Na prawej ścianie katedralnej kaplicy Najświętszego Sakramentu
w Płocku, od ok. 1852 r. znajduje się epitafium bp. Franciszka Pawłowskiego.
W ten sposób kapituła płocka pragnęła wyrazić dlań swoje uznanie,
za wprowadzenie popularnego nabożeństwa Gorzkich Żali, które bardzo
szybko znalazło swoje stałe miejsce w wielkopostnej pobożności wiernych.
Gdy w czerwcu 2001 r. z epitafium wymontowano obraz,
by poddać go konserwacji, dokonano dość osobliwego odkrycia. Otóż
okrągłe przedstawienie (tondo) okazało się być dwustronne: nie tylko
na awersie, ale i na rewersie nieznany malarz umieścił postać Biskupa.
Tondo powstało w II poł. XIX w.; jest to obraz olejny na miedzianej
blasze o średnicy 57,5 cm.
Po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń od Wojewódzkiego Oddziału
Służby Ochrony Zabytków Województwa Mazowieckiego Delegatury w Płocku,
przystąpiono do prac konserwatorskich nad nietypowym obrazem. Przeprowadzono
je w Muzeum Diecezjalnym w Płocku od października 2001 do lutego
2002 r. Podczas konserwacji oczyszczono tondo i dokonano niezbędnych
retuszy.
W kontekście tego odkrycia nie można nie wspomnieć krótko
o sylwetce samego bp. F. Pawłowskiego. Powołany do tej godności 20
lipca 1828 r., pieczę nad diecezją przejął po śmierci biskupa Prażmowskiego
8 lutego 1836 r. Polski Słownik Biograficzny (t. XXV PAN 1980) tak
charakteryzuje postać bp. Franciszka Pawłowskiego: "Miał usposobienie
pogodne. W stosunku do księży był szorstki, czasem rubaszny; przychodził
z pomocą osobom biednym i potrzebującym. Zajęty pracą w Komisji Rządowej
Spraw Wewnętrznych i Duchownych, niewiele mógł czasu poświęcić diecezji
i duszpasterstwu. Mieszkał stale w Pułtusku; Płock i katedrę odwiedził
tylko kilka razy. (...) Przy wydatnej pomocy finansowej biskupa dokonano
renowacji katedry płockiej (1844 r.), a rok wcześniej odbudowano
po pożarze pałac biskupi w Pułtusku". Bp Franciszek Pawłowski zmarł
6 lipca 1852 r. w Warszawie.
Pomóż w rozwoju naszego portalu