Doktor Stanisław Bylina (1903-78), pseudonim „Adam” był laryngologiem, chirurgiem i onkologiem. Zorganizował pierwszy w Polsce Państwowy Instytut Przeciwrakowy w Gliwicach. Był przez wiele lat jego dyrektorem. Urodził się w Stryju. Naukę pobierał w gimnazjach w Stryju, Wiedniu i Poznaniu. W latach 1921-27 kontynuował studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. W lipcu 1927 r. uzyskał tytuł doktora wszechnauk lekarskich. Był asystentem w Klinice Laryngologicznej Uniwersytetu Poznańskiego. Pod kierunkiem prof. A. Laskiewicza uzyskał specjalizację z tej dziedziny.
Należy również dodać, że w 1926 r. Stanisław Bylina ukończył studia w klasie skrzypiec w poznańskim Konserwatorium, studiował także biologię. Zdobył również specjalizację z chirurgii. W 1930 r. odbył półroczne studia z promieniolecznictwa nowotworów w Westminster i Mount Vernon Hospital w Londynie. Doświadczenie zawodowe rozwijał także w Sztokholmie, Paryżu, Hamburgu i Brukseli. Tuż przed wybuchem wojny dr. Bylinie powierzono stanowisko dyrektora Instytutu Radowego Spółki Brackiej na Śląsku. Był także ordynatorem Oddziału Chirurgicznego w Chorzowie.
W 1939 r. St. Bylina trafił do niewoli niemieckiej. Pracował w Szpitalu Jeńców Polskich w Jarosławiu. Po jego likwidacji i powrocie na wolność podjął wysiłek utworzenia w tym mieście prywatnej lecznicy chirurgicznej. Placówka dysponowała niewielką liczbą łóżek, lecz od samego początku zdobyła sobie szczere uznanie społeczne. Dr Stanisław Bylina do wykonywania skomplikowanych operacji zapraszał wybitnych specjalistów. W maju 1940 r. został zaprzysiężony jako członek Związku Walki Zbrojnej i otrzymał pseudonim „Adam”. Lecznica stała się od tej pory miejscem udzielania pomocy polskim żołnierzom zawodowym, oficerom i podoficerom oraz ich rodzinom. Początkowo na leczenie i zabiegi kierowano ludzi z powiatów jarosławskiego i przeworskiego a od połowy 1941 r. także pacjentów z całego podokręgu rzeszowskiego. Warto podkreślić, że twórca Kliniki udzielał także schronienia ludności żydowskiej.
Po wojnie dr Stanisław Bylina pełnił odpowiedzialne funkcje w szpitalach i klinikach Przeworska, Leszna i Warszawy. Był szefem i jednym z publicystów Państwowego Zakładu Wydawnictw Lekarskich.
Budynek, w którym mieściła się Klinika Chirurgiczna istnieje w Jarosławiu do dzisiaj. 13 października br. dokonano uroczystego odsłonięcia i poświęcenia tablicy upamiętniającej lokalizację Kliniki Chirurgicznej dr Byliny (ul. Kasprowicza 6). Tę tablicę, podobnie jak poprzednią z popiersiem dr. Byliny wykonał znany rzeźbiarz Dariusz Jasiewicz.
Na uroczystość przybyli przedstawiciele SMJ, Fundacji im. Zielińskich, prof. Paweł Sysa, burmistrz Andrzej Wyczawski i wiceburmistrz Stanisław Misiąg, przewodniczący komitetu uczczenia pamięci dr. Byliny jarosławski chirurg dr Jerzy Sobień, przedstawiciel zarządu krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia lek. med. Wojciech Bielawski, osoby urodzone w Klinice, przedstawicielka Muzeum Zofia Bieńkowska i inni jarosławianie.
Tablicę odsłonili: prezes SMJ Józefa Frendo i fundator prof. Paweł Sysa z Warszawy. Aktu poświęcenia dokonał przeor Klasztoru ojców Franciszkanów - Reformatów i zarazem proboszcz parafii Świętej Trójcy w Jarosławiu o. Józef Kiełbasa. W okolicznościowych wystąpieniach niezwykłą osobowość dr. Stanisława Byliny przypomnieli burmistrz A. Wyczawski i prof. Paweł Sysa.
Bezpośrednio po uroczystości, jej uczestnicy, na okolicznościowym spotkaniu zwiedzili wystawę archiwalnych zdjęć dokumentujących działalność dr Byliny. Dyskutowali także o niezwykłej postawie tego lekarza w trudnych latach okupacji. Dr Jerzy Sobień na nowo przywołał fakty dotyczące ofiarnej służby medycznej dr. Byliny i jego personelu medycznego na rzecz Podziemnego Państwa Polskiego. Przedstawił swój autorski wykład wzbogacony opinią pana Marszałka - ostatniego Dowódcy Szarych Szeregów, wspomnieniem jednej z osób znających bohatera i własnoręcznym życiorysem twórcy Kliniki.
Pomóż w rozwoju naszego portalu