28 października będziemy mogli obserwować piękne zjawisko całkowitego zaćmienia Księżyca. Rozpocznie się ono o godz. 3.15 i trwać będzie do godz. 6.54. Chociaż Księżyc obiega Ziemię raz na miesiąc, jego zaćmienia nie powtarzają się tak często. Spowodowane jest to nachyleniem orbity Księżyca względem orbity Ziemi. Dlatego w ciągu roku może się zdarzyć tylko parę zaćmień. Np. zaćmienia Słońca występują jedynie podczas nowiu, kiedy Księżyc znajduje się dokładnie między Ziemią i Słońcem. Natomiast zaćmienia Księżyca zachodzą podczas pełni, gdy Ziemia znajduje się między Słońcem a Księżycem. Jest jeszcze jedna istotna różnica pomiędzy zaćmieniami tych dwóch ciał niebieskich. Zaćmienia Księżyca, inaczej niż Słońca, widoczne są z każdego miejsca na Ziemi, z którego w ogóle widać Księżyc w tym momencie. Całkowite zaćmienia Słońca widoczne są tylko w bardzo wąskich pasach zaćmień, dlatego większość ludzi nigdy nie zobaczy tego zjawiska.
Wyjaśnienie zjawiska zaćmienia jest bardzo proste. W przestrzeni kosmicznej za Ziemią rozpościera się długi cień. Gdy Księżyc wchodzi w cień Ziemi, następuje jego zaćmienie. Gdybyśmy wówczas stali na powierzchni Srebrnego Globu, zobaczylibyśmy tarczę Ziemi zasłaniającą tarczę Słońca. Chociaż podczas zaćmień Księżyc znajduje się w cieniu, zobaczymy jednak jego słaby miedzianoczerwonawy blask, ponieważ leciutko oświetla go rozproszone w ziemskiej atmosferze światło słoneczne. Księżyc wygląda wówczas bardzo tajemniczo.
Majowie już 1000 lat temu potrafili wyznaczać terminy zaćmień. Zauważyli, że niemal takie same zaćmienia zachodzą co 54 lata i 34 dni. Starożytni Grecy zorientowali się, że Ziemia jest kulą, ponieważ cień rzucany przez Ziemię na Księżyc jest zawsze kolisty. Na podstawie czasu trwania księżycowych zaćmień obliczyli, że Ziemia jest ok. 3 razy większa od Księżyca. Dziś wiemy, że dokładnie 3,66 razy. Srebrny Glob od dawna intrygował ludzi. Jest jedynym ciałem niebieskim, na którym lądowali już nasi wysłannicy. Przyczyną tej wyjątkowości jest stosunkowo niewielka odległość - zaledwie 380 tys. kilometrów. Rakietą można do niego dolecieć w parę dni.
Najlepiej „odkryć” Księżyc przez lornetkę. Zdawać się nam będzie wówczas, że widzimy go pierwszy raz w życiu. Już w 1610 r. tym widokiem zachwycił się Galileusz. Na powierzchni Księżyca widać wtedy wyraźnie ciemne wulkaniczne równiny, zwane morzami. Są też pofałdowane jasne obszary pokryte kraterami oraz zarysy gór! Księżyc zwraca się ku Ziemi zawsze tą samą stroną, podczas gdy drugiej strony z Ziemi nigdy nie widzimy! Można ją jednak podejrzeć, wysyłając sondy kosmiczne. Okres obiegu Księżyca wokół Ziemi (tzw. miesiąc gwiazdowy lub syderyczny) wynosi 27,3 dnia, zaś okres obrotu Księżyca wokół własnej osi równy jest miesiącowi syderycznemu.
Warto obserwować Księżyc, ale tym bardziej warto zobaczyć zjawisko zaćmienia Księżyca. Wykorzystajmy więc nadarzającą się okazję, jeżeli tylko dopisze nam pogoda. Możemy również obserwować Jutrzenkę, która wschodzi teraz 3 godziny przed Słońcem. Wyżej, pomiędzy Bliźniętami i Rakiem, widoczna jest również planeta Saturn.
Pomóż w rozwoju naszego portalu