Dialog ekumeniczny, który już na dobre zakorzenił się w płockich obchodach Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan, odbył się 24 stycznia. Jego centralnym tematem stała się Eucharystia. „Dla nas, katolików, jest ona rzeczywistością najważniejszą w liturgii” - podkreślał ks. Piotr Grzywaczewski - wykładowca liturgiki i ceremoniarz biskupi, który rozpoczął ekumeniczne dzielenie się. Przypomniał, że w nauczaniu kolejnych papieży Eucharystia rozumiana jest jako źródło, z którego wypływa całe życie Kościoła, a jednocześnie szczyt, ku któremu wszystkie wysiłki Kościoła zmierzają. Jej popularna i powszechnie używana przez wiernych katolickich nazwa „msza święta” pochodzi od łacińskiego słowa „misio”, czyli posłanie, odprawienie, rozesłanie. Pod koniec liturgii jej uczestnicy słyszą słowa posłania do wypełniania woli Bożej w swoim życiu. Jak przypomniał ks. Grzywaczewski, nazwę „msza” (missa), poprzedziły inne określenia, używane w Kościele pierwszych chrześcijan, w tym słowo „eucharystia”. Ta nazwa wywodząca się z języka greckiego oznacza dziękczynienie Bogu Ojcu przez Jezusa Chrystusa w Duchu Świętym za śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. Kolejne określenia to „Sakrament jedności” i „Najświętsza Ofiara”, bo w swoich czynnościach liturgicznych uobecnia ona ofiarę Chrystusa.
W Kościele prawosławnym, w którym językiem liturgii jest staro-cerkiewno-słowiański, wszystkie nazwy funkcjonują właśnie w tym języku. Ogólnie przyjmowana jest nazwa „Służba Boża” - mówił ks. Eliasz Tarasiewicz, duszpasterz płockiej parafii prawosławnej - nie używa się natomiast słowa „msza”. Z kolei określenie „eucharystia” pojawia się tylko w literaturze, lecz w praktyce nie jest przez wiernych używane. Ks. Tarasiewicz wspomniał też, że dobowy cykl liturgiczny w Kościele prawosławnym składa się z 9 nabożeństw, chociaż wierni zazwyczaj wiedzą tylko o trzech. Liturgia Eucharystii sprawowana jest w porze przedobiadowej, a poprzedza ją post eucharystyczny, który trwa od wieczora poprzedniego dnia.
O liturgii w Kościele Ewangelicko-Augsburskim opowiadał z kolei pastor Artur Woltman, duszpasterz płockiej wspólnoty ewangelickiej, która była gospodarzem spotkania. Duchowny przypomniał, że Marcin Luter podczas reformy zrezygnował z elementów ofiarnych w liturgii, jako niepochodzących z Pisma Świętego. Rozumiemy, mówił, że ofiara Chrystusa wydarzyła się raz po wszystkie czasy i dlatego dla nas centrum pobożności i duchowości, a także najważniejszym momentem nabożeństwa jest zwiastowanie słowa Bożego. Podkreślił też, że wierni Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego wierzą w realną postać Ciała i Krwi Pańskiej, która staje się jednak nie poprzez akcję liturgiczną, lecz słowo Boże. Chleb i wino są jednak eucharystycznymi postaciami tylko w momencie przyjmowania, toteż ewangelicy nie przechowują ich - zaznaczył duchowny.
Podczas rozmowy ekumenicznej można było także dowiedzieć się, jakie są poszczególne części liturgii Eucharystii sprawowanej w Kościele Starokatolickim Mariawitów. Specyfiką jej porządku, o którym mówił mariawita ks. Gabriel Maria Grabarczyk, jest to, że homilię wygłasza się na końcu Mszy po to, by przedłużyć wiernym ów moment po przyjęciu Ciała i Krwi Pańskiej. Chcemy, mówił ks. Grabarczyk, aby ten stan świętości w człowieku trwał jak najdłużej.
Duchowni wyjaśniali też problem obowiązku uczestnictwa w liturgii niedzielnej. Jak wynikało z kolejnych wypowiedzi, w każdym z Kościołów biorących udział w ekumenicznym dialogu, obowiązek ten istnieje, lecz tylko w Kościele rzymskokatolickim obwarowany jest szczególną, duchową i moralną sankcją za jego nieprzestrzeganie. Ostatnim z zagadnień poruszonych w trakcie dyskusji była sprawa zachowania się w poszczególnych świątyniach. „Klękać czy wystarczy się pokłonić?” - to problem, który pojawia się w świadomości tak ewangelika wchodzącego do katolickiej świątyni, jak i katolika nawiedzającego zbór. Jak wyjaśniali sobie wzajemnie i słuchaczom duchowni, wierni nawiedzający zbór jedynie kłaniają się wchodząc; w kościele natomiast najczęściej przyklękamy, choć można też z czcią pokłonić się przed tabernakulum.
Pomóż w rozwoju naszego portalu