W roku 1785 Józef Haydn otrzymał z hiszpańskiego Kadyksu propozycję
napisania kompozycji, która służyłaby rozpamiętywaniu ostatnich słów
Zbawiciela na krzyżu. Utwór ten miał być wykonany podczas liturgii
Wielkiego Piątku w tamtejszej katedrze. Kompozytor napisał siedem
niewielkich sonat poprzedzonych krótką introdukcją (Maestoso ed Adagio),
będącą dźwiękowym obrazem ukrzyżowania. Całość zakończył wizją trzęsienia
ziemi (Il Terremoto), mającego miejsce, według przekazu św. Mateusza,
po śmierci Chrystusa na Golgocie. "Sonaty te są pomyślane tak, by
odpowiadały słowom wypowiedzianym przez Mesjasza na krzyżu. Po każdej
następuje pauza, pozwalająca rozważyć słowa następnego tekstu"- pisał
Haydn w liście do wydawcy.
W swej pierwotnej wersji dzieło przeznaczone było na niedużą
orkiestrę. Jego wydaniu drukiem w 1787 roku towarzyszyła już druga
wersja, opracowana przez kompozytora na kwartet smyczkowy. Po kilku
latach twórca powrócił do tego tematu nadając utworowi postać oratorium.
Gorące przyjęcie, z jakim spotykało się wszędzie "Siedem ostatnich
słów Chrystusa na krzyżu" (Hob.XX/2) świadczyło, że pragnienie twórcy,
aby jego kompozycja trafiała "z serca do serca" w pełni się urzeczywistniło.
Walorem, istotnie ubogacającym opracowanie wokalne, jest
tekst w adaptacji Gottfrieda van Swietena. Przeważnie tak dobrze
przylegający do muzyki, że słuchacz nawet znający genezę Siedmiu
Ostatnich Słów przyjmuje je, jako zaplanowaną formę oratoryjną. Haydn
zespolił tu orkiestrę, chór i głosy solowe w harmonijną całość o
głębokim religijnym wydźwięku. Kolejne muzyczne odsłony, skłaniając
słuchaczy do kontemplowania ofiary krzyżowej Chrystusa i jej zbawczego
wymiaru, idealnie współbrzmią z czasem Wielkiego Postu. Człowiek
współczesny, ogarnięty zewsząd szumem informacyjnym, ma szansę
w ostatnich słowach Jezusa na wzgórzu Golgoty odkryć ważne dla siebie
przesłanie.
Arcydzieło Haydna zabrzmi w niedzielę 10 marca br., godz.
18.30 w pabianickim kościele pw. św. Mateusza i św. Wawrzyńca,
a także w sobotę 16 marca br. o godz. 17.OO w sali Filharmonii Łódzkiej
im. Artura Rubinsteina przy ul. Piotrkowskiej 243. Orkiestrę Państwowej
Szkoły Muzycznej I i II st. w Pabianicach oraz zespół wokalny "All´
Antico" poprowadzi Marek Głowacki, dyrygent znany łódzkim melomanom
z prezentacji Mszy "Koronacyjnej" Mozarta, Pasji wg św. Jana Bacha
oraz czterech Bachowskich kantat.
Pomóż w rozwoju naszego portalu