Place gier i zabaw dla dzieci, przy projektowaniu struktur
mieszkalnych zgodnie z zasadą akademicką, powinny być stałą troską
projektantów i architektów. To ważny element zagospodarowania przestrzeni.
O to powinny zabiegać władze samorządowe. W praktyce rodzice dzieci
otrzymują rozwiązania zależne od kompetencji projektantów i stanu
finansów inwestora. Może warto tu przybliżyć rozwiązania Polaka z
przełomu wieku XIX i XX, projekty ogrodów jordanowskich. Ich autorem,
nawet w skali światowej był prof. Henryk Jordan (1842-1907).
W lipcu minie 160. rocznica urodzin tego prekursora i
zwolennika równoczesnego rozwoju intelektualnego i fizycznego młodzieży.
Urodzony w Przemyślu, długo w nim mieszkał. Studia odbywał
w kraju i za granicą. Lekarz ginekolog-położnik. Profesor Uniwersytetu
Jagiellońskiego. Był posłem m. Krakowa na Sejm Krajowy, pełniąc funkcję
prezesa komisji sanitarnej. Inspirowany rozwiązaniami amerykańskimi,
w 1888 r. w Krakowie założył Park Miejski. Pierwszy w Polsce ogród
gier i zabaw ruchowych. Tu odbywały się ćwiczenia fizyczne prowadzone
nieodpłatnie dla dzieci i młodzieży szkolnej ze stałym kierownictwem
pedagogicznym. Przez cały dzień można było tu korzystać z porady
trenera. Wprowadzono gry sportowe takie jak: piłka nożna, siatkowa,
tenis, palant. W dni wolne od pracy organizowano wycieczki krajoznawcze.
Na miejscu można było uzyskać poradę jak uprawiać działkę, ogród.
Prowadzono warsztaty dla nauki młodzieży m.in. z rodzin rzemieślniczych.
Było to potrzebne, gdyż powstał przemysł i wielu ludzi otrzymało
tu pracę.
Inicjatywa prof. Henryka Jordana znalazła licznych naśladowców
w kraju i za granicą. W roku 1895 powstał z jego inicjatywy i pod
jego kierownictwem 2-letni kurs wychowania fizycznego przy Uniwersytecie
Jagiellońskim. Była to pierwsza w Polsce placówka kształcenia wychowawców
fizycznych na poziomie akademickim.
W roku 1899 wystąpił z inicjatywą wprowadzenia do szkół
średnich obowiązkowych lekcji gimnastyki i instytucji lekarzy szkolnych.
Z braku pieniędzy ta inicjatywa obecnie nie funkcjonuje, brakuje
dobrej woli ministerstwa finansów. Przez wiele lat był redaktorem
Przewodnika Higienicznego. Napisał wiele prac z dziedziny ginekologii
i położnictwa, które tłumaczono na inne języki. Był człowiekiem nauki.
Na szczególną uwagę zasługuje również to, iż Profesor pierwszy zorganizował
oddziały przysposobienia wojskowego (pierwszy Pułk Dzieci Krakowskich)
. Przewidział konieczność przygotowania młodzieży w tym kierunku
przed I wojną światową. Prekursor, wspaniały profesor zmarł w Krakowie.
Cenne inicjatywy rozwoju fizycznego młodzieży polskiej
proponowane przed stu laty są stale aktualne. W okresie renesansu
komputera, Internetu, ciągłego siedzenia przy wynalazkach technicznych,
należy przypominać o pracy polskiego uczonego, który kładł nacisk
na wszechstronny rozwój młodzieży.
Jest to temat do popularyzacji przez Ministerstwo Edukacji
Narodowej. Również dla władz samorządowych, które zatwierdzają budżety
dla oświaty.
Na koniec podzielę się pewnym skojarzeniem osobistym
terminu "Ogrody jordanowskie". W latach 60. XX w., chodziłem na kontrolę
pediatryczną z moimi dziećmi. Poznałem sędziwego lekarza, który był
studentem prof. Henryka Jordana. Zawsze mi przypominał o konieczności
długich spacerów z dziećmi do ogrodu jordanowskiego. W mojej dzielnicy
był tylko jeden plac zabaw dla dzieci, dobrze zadrzewiony. Tylko
starsi mieszkańcy ten termin znali.
Wielka szkoda, że nauka polska zapomniała o swoim wkładzie
do wiedzy światowej, dotyczącej równoczesnego rozwoju intelektualnego
i fizycznego młodego pokolenia. Szczególnie obecnie jest to ważne
zadanie również dla rodziców.
Pomóż w rozwoju naszego portalu