Obszerne i wyposażone sale edukacyjne i rehabilitacyjne, stołówka, winda, a przed budynkiem duży ogród. Do tego nauczyciele przygotowani do pracy z dziećmi niepełnosprawnymi, logopedzi oraz lekarze specjaliści z różnych dziedzin: psycholog, neurolog, pediatra. Takie warunki mają podopieczni Ośrodka Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczego im. Krystyny Rajtar w Jarosławiu (OREW), działającego pod skrzydłami jarosławskiego Koła Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym (PSOUU). Do placówki trafiają dzieci i młodzież w wieku od 3 do 25 lat ze sprzężoną niepełnosprawnością (oprócz upośledzenia umysłowego także inne). Realizują tu obowiązek szkolny na zasadzie porozumienia z Ośrodkiem dyrektorów jarosławskich szkół, przez co, będąc uczniami szkoły publicznej, zdobywają wiedzę w lepszych dla siebie warunkach, bo oprócz nauki, odbywają terapię.
- Dziecko, które do nas trafia podlega kompleksowej diagnozie, po której opracowuje się specjalny dla niego program nauki i rehabilitacji - mówi Aneta Litwiak, dyrektor OREW.

Nie tylko nauka

Poza nauką i ćwiczeniami ze specjalistami, podopieczni biorą udział w zajęciach w ramach pracowni plastyczno-ceramicznej, grupy teatralnej „Kaladium”, czy w gromadzie zuchowej „Słoneczna Gromada”. To pozwala im nie tylko na spotkania i ciekawe spędzanie czasu, ale rozwija w nich umiejętności aktywnego życia, zwiększa pewność siebie i poczucie własnej wartości. Mogą też korzystać z Sali Doświadczania Świata, w której za pomocą bodźców zewnętrznych poznają otoczenie, doświadczając przy tym przyjemności. Jako jeden z pierwszych w Polsce, jarosławski Ośrodek wprowadził kynoterapię, czyli terapię z udziałem psa.
- Naszym priorytetem jest maksymalne przygotowanie wychowanków do samodzielnego życia, do możliwości podjęcia pracy, wpajanie im zaradności życiowej - wyjaśnia Aneta Litwiak.
Terapia i zajęcia prowadzone są indywidualnie i grupowo, a metody dostosowane są do potrzeb i możliwości każdego podopiecznego. Bardzo dużą uwagę zwraca się na samodzielność ucznia oraz kształtowanie i wzmacnianie tych umiejętności, które są jego mocną stroną. OREW to także wiele propozycji uspołeczniania i rekreacji: wycieczki, zawody sportowe, pikniki na świeżym powietrzu, spotkania i imprezy integracyjne. Całego procesu wychowania dopełniają ważne wydarzenia religijne, uczniowie Ośrodka są przygotowywani do sakramentów I Komunii św. i bierzmowania.

Gdyby nie ośrodek…

- Gdyby nie ten ośrodek nie wiem czy moja córka by dzisiaj chodziła. Tutaj nauczyła się samodzielnie poruszać, jeść, zgłaszać swoje potrzeby. W domu na pewno nie wiedziałabym jak prowadzić taką terapię - mówi Elżbieta Biały. Te słowa mogą zadziwiać w odniesieniu do 19-letniej dziewczyny, ale często osoby ze znaczną niepełnosprawnością muszą się uczyć tego, co dla zdrowych jest zupełnie naturalne. Córka pani Elżbiety urodziła się w 1991 r. Z czasem lekarze zaczęli spostrzegać, że coś z dzieckiem jest nie tak, choć jeszcze wtedy nie potrafili postawić konkretnej diagnozy. Rozpoczął się ciężki etap w życiu pani Elżbiety. Częste wyprawy do Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie, wizyty u różnych specjalistów. Poza tym czwórka pozostałych dzieci w domu. Sama przyznaje, że nie byłaby w stanie w domu osiągnąć tego, co udało się specjalistom w Ośrodku.
- Teraz moja córka bierze udział w projekcie i wykonuje proste czynności biurowe, ja kiedyś nie pomyślałabym, że może coś takiego robić - przyznaje pani Elżbieta.

Potrzebny nowy budynek

OREW ma trzy oddziały. Główna siedziba znajduje się przy ul. Witosa w Jarosławiu. Oprócz tego filia w Jarosławiu na ul. Podzamcze i zamiejscowa w Oleszycach. Ośrodek bowiem przyjmuje pacjentów z 5 powiatów: jarosławskiego, lubaczowskiego, leżajskiego, przemyskiego i przeworskiego. Łącznie ma pod swoimi skrzydłami 140 osób. Zapotrzebowanie jest jednak większe. Możliwości lokalowe - nie. Dlatego władze Stowarzyszenia podjęły decyzję o budowie nowego lokum w Jarosławiu, które zastąpi filię na Podzamczu. Oprócz dotychczasowej działalności, Ośrodek poszerzy swoją ofertę o przedszkole i szkołę ponadgimnazjalną, bo tego typu placówek w Jarosławiu brakuje.
- Na przedszkole zapotrzebowanie jest ogromne. Nie ma takiego specjalistycznego w Jarosławiu. Niepełnosprawne dzieci uczą się z innymi, ale oni mają swoje tempo, swoją specyfikę działania, trudno im się odnaleźć - mówi Aneta Litwiak.
Zadanie nie jest łatwe. Budynek trzeba postawić od fundamentów, a jest to koszt blisko 2 mln zł. Na razie udało się zamknąć dokumentację. Aby zebrać potrzebną sumę przygotowano specjalne cegiełki, które były rozprowadzane w parafiach Jarosławia i okolic oraz w urzędach i szkołach.
- Złożyliśmy stosowny wniosek do Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Rzeszowie. Nie zmienia to faktu, że będziemy także potrzebować ogromnego wkładu własnego - mówi Litwiak.

Mecz koszykówki i koncert Magdy Welc

Pewnego dnia dwóch nauczycieli wpadło na pomysł, aby zorganizować mecz koszykówki z miejscową drużyną Znicza. Inicjatywa szybko się przyjęła. Zawodnicy II-ligowego zespołu i reprezentanci OREW Team wybiegną na parkiet 13 marca. W czasie imprezy zaśpiewa zwyciężczyni trzeciej edycji „Mam Talent!” Magda Welc oraz półfinaliści tego programu Yclan z Jarosławia, a także zespół „Wake Up Adina”, grupa bboyów oraz cheerleaderek. Początek o godz. 16 w hali MOSiR w Jarosławiu przy ul. Sikorskiego. Wstęp za okazaniem cegiełki w cenie sugerowanej 10 zł. Do nabycia w siedzibie Ośrodka przy ul. Witosa 18 oraz przed imprezą. Budowę ośrodka można także wspomóc ofiarowując 1 procent podatku na rzecz PSOUU Koło w Jarosławiu (KRS 00000 10902).