIX-wieczny zespół dworski w Radwanowicach, przekazany przez ostatnią właścicielkę Zofię Tetelowską, stał się siedzibą powołanej Fundacji im. św. Brata Alberta, działającej na rzecz osób niepełnosprawnych.
Rudawa
Nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od rudy żelaza, którą w XII wieku miano tu wydobywać. Według legendy, wieś założył rycerz Bolesława Śmiałego, Radwan, jako osadę karną dla żołnierzy. W 1185 r. wieś przeszła w ręce kapituły krakowskiej. W Rudawie znajduje się zabytkowy kościół z 1470 r., w którym prezbiterium datowane jest na przełom XIII i XIV wieku. W 1908 r. w Rudawie, w willi Stanisława Domańskiego - profesora UJ przez kilka miesięcy gościnnie przebywał pisarz Henryk Sienkiewicz.
Bolechowice
Od 1243 r. do końca XVIII wieku część Bolechowic należała do biskupów krakowskich, z nadania Bolesława Wstydliwego. Z tego okresu jest zachowany dwór otoczony zabytkowym parkiem. Interesujący jest kościół bolechowicki, ufundowany w 1393 r. przez biskupa krakowskiego Piotra Wysza. Znajduje się tu bardzo malownicza i często odwiedzana przez turystów Dolinka Bolechowicka, z rezerwatem krajobrazowym Wąwóz Bolechowicki.
Zabierzów
Reklama
W 1162 r. Jaksa z Miechowa herbu Gryf, fundator klasztoru Norbertanek na Zwierzyńcu w Krakowie, podarował tę osadę założonemu klasztorowi. Pierwsze wzmianki historyczne o Zabierzowie są zamieszczone w księgach klasztornych i pochodzą z 1368 r. Norbertanki gospodarowały w Zabierzowie aż do I wojny światowej. Istniejący do dziś kościół w Zabierzowie został wybudowany w latach 1912-36 wg projektu Józefa Kryłowskiego. Na trasie z Zabierzowa do Balic znajduje się otoczona rezerwatem krajobrazowym Skała Kmity (277 m n.p.m.), owiana przepiękną legendą o nieszczęśliwej miłości Kmity i Bonerówny. To piękne miejsce jest celem licznych wycieczek. Stąd rozpoczyna się ścieżka krajobrazowo-dydaktyczna prowadząca wzgórzami i polankami do leśniczówki „Grzybów”.
W lipcu 1970 r. po uroczystości poświęcenia frontonu kościoła i kaplicy cmentarnej kard. Karol Wojtyła odwiedził zaprzyjaźnioną rodzinę.
Burów
W XVI wieku miejscowość ta wraz z sąsiednimi Balicami wchodziła w skład dóbr Bonerów. W północnej części wsi ciągnie się malownicza Dolina Burowska. Dnem jej płynie strumień Balica, zwany Burowym Potokiem. Przy drodze w kierunku Kleszczowa usytuowana jest kapliczka z 1850 r.
Kard. Karol Wojtyła był w Burowie 1 maja 1977 r.
Kleszczów
W dokumentach z XV wieku nazywał się Kleszczawą i był przysiółkiem Aleksandrowic. Tu mieli pierwotną siedzibę Aleksandrowscy herbu Topór, którzy założyli w XV wieku na gruntach wsi Morawicy - wieś Aleksandrowice. Najwyższym wzgórzem Kleszczowa są Stadła (379 m.). Istniejąca tu kaplica w 1955 r. została poświęcona w święto Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
Kard. Karol Wojtyła odwiedził chorych w Kleszczowie 1 maja 1977 r.
Aleksandrowice
Reklama
W XIII wieku wieś była własnością rycerskiego rodu Toporczyków z Morawicy, zwanych Aleksandrowskimi. W XVI wieku Aleksandrowice wraz z Balicami przechodzą w ręce Bonerów, którzy wykorzystując sprzyjające warunki naturalne, zakładają tu słynne gaje brzoskwiniowe i morelowe oraz sadzą figi, a na wzgórzu zwanym do dziś Winną Górą (333 m n.p.m.) - winnicę. W Aleksandrowicach zachowany jest częściowo park założony w stylu włoskim, tarasowym, z czasów Bonerów, oraz dwór wybudowany w 1900 r. przez Dominika księcia Radziwiłła. Na terenie Aleksandrowic jest skała zwana Krzywym Sądem, której nazwa związana jest z przepiękną legendą o ukrytym tutaj skarbie. Przy drodze w kierunku Morawicy figura kamienna św. Jana Nepomucena z 1775 r.
Kard. Karol Wojtyła był w Aleksandrowicach 1 maja 1977 r.
Balice
Balice, dawniej Bialice - należą do najstarszych osad w okolicy Krakowa. W XIII wieku osada należała do rodu Toporczyków z Morawicy, ich linia z Balic przyjęła nazwisko Balickich. Od 1519 r. Balice należą do rodu krakowskich patrycjuszy Bonerów. Seweryn Boner rozbudował dwór w Balicach w stylu okazałej willi włoskiej. W późniejszym okresie właścicielami Balic byli Firlejowie, Szembekowie, Darowscy, Sołtykowie, Homolaczowie. Ostatnimi ich właścicielami do 1945 r. była rodzina Radziwiłłów. Na przestrzeni swych dziejów pałac w Balicach był ośrodkiem życia kulturalnego i miejscem pobytu wielu znakomitych osobistości. Gościli tutaj m.in.: Katarzyna - córka cesarza Ferdynanda I, żona króla Zygmunta Augusta, król Henryk Walezy, kard. Gaetano - poseł papieża Klemensa VIII.
Obecnie pałac w Balicach jest siedzibą dyrekcji Instytutu Zootechniki w Polsce. W latach 1980--88 pałac został odrestaurowany, odzyskując dawną świetność architektoniczną. Otoczony jest pięknym parkiem.
Kard. Wojtyła był w Balicach 1 maja 1977 r. Na terenie Balic zlokalizowany jest Międzynarodowy Port Lotniczy Kraków - Balice, który 30 listopada 1995 r. otrzymał imię Jana Pawła II. Na płycie lotniska odbywały się uroczystości powitania i pożegnania pielgrzymującego do Polski Ojca Świętego: 10 czerwca 1979 r., 23 czerwca 1983 r., 16 sierpnia 1991 r., 10 czerwca 1997 r., 17 czerwca 1999 r., 19 sierpnia 2002 r.; 16 sierpnia 2002 r.
Chrosna
Pierwsze ślady osadnictwa w Chrosnej datowane są na XIV--XV wiek. W źródłach kościelnych zachowały się informacje, że już w XV wieku Chrosna należała do parafii morawickiej. Jej właścicielami do lat czterdziestych XVI wieku byli Morawiccy herbu Topór, a następnie Tęczyńscy. Miejscowość jest położona na wzgórzu. Ciekawym krajobrazowo miejscem jest dolina Brzoskwinki, łącząca Chrosnę z Brzoskwinią.
Kard. Karol Wojtyła był w Chrosnej 1 maja 1977 r.
Brzoskwinia
Należy do jednej z najstarszych osad w okolicach Krakowa. Pierwsze ślady osadnictwa na tym terenie datuje się na XII wiek. Znajdują się tu bardzo ciekawe krajobrazowo miejsca. Najwyższym wzniesieniem jest Popówka (339 m n.p.m.), z której można podziwiać rozległą panoramę Krakowa, Tyńca, Skawiny i Bielan. Dolina Brzoskwinki jest jednym z bardziej uroczych miejsc w okolicach Krakowa.
Istniejąca tu kaplica pw. Imienia Maryi należy do parafii morawickiej.
Kard. Karol Wojtyła był w Brzoskwini w maju 1977 r.