Hagia Sophia meczetem: pogłębianie podziałów w świecie szukającym dialogu
Na świecie nie słabnie fala ostrych protestów przeciwko przekształceniu Hagia Sophia w meczet. Podkreśla się, że jest to obciążenie dla dialogu między kulturami i dowód, że Turcja coraz bardziej oddala się od Europy. „Była to bardzo nieroztropna decyzja prezydenta Recepa Tayyipa Erdoğana grożąca pogłębieniem podziałów w świecie, tak bardzo spragnionym dialogu” – wskazuje przełożony franciszkańskiej Kustodii Ziemi Świętej.
O. Francesco Patton, jak mało kto zdaje sobie sprawę z tego, jak delikatną kwestią jest zarządzanie miejscami świętymi, ponieważ wpływa ono na kruchą równowagę między różnymi religiami i wyznaniami chrześcijańskimi. Od czterech lat odpowiada bowiem za 74 sanktuaria powierzone opiece Kustodii, które znajdują się m.in. w Izraelu, Palestynie, Syrii, Jordanii i Libanie. Przez pryzmat swej posługi wskazuje, że takie siłowe decyzje, jak ta dotycząca starożytnej bazyliki chrześcijańskiej w Stambule, mogą znacząco pogłębić religijne podziały, co może zniszczyć wcześniejsze wysiłki budowania tolerancji, pokoju i koegzystencji. Tak ważne w coraz bardziej międzyreligijnym i międzykulturowym społeczeństwie.
Decyzję prezydenta Turcji jednoznacznie potępił też katolicki episkopat Australii oraz zwierzchnik tamtejszej archidiecezji grekoprawosławnej. We wspólnym komunikacie przypominano, że świat potrzebuje pogłębiać dialog, a nie szerzyć kolejne podziały. Wyrażono też przestrogę przed propagowaniem ideologii nacjonalistycznej i polityki starcia, która, nigdy, jak podkreślono, nie jest wyrazem mądrości wiary.
Do protestów przyłączyły się też wspólnoty Kościoła syromalankarskiego w Indiach. Dzień wznowienia po 86 latach islamskiego kultu w Hagia Sophia przeżywały jako czas postu i żałoby. Zaapelowały też do prezydenta Turcji, by odstąpił od swej decyzji i przywrócił świątyni status muzeum.
Narody Zjednoczone ostrzegają przed polityczną instrumentalizacją Hagia Sophii w Stambule. Rząd Turcji musi się zatroszczyć o to, aby obiekt przekształcony ponownie w meczet pozostał nadal miejscem dialogu międzykulturowego, oświadczyli eksperci ONZ 30 lipca w Genewie. Przypomnieli, że w tej kwestii grupy religijne i kulturowe w Turcji nie mogą zostać podzielone.
ONZ-owscy eksperci dostrzegają niebezpieczeństwo, że decyzja o przekształceniu i jej pośpieszna realizacja może spowodować, że Hagia Sophia utraci posiadane od 1985 roku miejsce na Liście Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Dlatego rząd Turcji musi pamiętać także o wypełnianiu związanych z tym warunków. Hagia Sophia jest najczęściej odwiedzanym zabytkiem w Turcji i „pomnikiem o znaczeniu ogólnoświatowym” - taką opinię ekspertów zacytowała niemiecka agencja katolicka KNA.
Wiele osób nie wie, gdzie ten kraj jest na mapie. Mieszka tam ponad 90% muzułmanów, a wspólnota katolicka liczy ok. 100 osób. W Turkmenistanie jest tylko dwóch kapłanów katolickich: Andrzej Madej i Paweł Kubiak, Oblaci Maryi Niepokalanej.
Turkmenistan powstał jako niezależne państwo w 1991 roku, po rozpadzie Związku Radzieckiego. - Dlatego też wiara w Boga i w tym regionie świata jest bardzo osłabiona. Zamknięte były cerkwie, kościół i kilka kaplic katolickich. Pozostało dużo ateistów. Po upadku ZSRR w całym kraju było tylko kilka meczetów. Ich liczba w ostatnich 30 latach wzrosła do pół tysiąca. Widać większe zainteresowanie religią, rośnie potrzeba wyznawania wiary -podkreśla o. Andrzej i dodaje:- Nasza katolicka wspólnota liczy w całym kraju trochę więcej niż 100 wiernych. Codziennie odprawiamy Mszę świętą w wynajętym domu, a z dużej kuchni zrobiliśmy kaplicę Przemienienia Pańskiego. Jesteśmy w Aszchabadzie, też jako dyplomatyczni przedstawiciele Stolicy Świętej. Posługę rozpocząłem tam wraz z ojcem Zmitrowiczem, dzisiaj biskupem na Ukrainie. Historia ta jest niesamowita: w 1996 roku papież Jan Paweł II otrzymał list od małej wspólnoty katolickiej, pochodzenia niemieckiego z Turkmenistanu, z prośbą o kapłana. Zatroskany o ich los, święty Papież, poprosił nuncjusza apostolskiego abpa Mariana Olesia z Almaty, by znalazł misjonarzy i wysłał ich na misję nad brzeg pustyni Karakum. Nasz ówczesny przełożony generalny Oblatów Maryi Niepokalanej, zgodził się byśmy podjęli się tam założenia Kościoła. Ewangelizowałem już od paru lat w Kijowie i byłem trochę zorientowany w sytuacji katolików na Wschodzie. Prosił mnie bym udał się do Turkmenistanu. Jak mogłem nie przyjąć tego wezwania skoro jako zakonnik ślubuje posłuszeństwo? Dopiero później zacząłem się zastanawiać, co to będzie czy damy radę? Zaufaliśmy Panu Bogu i On nam dopomógł postawić pierwsze kroki na tej misji.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.