Reklama

Historia

„Mord rytualny” w Sandomierzu zostanie wystawiony

[ TEMATY ]

Żydzi

Sandomierz

ARCHIWUM NIEDZIELI SANDOMIERSKIEJ

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Tegorocznym, przypadającym na 16 stycznia obchodom Dnia Judaizmu w Sandomierzu towarzyszyć będzie ponowne wystawienie na widok publiczny w katedrze osiemnastowiecznego obrazu Carla de Prevo, przedstawiającego rzekomy mord rytualny chrześcijańskiego dziecka, dokonany przez Żydów. Towarzyszyć mu będzie tablica wyjaśniająca, że Żydzi nigdy tego nie mogli tego zrobić, gdyż zabrania im tego własna religia. Będzie też mowa o tym, że mimo to oskarżenia Żydów o mordy rytualne ponawiały się, a niekiedy bezpodstawnie skazywano ich z tego powodu na śmierć.

Od kilku lat obraz ten był zakryty, gdyż jego obecność - bez należytego komentarza - umożliwiała różne interpretacje historii, co spotykało się z wieloma protestami. Teraz towarzyszyć mu będzie tablica informująca w sposób jednoznaczny, że Żydzi nigdy nie popełniali mordów rytualnych, gdyż było to całkowicie sprzeczne z ich religią. Treść tablicy została przygotowana przez Komitet ds.Dialogu z Judaizmem Konferencji Episkopatu Polski i uzgodniona ze środowiskami żydowskimi.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Często postrzegany w izolacji, obraz Infanticidium w katedrze sandomierskiej ukazujący sceny rzekomego morderstwa dzieci chrześcijańskich przez Żydów, należy do aneksu z serią obrazów „Martyrologium Romanum,” przedstawiających brutalne i niezmiernie realistyczne sceny męczeństwa chrześcijan torturowanych i mordowanych przez pogan. Seria ta jest oparta na ukształtowanym przez długie stulecia kalendarzu liturgicznym Kościoła pod tym samym tytułem.

Nowe badania ukazują, że dołączenie Infanticidium do reszty serii “Martyrologium Romanum” nie jest przypadkowe. Po 1582 roku, do kalendarza liturgicznego został włączony pod datą 24 marca Szymon z Trydentu, który według legendy rozpowszechnionej w Europie za pomocą nowej technologii drukarskiej miał być zamordowany w 1475 r. przez Żydów tego miasta. Do Polski historia Szymona dotarła za pomocą „Żywotów Świętych” Piotra Skargi. Jego obecność zarówno w kalendarzu „Martyrologium Romanum,” jak i w „Żywotach Świętych” Skargi, pozwoliła księdzu Stefanowi Żuchowskiemu, instygatorowi dwóch procesów przeciwko Żydom sandomierskim w 1698 i 1710 r. oraz autorowi dwóch książek na ich temat, na powiązanie wydarzeń w Sandomierzu z ową znaną historią z północnych Włoch.

Obraz Infanticidium, wraz z obrazami w kościele Św. Piotra, należy także do szerszej historii ikonografii „mordów rytualnych,” ukształtowanej w Europie przez historię Szymona z Trydentu. W Sandomierzu, malowidło Infanticidium w Katedrze nawiązuje do Szymona poprzez swą więź z serią "Martyrologium Romanum," a XVIII-wieczne obrazy w stallach kościoła Św. Pawła bezpośrednio kopiują wcześniejszą ikonografię pochodzącą z XV-wiecznego Trydentu oraz tradycji włoskich. Seria “Martyrologium Romanum” wraz z aneksem była tradycyjnie przypisywana malarzowi włoskiego pochodzenia Carlo de Prevo.

Reklama

Jednak odnalezione listy de Prevo rzucają nowe światło na długotrwały i skomplikowany proces tworzenia serii „Martyrologium Romanum” wraz z czterema dziełami dotyczącymi legend i wydarzeń z Sandomierza. Ukazują one, że ks. Żuchowski, mimo iż pełnił ważną rolę w planowaniu serii, czuwał także nad wykonaniem obrazów, on także opracował ich wyszukany program ikonograficzny i sporządził abrys ich oprawy snycerskiej. Nie doczekał się jej wykończenia, a całość prac zakończona została dopiero po śmierci zarówno Żuchowskiego, jak i samego Carla de Prevo.

W świetle zachowanej w Archiwum kapitulnym korespondencji można przyjąć, że główne prace przy „Martyrologium” ukończono w latach dwudziestych XVIII w. oraz, że dopiero wówczas nastąpiło pewne ożywienie w realizacji tego cyklu malarskiego. Obrazy „Martyrologium” zostały wykonane zespołowo przez Carla de Prevo oraz warsztat uczniów i pomocników. Duży udział w pracach zwłaszcza przy realizacji czterech obrazów na ścianie zachodniej miał Andrzej Enryxon, artysta pochodzenia szwedzkiego. Jednak projekt i nadzór, a także wykonanie najważniejszych, być może pierwszoplanowych partii obrazów, należał do mistrza.

Historia rzekomego "mordu rytualnego" w Sandomierzu powtarzała się kilkakrotnie. W 1698 r. tutejszy starozakonny Aleksander Berek miał się dopuścić kolejnego mordu rytualnego, tym razem na dziewczynce Małgorzatce. Miało do niego dojść w tej samej kamienicy, w której wcześniej, w 1628 r., Żydzi mieli zabić chłopca. W wyniku procesu na karę śmierci zostali skazani matka dziewczynki Katarzyna Mroczkowicowa oraz oskarżony Żyd.

Reklama

W 1710 r. Żydzi sandomierscy zostali oskarżeni o zamordowanie w celach rytualnych dziecka Jerzego Krasnowskiego. Podejrzewano przede wszystkim rabina Jakuba Herca. Proces posądzonego trwał 3 lata – w jego czasie syn oskarżonego Abramek przeszedł na katolicyzm i złożył zeznania obciążające Herca. Stopniowo zwiększała się liczba oskarżonych, których ostatecznie w 1713 roku skazano na karę śmierci.

Oskarżenia o mord rytualny wobec Żydów w Polsce oparte były na fałszywym przekonaniu, że wyznawcy judaizmu potrzebują krwi chrześcijańskiej dla celów rytualnych i w celu jej pozyskania co jakiś czas zabijają dziecko.

Posądzenia o zbrodnie pod adresem Żydów miały miejsce w Europie od XII wieku, ale pierwsze oskarżenie o popełnienie przez Żydów mordu rytualnego w Polsce pochodzi z 1407 r. Jego obiektem byli krakowscy żydzi. W dawnej Rzeczypospolitej praktyki takie rozpowszechniły się w połowie XVI wieku (1547 r. – Rawa Mazowiecka, 1569 r. – Łęczyca). Liczba oskarżeń zwiększyła się na przełomie XVI i XVII wieku, wraz z umacnianiem się ruchów kontrreformacyjnych. Kolejne kryzysy polityczne i coraz gorsza sytuacja gospodarcza państwa wpłynęła na ich ponawianie w II połowie XVII i I połowie XVIII wieku (m.in. 1710 r. – Sandomierz, 1736 r. – Poznań)

2014-01-14 08:22

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Pogłębianie tajemnicy świąt

Niedziela sandomierska 3/2023, str. III

[ TEMATY ]

Sandomierz

Ks. Wojciech Kania/Niedziela

Podczas zajęć wokalnych

Podczas zajęć wokalnych

Prawie 40 młodych osób wzięło udział w trzydniowych warsztatach muzycznych.

Miały one miejsce w Diecezjalnym Centrum Kultury, Edukacji i Formacji Chrześcijańskiej „Quo Vadis”, a ich organizatorem był Ruch Światło-Życie Diecezji Sandomierskiej, który zaprosił młodych z całej diecezji, by nie tylko doskonalili swoje umiejętności wokalno-muzyczne, ale pogłębili przeżywany czas Bożego Narodzenia. Młodzi podzieleni byli na dwie sekcje: chóralną, która przygotowuje śpiew kolęd w nowych aranżacjach oraz zespołową, której muzyka ubogaci koncert. Warsztaty prowadził Łukasz Oleś z Niska. – Spotykamy się na warsztatach muzycznych po raz kolejny i dotykamy utworów, które znamy. Jednak nie oznacza to, że zatrzymaliśmy się na tradycyjnych sposobach przedstawienia kolęd i pastorałek. Podczas spotkań próbujemy spojrzeć na kolędy w nowy sposób. Naszym celem jest przekazanie słuchaczom radości, aby tajemnica narodzenia Pana Jezusa została odkryta na nowo przez pryzmat naszego młodego pokolenia. Chcemy naszym młodzieżowym głosem pokazać, że cieszymy się z narodzin Jezusa – mówił Łukasz Oleś. Dominika Lechocińska podkreśliła, że warsztaty muzyczne dla niej to z jednej strony zdobywanie nowych umiejętności muzycznych, z drugiej – okazja do oderwania się od codzienności i skupienie. – Warsztaty kolędowe są oczywiście okazją do wzajemnego spotkania i pogłębienia umiejętności muzycznych. Główny nacisk kładziemy jednak na wejście jeszcze głębiej w tajemnicę Bożego Narodzenia, tak aby zaowocowała ona w życiu uczestników. Nie są to rekolekcje w ścisłym tego słowa znaczeniu, jednak wspólne modlitwy pozwalają zatrzymać się, aby treść, którą wyśpiewują, zachwyciła ich na nowo – mówił ks. Krzysztof Kwiatkowski, moderator diecezjalny Ruchu Światło-Życie.
CZYTAJ DALEJ

W najbliższą niedzielę w polskich kościołach zbiórka na pomoc powodzianom

2024-09-16 14:48

[ TEMATY ]

Caritas

powódź w Polsce (2024)

zbiórka dla powodzian

PAP

Powódź nie ominęła także kościołów

Powódź nie ominęła także kościołów

Niedziela, 22 września będzie w Kościele katolickim w Polsce dniem zbiórki na pomoc powodzianom Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Tadeusz Wojda SAC zaapelował o hojność i wsparcie. Zebrane środki zostaną przekazane za pośrednictwem Caritas Polska.

W związku z powodzią, która dotknęła południowo-zachodnią część Polski, przewodniczący Episkopatu zaapelował, aby 22 września po każdej mszy św., w każdej diecezji odbyła się zbiórka pieniężna na pomoc poszkodowanym.
CZYTAJ DALEJ

Caritas Archidiecezji Wrocławskiej uruchamia zbiórkę finansową dla powodzian

2024-09-17 11:38

Caritas Polska

Głuchołazy - powódź 2024

Głuchołazy - powódź 2024

W związku z tragicznie dramatyczną powodzią, która dotknęła południowo-zachodnią część Polski, Caritas Archidiecezji Wrocławskiej zwraca się z gorącym apelem o wsparcie finansowe dla poszkodowanych.

Środki trafią do osób na terenach dotkniętych powodzią i będą mogły być wydane na pilne potrzeby oraz odbudowę po zniszczeniach. Musimy zdążyć przed zimą!
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję