"Pracować i żyć" - pod takim hasłem przebiegało 75. spotkanie prawie 2000 francuskich działaczy społecznych, polityków, dziennikarzy i zwykłych "zjadaczy chleba" związanych z katolicką doktryną społeczną. To już wiekowa tradycja, chociaż w latach 80. groziło jej przerwanie. Skąd wzięła się ta tradycja Tygodni Społecznych? W odpowiedzi na encyklikę Papieża "Rerum novarum", Francuzi zdecydowali zebrać się, aby ulżyć doli robotników. Refleksje, dyskusje doprowadziły do skrystalizowania się dążeń, do akcji w związkach zawodowych. A dziś?... Oto kilka wrażeń uchwyconych "na gorąco".

W dniach 17-19 listopada br. uczestnicy spotkań ze skupieniem słuchali prelekcji o ciekawie dobranej tematyce. Był czas na pytania i dyskusje. Przeważały "siwe" głowy, ale byli też obecni przedstawiciele młodszych pokoleń. Na samym wstępie odczytany został list skierowany specjalnie do uczestników przez kard. Angelo Sodano w imieniu Ojca Świętego. Przesłanie zawierało wiele cennych myśli, ze wszechstronną oceną i analizą szans i zagrożeń związanych z sytuacją ludzi pracujących, z otwarciem nowych perspektyw wyrażających pełniejsze uszanowanie osób. Myśli te i dalsze referaty są cennym wkładem do pełniejszego i bardziej świadomego kierowania krokami świeckich, aby budować lepszą przyszłość świata, Europy i swoją własną. "Pracować i żyć" - coraz lepiej. Co o tym sądzą uczestncy spotkań?
Od końca XIX wieku do chwili obecnej obraz świata pracy uległ głębokim przemianom ekonomicznym i moralnym. We Francji przez 100 lat zmieniła się również bardzo statystyka zatrudnienia. Z rolniczego kraj przerodził się w "przemysłowo-usługowy". Dziś w rolnictwie pracuje ok. 4% ludności, a w przemyśle poniżej 20%. Dzisiaj nie pracujemy już we Francji, aby przeżyć, ale aby zaspokoić coraz to nowe pragnienia i chęci.Powoduje to "męczenie ziemi", czyli zagrożenia ekologiczne i irytację ludzi.
Inna kwestia, to stopniowe włączenie pracowników w stan " uzależnionych" od hierarchii zakładu czy instytucji. Dziś jest ich ok. 90%, a proporcja "niezależnych" zmalała na przełomie ostatnich dziesięcioleci. Czy pozostanie jeszcze miejsce dla nich w XXI wieku? Skąd wówczas rekrutować się będą nowi twórcy przedsiębiorstw, wynalazcy itp.?
Z nutką humoru i arsenałem rzetelnych obserwacji- tak chyba najlepiej podejść do pracy w XXI wieku. Bo niejednokrotnie trzeba się "przekwalifikować", wracając na "ławę studencką", nawet z "siwizną". Kariera zawodowa nie ma już gwarancji ciągłego przebiegu. Zmiana zawodu, instytucji, z przerwami na okresy bezrobocia - to prognozy na najbliższe lata.
Jaki z tego wniosek? Prawie każdy się zgadza: trzeba nauczyć się zdobywać wiedzę, umiejętności i być dynamicznym w życiu. To właśnie stanowić będzie kapitał osobisty. Pozwoli na pracę, a kariera przebiegnie szybko i sprawnie, jeśli nawet nie uda się pozostać w jednym zawodzie przez całe życie.
Podczas dyskusji stwierdzono, że interesy 175 krajów różnią się w zależności od sytuacji gospodarczej, kultury i tradycji. Osiągnięty w 1998 r. kompromis to program "minimum", to tylko cztery wspólne zasady praw społecznych:
1) zasada wolności zrzeszeń (związków zawodowych) i ich udziału w negocjacji zbiorowej praw dla pracowników;
2) zasada kategorycznego odrzucenia jakiejkolwiek formy pracy przymusowej czy niewolniczej;
3) zasada stopniowego zniesienia pracy dzieci;
4) zniesienie dyskryminacji w dostępie do pracy (ze względu na wiek, płeć, pochodzenie etniczne czy religię).
Kto ma gwarantować przestrzeganie tych zasad? Międzynarodowa opinia publiczna. Zwłaszcza duże firmy boją się bojkotu czy krytyki. Światowa Organizacja Pracy powinna współpracować z organizacjami lokalnymi (stowarzyszeniami, związkami konsumentów itp.), aby warunki pracy w firmach obcych nie wykraczały poza przyjęte prawo w danym kraju. Ale o treść tego prawa mogą i muszą zabiegać sami pracownicy. Bo któż inny ma powiedzieć, co im odpowiada!
Czy mondializacja ekonomiczna utożsami się z podbojem kolonialnym (w sensie ekonomicznym i społecznym)? Jeśli zechcemy, to nie.