Po raz pierwszy biskupi omawiali różne problemy w grupach problemowych, poświęconych m. in. strategii wobec pandemii, przemianom kulturowym, obecności Kościoła w sferze społeczno-politycznej czy komunikacji medialnej.

Tuż przed obradami odbyła się polska prezentacja encykliki społecznej Franciszka „Fratelli tutti”, poświęconej powszechnemu braterstwu. W liście do papieża biskupi wyrazili Ojcu Świętemu wdzięczność za ten dokument i zadeklarowali: “Razem z naszymi wiernymi pragniemy wychodzić z cienia zamkniętego świata i tworzyć nowy styl życia w duchu Ewangelii” .

Pierwszy dzień obrad poświęcono głównie dyskusjom w pięciu grupach tematycznych. Drugiego dnia obrad relatorzy pięciu grup zdali sprawozdanie wszystkim biskupom. Ma to pomóc w wyznaczeniu kierunku pracy duszpasterskiej dla całego Kościoła w Polsce w poszczególnych dziedzinach. Rzecznik KEP ks. Leszek Gęsiak powiedział, że biskupi zdecydowanie opowiedzieli się za kontynuowaniem takiej formuły na kolejnych zebraniach.

Podziel się cytatem

Duszpasterstwo w czasie i po pandemii

Podczas jednego ze spotkań w grupach, biskupi dzielili się swoimi doświadczeniami związanymi z zaskakującym dla wszystkich doświadczeniem pandemii. Punktem wyjścia do dyskusji był dokument Papieskiej Akademii Życia z marca br., poświęcony pandemii i powszechnemu braterstwu. Biskupi mówili o staraniach o to, by godzić wskazania służb sanitarnych z życiem duszpasterskim, a więc by dbając o bezpieczeństwo wiernych zachować to, co jest misją Kościoła, troskę o zbawienie dusz.

Ks. Roman Chromy, moderator spotkania, powiedział KAI, że wyzwaniem dla Kościoła w Polsce jest ujawniony w ostatnich miesiącach podział wśród wiernych wokół form przyjmowania Komunii św.

Biskupi byli zgodni co do tego, że taka sytuacja stanowi wyzwanie do budzenia katechezy formacyjnej, i to skierowanej nie tylko do dzieci i młodzieży ale nade wszystko katechezy dorosłych - powiedział po spotkaniu sekretarz Komisji Duszpasterskiej KEP.

Jednocześnie wyraził ubolewanie, że niektóre środowiska Kościoła z dystansem przyjęły wczorajsze oświadczenie Komisji liturgicznej Episkopatu o tym, że komunia na rękę nie jest profanacją.

Zdaniem duchownego, na doświadczenie pandemii można też spojrzeć pozytywnie, co brzmi nieco paradoksalnie. „Sytuacje graniczne ze swojej natury mają to do siebie, że dają do myślenia, dlatego uważam, że potrzebujemy sytuacji granicznych, żeby się ożywić i odczytywać teologię w danym kontekście, ‘wystawioną’ na próbę czasu” – ocenił duchowny.

Przemiany kulturowe i reforma Kościoła

O Kościele w Polsce wobec przemian kulturowych dyskutowali biskupi w grupie moderowanej przez ks. prof. Jerzego Szymika. Podstawą dyskusji był krótki tekst ks. Josepha Ratzingera, pochodzący z 1965 roku, a dotyczący o prawdziwej i fałszywej odnowy Kościoła.

Jedna z dróg, wyznaczona przez faryzeuszy, polega na radykalnej wierności literze. „Ks. Ratzinger mówi o czymś w rodzaju twardego konserwatyzmu, który się nie liczy się ze zmieniającymi się czasami” – wskazywał KAI po spotkaniu ks. Szymik. Z kolei droga saducejska to taka, którą ks. Ratzinger określa jako drogę liberalną: robimy wszystko aby się upodobnić do naszego czasu i w ten sposób idziemy „z postępem”. Obie drogi późniejszy papież określa jako fałszywe.

Prawdziwa odnowa Kościoła wiedzie tylko poprzez głęboki i zażyły związek Bogiem – mówił ks. prof. Szymik. Jeżeli odnowy pragnie dokonać ktoś, kto zachowuje taką postawę, to odnajdzie właściwe rozwiązanie. Nie zwalnia nas to od stawiania sobie pytań praktycznych, ale ta praktyka na pewno będzie dobra, jeśli zadbamy o więź z Bogiem – wskazywał teolog.

Kościół w strefie społeczno-politycznej

Przekonanie, że „żadna partia nie reprezentuje Kościoła jest prawdziwe i należy je często powtarzać także w dzisiejszej, polskiej sytuacji” wyrażono podczas spotkania poświęconego obecności Kościoła w sferze społeczno-politycznej.

Podziel się cytatem

Podstawą dyskusji animowanej przez ks. prof. Piotra Mazurkiewicza z UKSW była „Nota doktrynalna Kongregacji Nauki Wiary o niektórych aspektach działalności i postępowania katolików w życiu politycznym” z 2002 r.

W dyskusji pojawił się m.in. wątek silnej obecności praw wierzących w polskiej Konstytucji, która pod tym względem – jak zaznaczył ks. Mazurkiewicz - szanuje tożsamość wierzących i wolność jej wyrażania w przestrzeni publicznej. Podkreślano, że nieraz sami wierzący a nawet Kościół zbyt słabo się do tych praw odwołuje.

Zauważano, że Kościół musi się bronić w sytuacji, kiedy władza polityczna próbuje instrumentować religię i korzystać z autorytetu Kościoła dla własnych korzyści. Bywają też sytuacje, kiedy środowiska antyklerykalne instrumentalizują Kościół, wykorzystują jego krytykę dla cementowania własnego elektoratu.

Kościół i media

Biskupom zależy na tym, aby komunikat płynący z Kościoła był dobry, prawdziwy, uczciwy, ale też zachęcający do tego, aby Kościół stał się ludziom bliższy - powiedział KAI rzecznik Episkopatu Polski ks. Leszek Gęsiak SJ po spotkaniu grupy dyskutującej o komunikacji medialnej Kościoła.

Spotkanie pokazało, że biskupi nie są dziś zadowoleni z obecnego stanu komunikowania się Kościoła na zewnątrz, zarówno w stosunku do ludzi wierzących, jak i osób, które są poza Kościołem, ale które przecież, jak zaznaczył rzecznik KEP, mogą z tych mediów korzystać.

W opinii rzecznika KEP, skoro z mediów świeckich korzystają osoby wierzące, to dlaczego w mediach niezwiązanych z Kościołem nie mogłyby się pojawiać pozytywne informacje o funkcjonowaniu Kościoła? - Księża biskupi zastanawiali się, jak udrożnić ten kanał pozytywnej informacji o Kościele, tak aby odejść od zalewu informacji tylko negatywnych - powiedział.

Duszpasterstwo parafialne

Wydana przez Kongregację ds. Duchowieństwa instrukcja „Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie misji ewangelizacyjnej Kościoła” stanowiła punkt wyjścia w spotkaniu nt. „Duszpasterstwa parafialnego w kontekście przemian”. Rozmowę moderował ks. dr Wiesław Kamiński, dyrektor Wydziału Duszpasterskiego Archidiecezji Łódzkiej.

Biskupi podkreślali, że bardzo zależy im, aby rady duszpasterskie miały wpływ na konkretne działania parafii. Wszyscy mają bowiem angażować się w dzieło ewangelizacji. Jedną z ważnych form kontaktu duszpasterskiego jest wizyta kolędowa, która nie może jednak ograniczać się jedynie do pospiesznego spotkania, kojarzonego niekiedy jedynie z potrzebą złożenia ofiary na Kościół. Trzeba ją tak przemyśleć, by nie ograniczała się do stereotypowych pytań, lecz dotyczyła spraw wiary.

Biskupi zdają sobie sprawę, że pandemia koronawirusa wpłynęła znacznie na spadek uczestników niedzielnej Mszy św., zwłaszcza tych, którzy chodzili do kościoła ze względów kulturowych, tradycyjnych. Także i w tym kontekście trzeba postawić pytanie, co zrobić aby dotrzeć do tych osób, do których nie dotrze ksiądz – zaznaczył ks. Kamiński.

Oczyszczenie szeregów

O konieczności prawidłowego, zgodnego z normami prawa kanonicznego i karnego załatwiania wszystkich spraw dotyczących wykorzystywania seksualnego małoletnich przez niektórych duchownych mówił biskupom Koordynator KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży, o. Adam Żak SJ.