Wolbórz zadziwia swoimi bogatymi dziejami. Pierwsza wzmianka o tej miejscowości, usytuowanej przy trasie z Piotrkowa do Tomaszowa Mazowieckiego, znajduje się w tzw. falsyfikacie mogielnickim z 1065 r. Kasztelania wolborska stała się z nadania Władysława Hermana własnością biskupów włocławskich już pod koniec XI wieku. W czasie pobytu w Polsce legata apostolskiego Idziego, Bolesław Krzywousty potwierdził przekazanie Wolborza wraz z kasztelanią wolborską na wyposażenie nowo powstałego biskupstwa kujawsko-pomorskiego z siedzibą we Włocławku
Pod opieką biskupów Wolbórz rozwijał się pomyślnie. Został podniesiony do godności miasta w 1273 r. Rosła też ranga kościoła wolborskiego. W 1538 r. arcybiskup gnieźnieński Jan Latalski wyniósł ten kościół do rangi prepozytury. Jego następca abp Piotr Gamrat w 1544 r. uczynił z niego kolegiatę. Kapitułę kolegiacką wolborską złożoną z 4 prałatów i 6 kanoników zatwierdził w 1546 r. papież Paweł III.
Biskupi włocławscy czynili różnorodne wysiłki, aby podźwignąć Wolbórz jako swoją drugą rezydencję. Za czasów bp. Andrzeja Ostrowskiego i ks. Jędrzeja Kitowicza, głównego administratora dóbr wolborskich, znacznie poprawił się stan ekonomiczno-gospodarczy miasta. Wielu spośród biskupów włocławskich częściej rezydowało w Wolborzu niż we Włocławku. Podróżując w sprawach państwowych, mieli stąd bliżej do Krakowa, Warszawy, Radomia czy Piotrkowa Trybunalskiego.
Gdy w 1815 r. na Kongresie Wiedeńskim zostało utworzone Królestwo Polskie, Wolbórz znalazł się w jego granicach. Trzy lata później biskupie dobra wolborskie zostały skonfiskowane przez władze rządowe, a pałac przeznaczono na koszary wojskowe. Po rozbiorach Polski nastąpiły zmiany w organizacji diecezji, wprowadzone bullą „Ex imposita nobis” papieża Piusa VII. Najbardziej dotyczyły one diecezji włocławskiej. Do 45 parafii ze starego terytorium diecezji Stolica Apostolska dodała 272 parafie należące dawniej do archidiecezji gnieźnieńskiej, która pozostała poza granicami Królestwa Polskiego, oraz 15 parafii z innych diecezji. Wykonawcą bulli został ustanowiony abp Franciszek Malczewski, dawny biskup włocławski, mianowany w 1818 r. pierwszym arcybiskupem metropolitą warszawskim. Po zmianie granic kapituła kolegiacka w Wolborzu została zniesiona dekretem abp. Malczewskiego w 1819 r., wydanym pod wpływem cara rosyjskiego Aleksandra I.
Kościół wolborski i miasto Wolbórz to także świadkowie wymarszu wojsk polskich pod wodzą króla Władysława Jagiełły na zwycięską bitwę pod Grunwaldem. W roku 2010 będziemy świętować 600. rocznicę tego wydarzenia. Świadome bogatej historii oraz dzisiejszego rozwoju władze samorządowe starają się o przywrócenie utraconych w 1870 r. praw miejskich dla Wolborza.
Biorąc pod uwagę historyczne znaczenie kościoła wolborskiego chcemy dołączyć do poczynań władz samorządowych i rozpocząć starania o przywrócenie godności kolegiaty dla tej starej i zacnej świątyni.
Pomóż w rozwoju naszego portalu