W środę w Krakowie na Zamku Królewskim na Wawelu oraz w Centrum Konferencyjnym ICE odbył się szczyt szefów rządów państw Grupy Wyszehradzkiej z okazji 30-lecia formatu. Podczas organizowanego przez polską prezydencję w V4 szczytu premierzy Polski, Czech, Węgier i Słowacji podpisali wspólną deklarację z okazji 30. rocznicy Grupy Wyszehradzkiej.

"Przekonani o wartości dodanej inkluzywnej współpracy z innymi europejskimi i pozaeuropejskimi partnerami w ramach formatu V4+, potwierdzamy nasz zamiar, by wspierać dalsze wzmacnianie naszej wzajemnej współpracy międzyrządowej i międzyludzkiej dla dobra naszych obywateli i krajów, jak również Unii Europejskiej i NATO, oraz zapewnić skuteczną komunikację o naszych wspólnych działaniach, w tym poprzez obecność w Internecie" - czytamy w deklaracji.

Premierzy wyrazili zgodę by kontynuować ścisłą współpracę wyszehradzką w walce z pandemią COVID-19 oraz podejmować działania ułatwiające wyjście z kryzysu wywołanego pandemią. Zadeklarowali kontynuację ścisłej współpracy w obszarach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, w tym poprzez koordynację i wypracowywanie wspólnych stanowisk w ramach UE, aby "razem stawić czoła wyzwaniom, przed jakimi stoją nasze społeczeństwa, oraz przyczynić się do określania wspólnych europejskich celów".

W tym kontekście wskazano na kilka obszarów: społeczeństwo, gospodarka i innowacje; środowisko, energia i transport; bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne; międzynarodowa współpraca i solidarność.

Podziel się cytatem

W obszarze społeczeństwo, gospodarka i innowacje premierzy zadeklarowali m.in. dalsze poszerzanie i pogłębianie jednolitego rynku UE, usuwanie barier hamujących wzrost, wspieranie spójności społecznej i terytorialnej, w tym współpracy regionalnej i miejskiej oraz dalszy rozwój współpracy transgranicznej w ramach programów Interreg, w celu usunięcia istniejących barier na przejściach granicznych i nadania silnego impulsu do stymulowania spójności terytorialnej V4.

W obszarze środowisko, energia i transport premierzy zadeklarowali rozwój infrastruktury energetycznej i transportowej w Europie Środkowej, w tym wspólne projekty zlokalizowane zwłaszcza na osi Północ-Południe, transgraniczne połączenia komunikacyjne, poprawa wewnątrzregionalnej spójności transportowej.

Opowiedzieli się też za promowaniem dywersyfikacji źródeł energii i bezpieczeństwa dostaw oraz czystej i neutralnej pod względem technologicznym transformacji gospodarki zgodnie z celem neutralności klimatycznej UE do 2050 r., aby "przyczynić się do realizacji celów Porozumienia paryskiego oraz polityki klimatycznej, która jest inkluzywna, akceptowalna społecznie i zapewnia państwom członkowskim UE rolę w wyborze koszyka energetycznego, w tym wykorzystywanie energii jądrowej". Wskazano też na środowisko, w tym gospodarkę wodną, zrównoważone leśnictwo, czyste powietrze i bioróżnorodność.

W obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego szefowie rządów V4 wskazali na przywrócenie właściwego funkcjonowania strefy Schengen, powstrzymywanie przepływów migracyjnych, właściwą ochronę granic i współpracę w kwestiach azylu. Zadeklarowali opartą na konsensusie reforma Wspólnego Europejskiego Systemu Azylowego, a także współpracę w zakresie wspólnego bezpieczeństwa i obrony oraz rozwój zdolności obronnych V4 w ramach NATO i UE.

Premierzy zapowiedzieli też pogłębianie współpracy w ramach regionalnych formatów bezpieczeństwa, współpracę w zakresie identyfikacji i ochrony infrastruktury krytycznej V4 oraz budowanie odporności i zarządzanie ryzykiem w ramach NATO, UE i ONZ.

W obszarze międzynarodowej współpracy i solidarności w deklaracji wskazano na wzmacnianie i dalsze pogłębianie stosunków transatlantyckich, utrzymanie porządku międzynarodowego opartego na prawie oraz zasadach multilateralizmu, również poprzez wspieranie przewodnictwa Polski w OBWE w 2022 r.

Zadeklarowano również wspólne działania na rzecz promocji i umacniania przestrzegania prawa międzynarodowego, w tym praw człowieka i praw osób należących do mniejszości narodowych, również poprzez wspieranie węgierskiego przewodnictwa w Komitecie Ministrów Rady Europy w 2021 r.

Wskazano też na wspieranie opartego na kryteriach merytorycznych procesu rozszerzania UE i NATO, a także dalszy rozwój Partnerstwa Wschodniego oraz wspieranie europejskich aspiracji i wyborów partnerów, a także pogłębianie współpracy z krajami PW.

Premierzy opowiedzieli się za współpracą z krajami Bałkanów Zachodnich i wspieraniu współpracy regionalnej, jak również ich europejskich aspiracji oraz integracji euroatlantyckiej zgodnie z Deklaracją V4 w sprawie Bałkanów Zachodnich przyjętą podczas szczytu V4+ Bałkany Zachodnie w Pradze we wrześniu 2019 r.

Szefowie rządów V4 zapowiedzieli również aktywną współpracę Grupy w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, ścisłą współpracę w ramach inicjatyw z zakresu Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony oraz wspólne projekty humanitarne i rozwojowe V4.

Premierzy uznali w deklaracji znaczenie współpracy V4 w kontekście Konferencji w sprawie przyszłości Europy. Zadeklarowali też zamiar korzystania z doświadczeń Centrum Wymiany Informacji V4 ds. COVID-19 w celu dalszej wymiany informacji i dobrych praktyk w obszarze "ochrony ludności, zarządzania kryzysami, klęskami żywiołowymi i ryzykiem, w tym w zakresie pandemii COVID-19, oraz koordynowania zdolności reagowania kryzysowego państw V4".

Szefowie rządów V4 potwierdzili gotowość kontynuowania "inkluzywnej i zorientowanej na wyniki współpracy w obszarach wspólnego zainteresowania z innymi europejskimi i pozaeuropejskimi partnerami w ramach formatu V4+".

"Deklarujemy gotowość zwiększenia od 2022 roku rocznego budżetu Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego do poziomu 10 milionów euro, aby umożliwić dalszy rozwój jego działań operacyjnych w obszarze mobilności młodzieży (+Pokolenie V4+) oraz aby zwiększyć jego widoczność w celu promowania V4 wśród przyszłych pokoleń" - czytamy w deklaracji. (PAP)

rbk/ par/