Jan Paweł II był człowiekiem skromnym, pokornym, wyróżniającym się słynnym poczuciem humoru i odwagi, z jaką stawiał czoła kolejnym wyzwaniom. Jego charyzmatyczna osobowość była i jest nadal inspiracją do najróżniejszych ludzkich działań. Wyjątkowe miejsce turystyki wynikało dla Papieża z boskiego prawa człowieka do odpoczynku. Dbałość o fizyczne zdrowie i prężność ciała w turystyce łączy się ściśle z troską o zdrowie moralne. Turystyczne wędrówki przypominają drogę ludzkich wyborów. Kontakt z naturalną przyrodą dostarcza wędrującym wielu okazji do wysiłków. Doświadcza duchowo człowieka. Wymaga od niego odwagi. Przezwyciężanie słabości hartuje ducha i kształtuje ludzki charakter. Jan Paweł II turystykę postrzegał, jako jedną z podstawowych form spędzania wolnego czasu, ale również, jako skuteczny środek formowania chrześcijańskich postaw. Mówił: „Turystyka jest skutecznym środkiem autentycznej formacji chrześcijańskiej i sprzyja dochodzeniu do dojrzałości chrześcijańskiej”.

Rowerowy Szlak Papieski na Dolnym Śląsku

Dla upamiętnienia Jana Pawła II w Polsce powstają szlaki papieskie. 29 kwietnia 2005 r. zostaje otwarty Papieski Szlak na ziemi kłodzkiej. Jest historycznie wiarygodny, ponieważ powstał na podstawie notatek jednego z siedmiu uczestników wycieczki - Jana Babeckiego, jednego z przyjaciół towarzyszących w dniach 1-7 lipca 1955 r. W 2005 Zarząd Główny PTTK uchwałą z 26 lutego 2011 r. nazwał Rokiem Turystyki Rowerowej. Rowerowy Szlak Papieski na Dolnym Śląsku upamiętnia pięciodniową wycieczkę ks. Karola Wojtyły z grupą młodych naukowców z Krakowa we wrześniu 1956 r. Przebieg Szlaku Papieskiego został odtworzony na podstawie notatek i wspomnień uczestników wycieczki z września 1956 r. oraz wpisów ks. Wojtyły do parafialnych ksiąg posług kapłańskich. Szlak łączy dwie diecezje: legnicką i świdnicką, obie ustanowione przez Jana Pawła II. W części legnickiej szlak przebiega przez Bolesławiec, Lubomierz, Świeradów Zdrój, Szklarską Porębę, Sobieszów i Chojnik. W czerwcu 2007 r. biskup Stefan Cichy tę rowerową wyprawę biegnącą przez dwie dolnośląskie diecezje upamiętnił otwarciem Szlaku Papieskiego z Sobieszowa na górę Chojnik. Dalsza trasa to: Jelenia Góra, Karpacz, Kowary, Kamienna Góra, Krzeszów (sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, której ikony dokonał Papież w Legnicy 2 czerwca 1997 r. w czasie siódmej pielgrzymki do Ojczyzny). W diecezji świdnickiej: Szczawno Zdrój, Wałbrzych, Świebodzice, Książ (który w 1956 r. oglądał ks. Wojtyła, oczywiście nie było wtedy możliwości zwiedzania wnętrz) skąd po modlitwie w kościele pw. św. Wacława i Stanisława, a obecnie katedrze - pociągiem odjechał do Krakowa.

Inauguracja w Książu

Dyrekcja Książa w 2008 r. podjęła starania o upamiętnienie tego śladu sprzed pół wieku. Koszty uroczystości i pamiątkowej tablicy poniosła księżna Viola von Hohenzollern z Niderlandów, przedstawicielka znakomitej europejskiej arystokratycznej rodziny. Koncelebrze w zamkowej kaplicy przewodniczył kardynał Henryk Gulbinowicz, homilię wygłosił biskup, Ignacy Dec. Następnie dostojnicy poświęcili tablice pamiątkowe na ścianie budynku w Książu i dla Domu Sióstr de Notre Dame ze Świebodzic, gdzie w czasie tej samej wycieczki ks. Wojtyła nocował. W uroczystości uczestniczyli liczni duchowni i siostry zakonne, przedstawiciele świata nauki, kultury i polityki. Z Krakowa przybyła też uczestniczka wycieczek w Sudety i wielu innych wypraw - pieszych i rowerowych z ks. Karolem Wojtyłą - profesor fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego Antonina Kowalska, która brała udział w seminariach Nauka-Religia-Dzieje w Castel Gandolfo, dyskusjom tym przysłuchiwał się i brał w nich udział Jan Paweł II. W reprezentacyjnej sali Maksymiliana w czasie laudacji ogłoszono utworzenie Instytutu Jana Pawła II w Zamku Książ. Ma on współpracować z Fundacją „Nie lękajcie się” z Krakowa. Prezesem został pierwszy biskup świdnicki ks. prof. Ignacy Dec. Na zakończenie krakowski Teatr „Hagiograf” im. św. Teresy z Lisieux zaprezentował montaż słowno-muzyczny oparty na poezji Karola Wojtyły.

Ślady Karola Wojtyły na Dolnym Śląsku

Ks. Karol Wojtyła odwiedzał liczne sanktuaria maryjne w Kotlinie Kłodzkiej. 4 września 1957 r. był w najstarszym sanktuarium maryjnym na Śląsku - sanktuarium Matki Bożej Strażniczki Wiary w Bardzie Śląskim oraz modlił się u stóp figury Matki Bożej Bolesnej w Starym Wielisławiu. Ta obecność została potwierdzona także osobistym wpisem ks. Wojtyły w księdze księży gości odprawiających mszę świętą w sanktuarium. 2 października 1958 r., jako biskup brał udział w rekolekcjach i naradzie duszpasterzy akademickich z całej Polski w Starych Bogaczowicach k. Wałbrzycha w pomieszczeniach zajmowanych wówczas przez siostry urszulanki szare. Będąc w Sudetach Karol Wojtyła kilkakrotnie odwiedził podczas górskich wędrówek sanktuarium Marii Śnieżnej na Górze Iglicznej. Jako biskup odprawił 20 sierpnia 1961 r. Mszę podczas Dolnośląskich Dni Maryjnych w Międzygórzu. 7 lat później przebywał w sanktuarium już, jako kardynał. A jako papież 21 czerwca 1983 r. we Wrocławiu na Partynicach podczas drugiej pielgrzymki do Ojczyzny - osobiście dokonał koronacji, nadając cudownej figurce Matki Bożej tytuł „Przyczyny Naszej Radości”. Uzupełnieniem licznych śladów obecności papieskiej są pamiątki: piuska i krzyż, ofiarowane przez Ojca Świętego Jana Pawła II, a przekazane przez Henryka Gulbinowicza. Odnajdziemy je w sanktuarium Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Lądku Zdroju.

Majówka Rodzin

W Roku Turystyki Rowerowej nie można pominąć Rowerowej Majówki Rodzin zainicjowanej przed ośmioma laty przez biskupa Mariana Florczyka. Na urodziny Papieża (18 maja) po Górach Świętokrzyskich wyrusza barwny peleton, by rodzinnie i aktywnie spędzić czas, wspólnie się pomodlić, pamiętając o Janie Pawle II. Punkt startowy przed kielecką katedrą przy pomniku Jana Pawła II, a później ponad dwudziestokilometrowa trasa ukazująca cudne plenery ziemi kieleckiej i pamiątki po Ojcu Świętym. Na zakończenie posiłek turystyczny i coś dla ducha, czyli Litania Loretańska i pieśni maryjne. Najróżniejsze przejawy ludzkiej aktywności zainspirowane życiem Papieża Polaka - podkreślił i uzasadnił Czesław Miłosz słowami „Ody na osiemdziesiąte urodziny Jana Pawła II”.

Papieskie ognisko w Gorzycy

Te wszystkie wspomnienia towarzyszył nam na kolejnym spotkaniu w Gorzycy. W godzinę śmierci Jana Pawła II zamilkły wszystkie głosy, tylko strzelający w niebo płomień ogniska zwrócił oczy zebranych ku górze. Rozległ się też donośny dźwięk strażackiej syreny. Ciemność, płomień, syrena - z pewnością wzmocniły przeżycia zebranych. Kapela Jaśka spod Lasa zagrała i zaśpiewała „Barkę” - ulubioną pieśń Ojca Świętego. Wtórowali jej licznie zebrani turyści z powiatu lubińskiego oraz mieszkańcy Gorzycy i okolicznych miejscowości. Prezes Oddziału PTTK „Zagłębie Miedziowe” w Lubinie wygłosił zawołania do Jana Pawła II słowami pieśni bp. Józefa Zawitkowskiego

„Janie Pawle, teraz przyjdź
Z mocą, jak błogosławiony.
Słowa swoje zamień w czyn,
Bóg niech będzie uwielbiony;
Niech zadrży ziemia, zagra róg,
Bo nic nad Boga i któż jak Bóg!”.

Zebrani ułożyli krzyż ze zniczy - symbol pamięci - a kapela zagrała i zaśpiewała „Pożegnanie dla Papieża”. Papieskie ognisko w Gorzycy to czas refleksji dla wielu uczestniczących - pragnących złożyć hołd Wielkiemu Rodakowi, którego dobre ślady zostały uwiecznione na całym świecie. Za trud włożony w przygotowanie uroczystości podziękowania należą się organizatorom: Oddziałowi PTTK „Zagłębie Miedziowe” w Lubinie z prezesem Marianem Hawryszem, Ochotniczej Straży Pożarnej w Gorzycy z komendantem Zbigniewem Wicherskim, zaprzyjaźnionej OSP z Zimnej Wody; Kapeli Jaśka spod Lasa w składzie: Jan Augustyn, Zbigniew Halikowski, Henryk Olejniczak, Jarosław Szwed, Kacper Snowyda; grupie czytającej wspomnienia i katechezę w składzie: Renata Lelo, Bogusław Wajda, Łukasz Zenker, Jasiek Duljarz, Ada Szuberska, Kornel Hawrysz, Julka Ordonowska, Jan Olejnik (sołtys, który tym razem zajmował się nie tylko stroną techniczną). Dziękujemy też Paniom ze Szkoły Podstawowej nr 10 z Lubina - Bożenie Duljarz i Teresie Bihuniak za umożliwienie dzieciom uczestnictwa w nadzwyczajnej, wielopokoleniowej lekcji poszanowania wartości uniwersalnych. Przesłanie VI Papieskiego Ogniska uczestnicy otrzymali wraz z obrazkiem Jana Pawła II, spoglądającego w niebo, do którego wszyscy jesteśmy zaproszeni.

Dobór tekstów na podstawie Tygodnika Katolickiego „Niedziela”, „Dekalogu dla Polaków” - Dom Wydawniczy „Rafael” - Kraków 2006. Zebrała i opisała Jadwiga Dyrcz-Hawrysz