JOANNA DOLNA: Jak wspomina Ksiądz moment poświęcenia Muzeum sprzed trzech lat?
KS. RAFAŁ WOJTCZAK: Pamiętam słowa abp. Henryka
Muszyńskiego: "W dniu poświęcenia i inauguracji Muzeum Kościelnego
w Żninie życzę, aby wizyta w tym miejscu była dla wszystkich okazją
do pogłębienia pragnienia dobra, prawdy i piękna". Tymi słowami Metropolita
Gnieźnieński otworzył i poświęcił Muzeum mieszczące się w zabytkowym
XVIII-wiecznym dworku biskupim, zwanym przez żninian sufraganią.
Ceremonię otwarcia i poświęcenia do dziś wspominają wszyscy
jej uczestnicy. Wzięło w niej udział ponad 140 gości, przedstawicieli
władz wojewódzkich, samorządowych oraz kapłanów z okolicznych dekanatów.
Nie zabrakło także "kwiatu polskiej nauki i sztuki", bo tak określono
przybyłych profesorów z Wydziałów Uczelni Sztuk Pięknych w Toruniu,
Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu i Warszawie.
Wykład inauguracyjny wygłosił naukowiec Uniwersytetu
Mikołaja Kopernika z Torunia Jan Tajchman.
- Jak obecnie funkcjonuje Muzeum? Czym Ksiądz mógłby się pochwalić?
- Cieszy, że Muzeum szybko wtopiło się we wspaniały klimat Pałuk. Przez trzy lata działalności otrzymałem wiele wspaniałych eksponatów. Spotkałem się też z licznymi dowodami sympatii. Cieszy i raduje moje kapłańskie serce, że przez ten okres Muzeum zwiedziło kilkadziesiąt tysięcy osób, głównie młodzieży i dzieci, którzy w ramach lekcji religii czy historii mieli okazję zapoznać się z tym, z czego wyrośliśmy, co tworzyli nasi ojcowie. Świadczą o tym księgi wpisowe oraz sumiennie prowadzone kroniki, tudzież karty inwentarzowe nowo nabytych eksponatów. Dzięki osobistemu zaangażowaniu i zamiłowaniu do historii sztuki i zabytków ciągle przybywa eksponatów. Niektóre z nich były w złym stanie, ale dzięki wiedzy i odrobinie cierpliwości przywrócone zostały do dawnej świetności. Nie mogą też ulec estetycznej degradacji. Wyczyszczenie i konserwacja obrazów, naczyń liturgicznych, lichtarzy, dzwonków, także szat liturgicznych, wymaga niemałej precyzji i niekiedy benedyktyńskiej cierpliwości. W utrzymaniu i prowadzeniu Muzeum pomaga pracownik finansowany przez Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej. Pod koniec minionego roku sprowadziłem z Muzeum Archidiecezjalnego XVII-wieczną monstrancję, która kiedyś była własnością parafii św. Floriana, na terenie której znajduje się Muzeum. Przed świętami Bożego Narodzenia 2001 r. dokonałem wypieku opłatków na XIX-wiecznych formach, którymi przez wieki posługiwali się organiści, przy wykorzystaniu dawnych receptur. W przyszłości zamierzam zorganizować w Muzeum w Żninie wystawę XVII- i XVIII-wiecznych portretów trumiennych.
- Jakie eksponaty zgromadzono w Muzeum?
- Przez trzy lata działalności Muzeum, w sześciu
niewielkich zabytkowych salach na parterze, zgromadzono:
szaty liturgiczne: ornaty, kapy, sztandary od XVII do
XX w.;
paramenty liturgiczne: puszki do komunikantów, kielichy,
lampiony, ampułki itp. od XVIII w.;
rzeźbę sakralną, w tym XV-wieczną Madonnę z Dzieciątkiem
w kształcie litery "S";
obrazy i portrety o tematyce sakralnej, m. in. XVII-wieczny
obraz malowany na desce, pochodzący ze szkoły włoskiej, XVIII-wieczny
obraz na blasze przedstawiający bp. Kajetana Sołtyka.
księgi liturgiczne i modlitewniki od XVII do XX w.,
wydawane przez abp. Marcina Dunina (1829-1842) czy abp. Floryana (
1891-1906). Na szczególną uwagę zasługuje Modlitewnik Starocerkiewny
z I połowy XVIII w. pisany tzw. cyrylicą, czy Mszał Rzymski z 1790
r.;
korespondencję kościelną od XV do XVIII w., w tym testament
z 1707 r. w języku niemieckim;
monety i medale z ponad dwustu państw świata, w tym
srebrny medal z okazji otwarcia tego Muzeum. W sumie było wybitych
105 sztuk, w tym trzy w czystym srebrze. Jeden otrzymał abp Henryk
Muszyński, drugi wojewoda, a trzeci pozostał na pamiątkę w gablocie
w sali nr 5;
przedmioty i sprzęt, które kościół używał na przestrzeni
minionych wieków. Ostatnio Muzeum wzbogaciło się o XVII-wieczną
szafę gdańską, wykonaną w drewnie dębowym przez mistrzów piękną sznycerką.
Szafa pochodzi z parafii św. Mikołaja z Łabiszyna i została przekazana,
podobnie jak kufer z 1705 r., przez ks. Jerzego Wituckiego w depozyt.
W Muzeum będzie służyła do przechowywania zabytkowych szat liturgicznych,
m.in. ornatów.
- Czy uważa Ksiądz, że sprawdza się w roli kustosza Muzeum?
- W 1999 r. otrzymałem Nagrodę Żnińskiego Towarzystwa Kulturalnego. W 2000 r. Nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego z okazji Dnia Muzeów. W tym samym roku ukończyłem studia podyplomowe w Toruniu na Wydziale Sztuk Pięknych "zabytkoznawstwo i konserwatorstwo sztuki kościelnej". W tym roku Ksiądz Arcybiskup wyraził zgodę na kolejne studia podyplomowe, również na UMK w Toruniu, tym razem z dziedziny "muzealnictwa". Od października br. rozpocznę kontynuację studiów licencjacko-doktoranckich na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Każdego roku piszę artykuły do Studiów Gnesnensia i Niedzieli Gnieźnieńskiej. Od kilku miesięcy w sufraganii mieszka ks. Jerzy Kozłowski, który pomaga w parafii i służy mi cennymi radami.
- Co chciałby Ksiądz przekazać Czytelnikom "Niedzieli Gnieźnieńskiej"?
- Korzystając z okazji 3. rocznicy uroczystego otwarcia Muzeum, za pośrednictwem Niedzieli Gnieźnieńskiej pragnę podziękować przede wszystkim jej wiernym czytelnikom wraz z redakcją. Wyrazy wdzięczności kieruję w stronę księży proboszczów - ofiarodawców eksponatów i osób prywatnych, często anonimowych. Życzliwość należy się także miejscowej prasie, policji, telewizji bydgoskiej i poznańskiej, które przez trzy lata promowały tę nowo powstałą placówkę. Podziękowania kieruję także w stronę ks. Edmunda Ruty oraz ks. Tadeusza Nowaka.
- Dziękuję za rozmowę
Muzeum Sztuki Sakralnej,
ul. 700-lecia 24, 88-400 Żnin, woj. kujawsko-pomorskie
Bliżej zainteresowanym - szczególnie placówkom szkolnym
i osobom indywidualnym przypominamy, iż Muzeum Sztuki Sakralnej jest
czynne od wtorku do piątku, w godz. 9.00-17.00. W soboty, niedziele,
święta i poniedziałki po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym: (
0-52) 30-28-344 lub kom. 604 813-820.
Muzeum można obejrzeć w internecie: http://www.um-znin.paluki.pl/sufragania
Pomóż w rozwoju naszego portalu