Reklama

Skarby diecezji sandomierskiej

Po śladach Żeromskiego

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Miłośnikom twórczości autora „Przedwiośnia” podsandomierskie Chobrzany są dobrze znane. Raz po raz przewijają się one na kartach „Dzienników”. Młody Stefan Żeromski był tutaj częstym gościem u swojej chrzestnej - Tekli z Katerlów Trepkowej, rodzonej siostry jego matki - Józefy. Ciotka Tekla i jej mąż Adolf Nekanda Trepka osiedli w Chobrzanach w roku 1872. Dobra te nabyli od poprzednich właścicieli - rodziny Jabłońskich. Dziś nie ma już nawet śladu po dworku, w którym Trepkowie podejmowali krewnego, mającego w przyszłości stać się jedną z najświetniejszych postaci polskiej literatury. Imię pisarza nosi znajdujący się we wsi Zespół Placówek Oświatowych. W 1964 r. szkołę odwiedziła córka Żeromskiego - Monika. Był tu również Daniel Olbrychski, który w adaptacji „Popiołów” wcielił się w postać Rafała Olbromskiego. Chobrzany sportretowane zostały w głośnej powieści jako Tarniny. Jedną z turystycznych atrakcji okolicy jest teraz wąwóz lessowy nazywany Wąwozem Rafała.
Trepkowie sprzedali dobra chobrzańskie na początku ubiegłego wieku i przeprowadzili się do Sandomierza. Ciotka pisarza zmarła w 1907 r., jej mąż cztery lata później. Obydwoje spoczywają na cmentarzu przy kościele św. Pawła. W Chobrzanach pochowana jest natomiast siostra dziadka Żeromskiego - Maria Katerla. Wyjeżdżając z wioski, gdzie spędził blisko 30 lat, Adolf Trepka pozostawił pamiątkę w postaci figury Chrystusa Frasobliwego. Kazał ją wybudować przy drodze, prowadzącej do Chobrzan od strony Samborca.
Najważniejszym zabytkiem Chobrzan jest kościół pw. św. Jana Ewangelisty. Parafię miejscową założył i pierwszą świątynie zbudował tu biskup krakowski Jan Grot ok. roku 1333. Ks. Jan Wiśniewski podaje w swoich „Dekanatach”, że kościelny dostojnik uczynił to na prośbę swoich braci Goworka i Zbigniewa. Chobrzany były rodzinną wsią potężnej familii Grotów. Biskup Jan słynął jako gorący obrońca niezależności kościoła od władzy świeckiej. Toczył m.in. wieloletni spór z królem Kazimierzem Wielkim. Momentami przybierał on bardzo ostre formy. Monarcha obłożony został nawet ekskomuniką. W późniejszych latach oponenci pojednali się. Traf chciał, że tuż przed śmiercią ostatni Piast zawitał do Chobrzan. Tędy wieziono go rannego po upadku w czasie polowania pod Przedborzem. Cierpiący król (cytuję za księdzem Wiśniewskim) „jechał w kolasie. W drodze tak osłabł, że ledwie żywy przybył do Chobrzan, gdzie w domu Grota, kasztelana lubelskiego odpoczął, po czym wzmocniwszy się na siłach został przeniesiony w lektyce do klasztoru w Koprzywnicy, gdzie ośm dni spoczywał”.
Kościół ufundowany przez biskupa Jana przetrwał do roku 1644, kiedy to w nieznanych bliżej okolicznościach uległ zniszczeniu. Zanim to nastąpiło, przechodził różne koleje losu. Przez pewien okres pełnił nawet funkcję zboru. Katolikom przywrócili go bracia Hieronim i Paweł Gniewoszowie. Drugą, również drewnianą świątynię w Chobrzanach, powstałą w miejscu poprzedniej wystawiła Zuzanna Pękosławska. Gmach już pod koniec XVIII wieku był w stanie ruiny. Poważnie zaczęto rozważać budowę kolejnego, trzeciego już kościoła. Ówczesny właściciel Chobrzan nazwiskiem Rej przeznaczył na ten cel pokaźną kwotę 50 tys. zł. Po jego śmierci rodzina wytoczyła jednak proces i obaliła ten zapis. Powzięty zamysł realizowano wówczas innymi środkami. Proboszcz chobrzański zakupił ruiny zamku w Gorzyczanach, skąd zwieziono kamień na plac budowy. Świątynia była gotowa w 1816 r. Niespełna pół wieku później strawił ją ogień, który na kościelną strzechę przeniósł się z płonących zabudowań dworskich. Z pożogi udało się wyratować jedynie puszkę z Najświętszym Sakramentem.
Po tym wydarzeniu, decyzją ówczesnego biskupa sandomierskiego ks. Józefa Michała Juszyńskiego, parafia Chobrzany została zlikwidowana. Taki stan trwał do roku 1873. Po kilku latach przerwy do wsi przybył nowo mianowany proboszcz - ks. Walenty Gacki, z inicjatywy którego rozpoczęto budowę nowego kościoła. Jego nawa ma kształt prostokąta przedzielonego łukiem dla utworzenia prezbiterium. W 1890 r. świątynię poświęcił uroczyście bp Antoni Sotkiewicz. Najcenniejszym zabytkiem zdobiącym wnętrze kościoła jest wiszący w bocznym ołtarzu gotycki, piętnastowieczny obraz „Santa Conversazione” (Święta rozmowa), z postaciami Matki Boskiej z Dzieciątkiem, św. Jana Ewangelisty i św. Marty.
Od 1997 r. proboszczem parafii Chobrzany jest ks. prał. Czesław Przewłocki.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2008-12-31 00:00

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rozważania bp. Andrzeja Przybylskiego: XX niedziela zwykła

2025-08-15 22:59

[ TEMATY ]

rozważania

bp Andrzej Przybylski

Karol Porwich/Niedziela

Każda niedziela, każda niedzielna Eucharystia niesie ze sobą przygotowany przez Kościół do rozważań fragment Pisma Świętego – odpowiednio dobrane czytania ze Starego i Nowego Testamentu. Teksty czytań na kolejne niedziele w rozmowie z Aleksandrą Mieczyńską rozważa bp Andrzej Przybylski.

W czasie oblężenia Jerozolimy przywódcy, którzy trzymali Jeremiasza w więzieniu, powiedzieli do króla: «Niech umrze ten człowiek, bo naprawdę obezwładnia on ręce żołnierzy, którzy pozostali w tym mieście, i ręce całego ludu, gdy mówi do nich podobne słowa. Człowiek ten nie szuka przecież pomyślności dla tego ludu, lecz nieszczęścia». Król Sedecjasz odrzekł: «Oto jest w waszych rękach!» Nie mógł bowiem król nic uczynić przeciw nim. Wzięli więc Jeremiasza i wtrącili go, spuszczając na linach, do cysterny Malkiasza, syna królewskiego, która się znajdowała na dziedzińcu wartowni. W cysternie zaś nie było wody, lecz błoto; zanurzył się więc Jeremiasz w błocie. Ebedmelek wyszedł z domu królewskiego i rzekł do króla: «Panie mój, królu! Źle zrobili ci ludzie, tak postępując z prorokiem Jeremiaszem i wrzucając go do cysterny. Przecież umrze z głodu w tym miejscu, zwłaszcza że nie ma już chleba w mieście». Rozkazał król Kuszycie Ebedmelekowi: «Weź sobie stąd trzech ludzi i wyciągnij proroka Jeremiasza z cysterny, zanim umrze».
CZYTAJ DALEJ

Nasze oczekiwania

2025-08-12 14:35

Niedziela Ogólnopolska 33/2025, str. 20

[ TEMATY ]

homilia

Adobe Stock

Czego oczekujemy od Chrystusa? Gdy zwracamy się w naszych modlitwach do Boga, zazwyczaj oczekujemy czegoś korzystnego dla nas. Często modlimy się o zdrowie, bo jak bez zastanowienia powtarzamy – zdrowie jest najważniejsze.

Może i spokój, zwłaszcza ten święty spokój, chcielibyśmy mieć wszyscy, i żyć dostatnio i szczęśliwie. Zacząłem tę homilię nieco prowokacyjnie, bo dzisiejsza Liturgia Słowa nie pozostawia żadnych złudzeń, że pójście za Chrystusem to nie jest łatwa droga. To nie jakiś układ między mną a Bogiem, który ma mi zapewnić dostatnie i szczęśliwe życie. I jeśli Bóg spełni moje oczekiwania, to będę przestrzegał Jego przykazań, pamiętał o modlitwie i starał się żyć pobożnie. Tego rodzaju podejście do Boga jest błędne i pokazuje co najmniej naszą niedojrzałość. Pewnie znamy wielu takich, którzy niby są chrześcijanami, ale po bolesnych doświadczeniach odchodzą z Kościoła. Nieraz jest to drobnostka, a czasem poważne doświadczenie choroby, śmierci itp. Wydaje im się wtedy, że Bóg zawiódł albo że Go po prostu nie ma. Nasz „układ” z Bogiem się nie sprawdził.
CZYTAJ DALEJ

43. Piesza Pielgrzymka Tarnowska ruszyła na Jasną Górę!

2025-08-17 09:58

[ TEMATY ]

pielgrzymka

Tarnów

Karol Porwich/Niedziela

"Wyruszcie na szlak jako ci, którzy niosą Chrystusa" - biskup Andrzej Jeż podczas Eucharystii rozpoczynającej 43. Pieszą Pielgrzymkę Tarnowską. Pątnicy dotrą na Jasną Górę 25 sierpnia.

Mszą św. w kościele błogosławionej Karoliny rozpoczęła się 43. Piesza Pielgrzymka Tarnowska. Przewodniczył jej biskup tarnowski Andrzej Jeż wraz z biskupami pomocniczymi Leszkiem Leszkiewiczem i Stanisławem Salaterskim. Kilka tysięcy pątników z całej diecezji dziś rozpoczyna swoją wędrówkę przed tron Jasnogórskiej Pani. Ten święty czas rekolekcji będą przebywać w drodze, ofiarując swój trud i modlitwę.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję