My również, podobnie jak współcześni proroka [Joela], mamy przed oczyma i nosimy wyryte w sercu obrazy cierpienia i ogromnych tragedii, które są nierzadko owocem nieodpowiedzialnego egoizmu. My również odczuwamy ciężar zagubienia tak wielu mężczyzn i kobiet w obliczu cierpienia niewinnych i sprzeczności targających dzisiejszą ludzkość. Potrzebujemy pomocy Pana, aby odzyskać ufność i radość życia. Musimy wrócić do Niego, który otwiera dziś przed nami drzwi swego Serca, bogatego w dobroć i miłosierdzie.

Jan Paweł II

(Z homilii wygłoszonej w Środę Popielcową - 13 lutego 2002 r.)

Jan Paweł II do Polaków

"Dziś Popielec. Rozpoczyna się droga Wielkiego Postu, która ma doprowadzić do Wielkanocy. Starajmy się tą drogą kroczyć w duchu wiary, nadziei i miłości. Tego życzę wszystkim moim Rodakom tu zgromadzonym, a także wszystkim w Polsce i na całym świecie. Szczęść Boże!".

Audiencja generalna 13 lutego 2002 r.

X Światowy Dzień Chorego

11 lutego br. - w uroczystość Matki Bożej z Lourdes i z okazji X Światowego Dnia Chorego - wikariusz papieski dla diecezji rzymskiej - kard. Camillo Ruini odprawił Mszę św. w Bazylice Watykańskiej. Na zakończenie do uczestników Eucharystii przemówił Jan Paweł II. Pozdrowił wszystkich obecnych - chorych oraz pracowników służby zdrowia i wolontariuszy, kapłanów, zakonników i świeckich.
Papież przypomniał, że hasłem tegorocznego Dnia są słowa Chrystusa: Aby miały życie i miały je w obfitości
(J 10, 10). "Wzywają nas one do jednoznacznego opowiedzenia się za życiem i do szczerego zaangażowania się w jego obronę - od poczęcia aż po naturalny kres. Życie ludzkie jest darem Boga i jako takie należy je przeżyć, nawet w okolicznościach najbardziej krytycznych ( ...). Proszę Boga, aby dzisiejsza Msza św. była dla każdego chorego okazją do nadzwyczajnej ulgi fizycznej i duchowej. Proszę też Pana, aby dla wszystkich, zdrowych i chorych, była sposobnością do coraz lepszego zrozumienia zbawczej mocy cierpienia" - powiedział Jan Paweł II. Zwracając się do chorych, Papież przypomniał, że ich cierpienia " dopiero wtedy, gdy zjednoczone zostaną z męką Odkupiciela, nabierają pełnego znaczenia i wartości. Rozjaśnione przez wiarę, stają się źródłem nadziei i zbawienia".
Jan Paweł II z uznaniem wyraził się o inicjatywie rzymskiego dzieła pielgrzymkowego ORP i UNITALSI, organizacji organizujących pielgrzymki chorych do Lourdes i innych sanktuariów maryjnych, a także do Ziemi Świętej, "do tych miejsc, które widziały wypełnienie się ludzkich losów Odkupiciela, a które dzisiaj wstrząsane są przemocą i zraszane, niestety, krwią". "Pielgrzymka, która pozwoli włoskim niepełnosprawnym spotkać się z niepełnosprawnymi z Jerozolimy i Betlejem, jest wymownym gestem solidarności osób ułomnych, a zarazem orędziem nadziei dla wszystkich" - zauważył Ojciec Święty.
"Z serca życzę, by ta piękna inicjatywa przyczyniła się do tego, ażeby w tej Ziemi, obecnie naznaczonej nienawiścią i wojną, zwyciężyły wreszcie solidarność i pokój. Panna Niepokalana, która w Lourdes przyniosła ludzkości pocieszenie, niech nadal czuwa z miłością nad tymi, którzy są zranieni na ciele i na duszy, i oręduje za tymi, którzy się nimi opiekują. Niechaj wyjedna dla Ziemi Świętej i dla innych regionów świata dar zgody i pokoju" - zakończył Jan Paweł II, udzielając wszystkim swego apostolskiego błogosławieństwa.

Środa Popielcowa w Watykanie

13 lutego br., jak co roku w Środę Popielcową, Jan Paweł II wziął udział w stacji wielkopostnej w bazylice św. Sabiny na Awentynie.
O godz. 17.00 z kościoła św. Anzelma Ojców Benedyktynów wyruszyła procesja pokutna do pobliskiej bazyliki św. Sabiny Ojców Dominikanów. Wzięli w niej udział kardynałowie, arcybiskupi i biskupi, a także zakonnicy i wierni świeccy. W bazylice czekał na nich Jan Paweł II, który od wielu lat nie uczestniczy w samej procesji. Przewodniczył on Liturgii Słowa, zakończonej poświęceniem popiołu i posypaniem głów.
Papieżowi głowę posypał popiołem kard. Jozef Tomko, b. prefekt Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów, którego kościołem tytularnym jest bazylika na Awentynie. On też odprawił Mszę św.
W czasie Liturgii Słowa Ojciec Święty wygłosił homilię. Nawiązując do jednego z czytań, stwierdził, że "zobowiązania duchowe należy przełożyć na konkretne decyzje i uczynki, i że prawdziwe nawrócenie nie może sprowadzać się do form zewnętrznych czy ogólnikowych postanowień, lecz musi ogarnąć i przemienić całe istnienie człowieka".
Mówiąc o "symbolicznym geście", jakim jest posypanie głów popiołem, Jan Paweł II stwierdził, że towarzyszące mu słowa: " Prochem jesteś i w proch się obrócisz" (Rdz 3, 19) przypominają o nietrwałości życia oraz "zachęcają do rozważenia próżności wszystkich doczesnych planów, jeśli człowiek nie pokłada nadziei w Panu". Druga formuła, związana z dzisiejszą uroczystością: "Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię" podkreśla to, co jest niezbędnym warunkiem wejścia na drogę chrześcijańskiego życia: konieczna jest mianowicie rzeczywista przemiana wewnętrzna i ufne przylgnięcie do słowa Chrystusa" - powiedział Ojciec Święty.

Krok ku normalności w Rosji

Agencje prasowe doniosły, że Ojciec Święty podniósł do rangi diecezji cztery administratury apostolskie w Rosji. Fakt ten krytycznie oceniła Cerkiew Prawosławna. W związku z tym rodzą się pytania: Czy decyzje te mogą wpłynąć na oziębienie stosunków między Kościołem katolickim a Cerkwią Prawosławną? Skąd to oburzenie Cerkwi?
Chciałbym podeprzeć się Kodeksem Prawa Kanonicznego. W tytule o Kościołach partykularnych kanony mówią, co następuje:
Kan. 368 - Kościoły partykularne, w których istnieje i z których składa się jeden i jedyny Kościół katolicki, to przede wszystkim diecezje, z którymi - jeśli nie stwierdza się czegoś innego - są zrównane: prałatura terytorialna i opactwo terytorialne, wikariat apostolski i prefektura apostolska, jak również administratura apostolska erygowana na stałe.
Kan. 369 - Diecezję stanowi część ludu Bożego, powierzona papieskiej pieczy biskupa ze współpracującym z nim prezbiterium, tak by trwając przy swym pasterzu i zgromadzona przez niego w Duchu Świętym przez Ewangelię i Eucharystię, tworzyła Kościół partykularny, w którym prawdziwie obecny jest i działa jeden, święty, katolicki i apostolski Kościół Chrystusa
Kan. 371 - 1. Wikariat apostolski lub prefektura apostolska oznacza określoną część ludu Bożego, która z racji szczególnych okoliczności nie została jeszcze ukonstytuowana jako diecezja i jest powierzona pasterskiej trosce wikariusza apostolskiego lub prefekta apostolskiego, ażeby kierowali nią w imieniu papieża.
- 2. Administratura apostolska oznacza część ludu Bożego, która ze względu na specjalne i wyjątkowo poważne racje nie jest erygowana przez papieża jako diecezja, a piecza pasterska o nią zostaje powierzona administratorowi apostolskiemu, aby nią kierował w imieniu papieża.
W Rosji miało zastosowanie kanonu 371 2, czyli została ustanowiona administratura apostolska, bo w Federacji Rosyjskiej mieszkają ludzie, którzy pewne tradycje religijne wynieśli z rodzinnego domu, najczęściej byli to Polacy albo Niemcy. Wiele tysięcy katolików w wyniku decyzji najpierw carów, a potem Stalina, zostało wywiezionych gdzieś na Syberię, w głąb Rosji. Zmuszano ich, by zapomnieli o swoich domach, kulturze, przeszłości, kraju pochodzenia, religii. Dokonywano tego w sposób brutalny, makabryczny - transportowano zwierzęcymi wagonami, skazując po drodze na śmierć tysiące ludzi. Taki był los także naszych braci Polaków. Gdy upadł Związek Radziecki, powstały na tamtejszym terenie administratury apostolskie z biskupami, którzy nosili tytuł administratora apostolskiego. W Moskwie administratorem apostolskim był abp Kondrusiewicz. Myślę, że nadszedł czas, by ten Biskup, który praktycznie zbudował tamtejszą strukturę kościelną, założył seminarium duchowne, kurię i szereg innych instytucji koniecznych dla sprawnego funkcjonowania diecezji, doczekał się jej ustanowienia na tamtym terenie. Zaznaczyć muszę, że w ostatnim czasie funkcjonowały na terenie Federacji Rosyjskiej cztery administratury apostolskie. Decyzją Stolicy Apostolskiej zostały one przekształcone w cztery diecezje: arcybiskupstwo w Moskwie, Saratowie, Nowosybirsku i Irkucku. Na ogromnych, bezkresnych przestrzeniach Rosji pracują biskupi: arcybiskupem Moskwy został Tadeusz Kondrusiewicz, biskupem diecezji w Saratowie - Klemens Pickel, biskupem diecezji w Nowosybirsku - Joseph Werth, a biskupem diecezji w Irkucku - Jerzy Mazur, Polak ze Zgromadzenia Werbistów, który niedawno odwiedził Jasną Górę. Niezadowolenie Cerkwi Prawosławnej wynika stąd, iż tereny Republiki Rosyjskiej uważa ona za zastrzeżone dla prawosławia.
Kościół katolicki nie zabiera jednak prawosławiu wiernych. Do katolicyzmu ciągną potomkowie polskich katolickich rodzin czy Niemcy nadwołżańscy. Wiadomo też, że system sowiecki dosłownie wyrugował religię z umysłów ludzi i ci, którzy przychodzą i pytają o chrzest, to często poganie, bezwyznaniowcy, a nie prawosławni. Dlatego zarzut jest nieuzasadniony. Ważne jest też dobro duchowe Polaków, którzy mieszkają w tamtych częściach Rosji. Gdy odwiedzają Ojczyznę, szukają kościołów katolickich, nie cerkwi - bo czują się katolikami. Myślę też, że jest rzeczą zdumiewającą atakowanie Kościoła przez prawosławnych, bo Kościół rzymskokatolicki jest przyjazny prawosławiu. Podam przykład: katolicka organizacja "Kirche in Not" bardzo konkretnie wspiera Cerkiew. W ostatnich dziesięciu latach katolicy z tej organizacji przekazali Cerkwi ponad 17 milionów dolarów amerykańskich. Mówienie, że decyzja Watykanu jest działaniem przeciw jedności chrześcijan, jest bolesną nieprawdą. Nie wolno też przyjąć do wiadomości opinii, że Kościołowi katolickiemu nic nie wolno, bo tam jest władztwo prawosławia. Wolność wyznania polega na tym, że jeśli ktoś chce byś prawosławnym, jest prawosławnym; ktoś, kto chce być katolikiem, jest katolikiem. Przykładem takiego współistnienia jest Polska, gdzie wszyscy są traktowani równie życzliwie, więc myślę, że trzeba równo i sprawiedliwie traktować także katolików w Federacji Rosyjskiej. A jeżeli ktoś wyraża jakieś sprzeciwy, to uważam, że trzeba bardzo spokojnie, w duchu naszych czasów akceptować to, co każdemu się należy, a więc w imię wolności religijnej niech katolik będzie katolikiem i niech ma swoje prawa, a prawosławny niech ma prawo zostać prawosławnym. W ten sposób zachowana zostanie wolność i równowaga wśród wielu wyznań religijnych.
Mam nadzieję, że decyzje Ojca Świętego Jana Pawła II przyniosą dobro dla tamtejszej społeczności katolickiej i w przyszłości pomogą w lepszej współpracy z innymi wyznaniami i religiami.

Ks. Ireneusz Skubiś

Nowy rocznik papieski

Ukazał się nowy rocznik papieski Annuario Pontificio. Publikacja zawiera najważniejsze wiadomości dotyczące zarówno Stolicy Apostolskiej, jak i całego Kościoła. Nowy rocznik zaprezentował 9 lutego br. Janowi Pawłowi II: sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej - kard. Angelo Sodano w obecności substytuta - abp. Leonarda Sandri, szefa głównego urzędu statystycznego Kościoła - ks. Vittorio Formenti, który czuwał nad redakcją rocznika, oraz członków dyrekcji Drukarni Watykańskiej, która go wydała.
Jak zawsze, Annuario Pontificio zawiera nowe, ciekawe wiadomości. Stolica Apostolska utrzymuje obecnie stosunki dyplomatyczne ze 174 państwami. W ubiegłym roku powstało 6 nowych biskupstw, 1 egzarchat apostolski, 2 prefektury; nominacje otrzymało 161 nowych biskupów.
Na podstawie danych statystycznych za 2000 r. można stwierdzić, że katolicy ochrzczeni stanowią 17,3% ludzkości (1 mld 50 mln na 6 mld 47 mln ludności świata).
Stan duchowny liczy ogółem 4092725 osób: biskupów jest 4541, kapłanów 405178 (z czego 265781 diecezjalnych), diakonów stałych 27824, zakonników bez święceń kapłańskich - 55057, zakonnic - 801185, członków instytutów świeckich 30687, misjonarzy świeckich - 126365 i katechetów - 2641888.