Międzynarodowy Festiwal Musica Antiqua Europae Orientalis to
wydarzenie, które wprawdzie koncentruje się w Bydgoszczy, lecz uczestniczący
w nim artyści często występują także w niewielkich miejscowościach
dawnego woj. bydgoskiego. Daje to ich mieszkańcom możliwość obcowania
ze średniowieczną kulturą. 10 września w położonej nad Wisłą Nieszawie (
leżącej już w obrębie diecezji włocławskiej) wystąpił znany zespół "
Capella Medi Aevi". Ta eksperymentalna grupa przedstawiła program,
na który złożyło się 16 spośród 450 tzw. "Cantigas de Santa Maria"
- pieśni spisanych w XIII w. przez hiszpańskiego króla Alfonsa X.
Najbardziej atrakcyjne koncerty dwunastej edycji Festiwalu
odbyły się jednak w salach Filharmonii. W czwartek, 14 września,
wystąpił armeński chór męski "Narek" pod kierunkiem swego założyciela
Mkrtycza Mkrtycziana. Na przygotowany przez nich repertuar złożyły
się tradycyjne pieśni Kościoła ormiańskiego. W Bydgoszczy chórzyści
zaśpiewali między innymi: siedem pieśni pokutnych Mestropa Masztotsa (
IV w.), Pieśń na Boże Narodzenie Mowzesa Chorenatsi (V w.), Pieśń
dziewic Hripsimy autorstwa Komitasa Aghtsetsi (VII w.). W ten właśnie
chronologiczny sposób Ormianie przedstawili bogactwo swych śpiewów
sakralnych od czasów najdawniejszych po kompozycje Komitasa i Makara
Jekmaliana z przełomu XIX i XX w.
Następnego wieczoru setki melomanów przybyły do Filharmonii,
by wysłuchać koncertu Egipskiego Chóru Koptyjskiego z Kairu pod dyrekcją
Usuama Asada. Grupę tę powołał do życia w 1986 r. zwierzchnik chrześcijańskiego
Kościoła Koptów, jego świątobliwość Szenuda III. W jej skład weszli
młodzi Egipcjanie z różnych koptyjskich wspólnot stolicy kraju. Egipski
Chór Koptyjski jest oficjalnym chórem, mogącym reprezentować Kościół
Koptów poza granicami Egiptu. Występowali dotąd w wielu krajach całego
świata, w tym także w Polsce, gdzie gościli w 1998 r. na Międzynarodowym
Festiwalu Muzyki Prawosławnej w Hajnówce. W Bydgoszczy młodzi goście
z Egiptu przedstawili kilkanaście tradycyjnych koptyjskich hymnów
religijnych. Warto wspomnieć cztery najciekawsze: Ten Ti Nembi -
modlitwę do Najświętszej Maryi Panny; Aribsalin - będącą typowym
przykładem koptyjskiego hymnu uwielbieniowego; Isus b´Christous oraz
Christous - tradycyjną pieśń wielkanocną. Ich występ, pomimo że był
bardzo egzotyczny dla ucha Europejczyka tak pod względem wokalnym
jak i skromnego instrumentarium, spotkał się z dużym zainteresowaniem.
W ich śpiewie można było wyczuć, mimo że język był niezrozumiały,
jak bardzo duch chrześcijaństwa przenika całe życie Koptów. Dla chórzystów
każdy koncert jest przede wszystkim modlitwą i tą atmosferą nasycają
swoje występy. Po zakończeniu odebrali w pełni zasłużone gratulacje
od obecnego tego wieczoru na sali ambasadora Arabskiej Republiki
Egiptu w Polsce Hamdi Lozy.
W sobotę, 16 września, w sali kameralnej wystąpił chór
Libańskiego Narodowego Konserwatorium w Bejrucie pod dyrekcją Aidy
Chalhoub Ziadeh. Koncert Libańczyków spotkał się z dużo mniejszym
zainteresowaniem niż dwa poprzednie. Nie oznacza to jednak bynajmniej,
że był od nich mniej ciekawy. Istniejący od zaledwie trzech lat chór
skupia 10 osób, chrześcijan wyznań katolickiego i ortodoksyjnego.
W swoim repertuarze mają tradycyjne, najstarsze chrześcijańskie pieśni
bizantyjskie, asyryjskie i maronickie, a także libańskie utwory ludowe.
Chór współpracuje z czterema solistami. Ciekawostką jest, że wokalnym
popisom chóru towarzyszą zawsze dźwięki arabskiego instrumentu ludowego
- qanun, zwanego często także "arabskim psałterium". Grał na nim
po mistrzowsku Nouhad Aquiqui - muzyk z 20-letnim doświadczeniem.
Ostatnim gościem z tak odległych stron goszczącym na tegorocznym
Festiwalu był Chór Staroobrzędowców Soboru Narodzin Świętej Bogurodzicy
w Nowosybirsku. Staroobrzędowcy są odłamem prawosławia, który nie
godząc się z reformami liturgii wprowadzonymi przez patriarchę Nikona
oderwał się od niego w II połowie XVII w. Ściągnęło to na nich prześladowania
ze strony cara, przed którym musieli się ukrywać. Najwięcej Starowierców
schroniło się w syberyjskiej Tajdze. Zachowali oni po dziś dzień
dawne tradycje cerkwii - w tym i śpiewy. Chór, który gościł w Bydgoszczy
został założony w XIX w. W jego składzie są zarówno osoby świeckie,
jak i duchowne, a jego głównym zadaniem jest posługa w trakcie parafialnych
nabożeństw. Na "szersze wody" wypłynęli dopiero po 1988 r., kiedy
to swoimi występami uświetnili uroczystości milenium chrztu Rusi.
Wykonują tradycyjne pieśni swojego Kościoła, m.in. tzw. "demestwiennyj
raspiew", "putiewoj raspiew", "znamiennow raspiew" i stichirion.
Swój występ dla bydgoskiej publiczności rozpoczęli pięknym stichirionem
Carju Niebiesnyj (Królu Niebieski), który to utwór, zgodnie z prawosławną
tradycją, zgromadzeni wysłuchali na stojąco. Tego wieczoru chórzyści
zaprezentowali także kilkanaście innych, równie pięknych pieśni,
jak np.: Dostojno jest, Chwalitie Gospoda s niebios, Sława w wysznich
Bogu (stichirion śpiewany na Boże Narodzenie) czy piękna interpretacja
Modlitwy Pańskiej - Otcze nasz. Chór wystąpił pod dyrekcją Władimira
Andriejewicza Dołgowa. Koncert zaszczycił swoją obecnością Siergiej
Siergiejewicz Razow, ambasador Federacji Rosyjskiej w Polsce.
cdn
Pomóż w rozwoju naszego portalu