1. "Jakże godne ukochania są wszystkie Jego dzieła i zaledwie iskierką są te, które poznajemy. (...) Wiele moglibyśmy mówić, ale do końca byśmy nie doszli, zakończeniem zaś mów niech będzie: ´On jest wszystkim!´ (...) Jest On bowiem większy niż wszystkie Jego dzieła" (Syr 42, 22; 43, 27-28). Te wspaniałe słowa Syracha wyrażają pieśń uwielbienia, jaka w każdej epoce wznosi się wszędzie ku czci Stwórcy, który objawia się w nieskończoności i blasku swoich dzieł.
Bardzo wielu poznało w stworzeniu, chociaż w formie jeszcze niedoskonałej, obecność swojego Stwórcy i Pana. Starożytny król i poeta egipski, zwracając się do swego słonecznego bóstwa, wołał: " Jakże rozliczne są Twoje dzieła! Są one ukryte przed naszym obliczem - Ty, Boże jedyny, poza którym nic nie istnieje, Ty stworzyłeś ziemię według Twojej woli, gdy byłeś sam" (Hymn na cześć Atona, por. J. B. Pritchart [wyd.], Ancient Near Eastern Texts, Princeton 1969, s. 369-371).
Kilka wieków później również filozof grecki we wspaniałym hymnie wielbił boskość, która objawia się w naturze, w szczególny zaś sposób w człowieku: "Jesteśmy z Twojego rodu i mamy słowo jako odbicie Twojego umysłu, jako jedyni pośród wszystkich ożywionych stworzeń, które żyją na ziemi i poruszają się" (Kleantes, Hymn na cześć Zeusa, w. 4-5). Apostoł Paweł podejmie to uwielbienie, cytując je w swojej mowie na Areopagu w Atenach (por. Dz 17, 28).

2. Słuchania słowa, które Stwórca powierzył dziełom rąk swoich, żąda się również od wiernego muzułmanina: "Ludzie, czcijcie waszego Pana, który stworzył was, i tych, którzy byli przed wami, i bójcie się Boga, który dla was uczynił ziemię dywanem, a niebo twierdzą, i nakazał niebiosom, by spuszczały wodę, dzięki której ziemia wydała owoce, które stanowią wasze codzienne pożywienie" (Koran II, 21-23).
Tradycja żydowska, która wyrosła na żyznym gruncie biblijnym, odkryła osobową obecność Boga w każdym zakątku stworzonego świata: " Dokądkolwiek bym poszedł, tam Ty jesteś! Gdziekolwiek bym się zatrzymał, tam Ty jesteś! Jedynie Ty, znowu Ty, zawsze Ty! (...) Niebo - tam Ty; ziemia - tam Ty; w górze - tam Ty; w dole - tam Ty! Gdziekolwiek chodzę, cokolwiek podziwiam - jedynie Ty, znowu Ty, zawsze Ty!" (M. Buber, Opowieści Chasydów, Mediolan 1979, s. 276).

3. Objawienie biblijne wplata się w to szerokie doświadczenie religijnego sensu oraz modlitwy ludzkości, kładąc na nim Bożą pieczęć. Przekazując nam tajemnicę Trójcy, pomaga dostrzec w samym stworzeniu nie tylko ślad Ojca, źródła wszelkiego bytu, ale również Syna i Ducha Świętego. Spojrzenie chrześcijanina kieruje się już ku całej Trójcy, gdy wraz z Psalmistą kontempluje niebiosa: "Przez słowo Pana - to znaczy, przez Jego odwieczne Słowo - powstały niebiosa; przez tchnienie ust Jego - to znaczy przez Jego Ducha Świętego - wszystkie ich zastępy" (por. Ps 33, 6). "Niebiosa" zatem "głoszą chwałę Boga, dzieło rąk Jego obwieszcza nieboskłon. Dzień dniowi głosi opowieść, a noc nocy przekazuje wiadomość. Nie jest to słowo, nie są to mowy, których by dźwięku nie usłyszano; ich głos się rozchodzi na całą ziemię i aż po krańce świata ich mowy" (Ps 19, 2-5).
Trzeba mieć ucho duszy wolne od hałasu, ażeby zrozumieć ten Boży głos, który rozbrzmiewa we wszechświecie. Obok objawienia zawartego w Piśmie Świętym istnieje również objawienie Boże w blasku słońca i w zmierzchu nocy. Również natura, w pewnym sensie, jest " księgą Boga".

4. Możemy zapytać, w jaki sposób można w doświadczeniu chrześcijańskim rozwijać kontemplację Trójcy Świętej przez stworzenie, dostrzegając nie tylko ogólnie odbicie w nim jedynego Boga, ale również ślady poszczególnych Osób Boskich. Jeżeli jest prawdą, że "Ojciec i Syn, i Duch Święty nie są trzema zasadami stworzenia, lecz jedną zasadą" (Sobór Florencki: DS, 331) również jest prawdą to, że "każda Osoba Boża wypełnia wspólne dzieło według swojej osobowej właściwości" (KKK 258).
Gdy zatem kontemplujemy z podziwem wszechświat w jego wielkości i pięknie, winniśmy uwielbiać całą Trójcę, choć w sposób szczególny nasza myśl zwraca się ku Ojcu, od którego wszystko pochodzi, gdyż On jest źródłem i pełnią wszelkiego bytu. Jeżeli następnie zatrzymamy się nad porządkiem, który panuje w kosmosie i podziwiamy mądrość, z którą Ojciec go stworzył, nadając mu prawa, które rządzą jego egzystencją, spontanicznie wzniesiemy się ku Odwiecznemu Synowi, którego Pismo Święte przedstawia jako Słowo (por. J 1, 1-3) i Mądrość Bożą (por. 1 Kor 1, 24. 30).
W cudownym hymnie, który Mądrość intonuje w Księdze Przysłów, a który został zaproponowany na początku naszego spotkania, ukazuje się ona jako "od wieków stworzona, od początku" (Prz 8, 23). Mądrość jest przedstawiana w momencie stworzenia jako "mistrzyni", gotowa znajdować radość "przy synach ludzkich" (por. Prz 8, 30-31). Biorąc pod uwagę te aspekty, tradycja chrześcijańska widziała w niej oblicze Chrystusa, "Obraz Boga niewidzialnego - Pierworodnego wobec każdego stworzenia (...). Wszystko przez Niego i dla Niego zostało stworzone. On jest przed wszystkim i wszystko w Nim ma istnienie" (Kol 1, 15-17; por J 1, 3).

5. W świetle wiary chrześcijańskiej stworzenie przywołuje w sposób szczególny Ducha Świętego w Jego dynamizmie, który znamionuje relację między rzeczami wewnątrz makrokosmosu i mikrokosmosu, a który objawia się przede wszystkim tam, gdzie rodzi się i rozwija życie. W świetle tego doświadczenia, również w kulturach dalekich od chrześcijaństwa, pojawia się w jakiś sposób zrozumienie obecności Boga jako "ducha", który ożywia świat. Znane jest powiedzenie Wergiliusza: Spiritus intus alit - "Duch ożywia od wewnątrz" (Eneida, VI, 726).
Chrześcijanin dobrze wie, iż takie przywołanie Ducha byłoby niedopuszczalne, gdyby odnosiło się do jakiegoś rodzaju "ducha świata" (anima mundi), pojętego w sensie panteistycznym. Eliminując jednak ten błąd, pozostaje prawdą, iż każda forma życia, ożywiania, oraz miłości ostatecznie odsyła do tego Ducha, o którym Księga Rodzaju mówi, iż "unosił się nad wodami" (Rdz 1, 2) u początku stworzenia i w którym chrześcijanie, w świetle Nowego Testamentu, widzą odniesienie do Trzeciej Osoby Trójcy Przenajświętszej. Stworzenie bowiem w swoim biblijnym ujęciu "oznacza nie tylko powołanie do istnienia samego bytu wszechświata: czyli obdarowanie istnieniem - oznacza ono również obecność Ducha Bożego w stworzeniu, czyli początek zbawczego udzielania się Boga temu, co stworzył. Odnosi się to przede wszystkim do człowieka, który został stworzony na obraz i podobieństwo Boga" (Dominum et vivificantem, 12).
Wobec rozwijania się objawienia kosmicznego, ogłaszamy dzieło Boga słowami Psalmisty: "Stwarzasz je, gdy ślesz swego Ducha i odnawiasz oblicze ziemi" (Ps 104, 30).

Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach - paulin