Archidiecezja nasza, zajmuje obszar ok. 8 tys. km2 Bullą Totus Tuus Poloniae Populus, z 25 marca 1992 r., Ojciec święty Jan Paweł II, ustanowił ją metropolią, w skład której włączone zostały: archidiecezja przemyska, oraz diecezje zamojsko-lubaczowska i rzeszowska. Pierwszym metropolitą został kierujący przez 27 lat diecezją przemyską abp Ignacy Tokarczuk, postać tak znana, jak historia walki o niepodległą, wolną Polskę lat terroru komunistycznego. Człowiek - symbol nieugiętej i zdecydowanej postawy wobec ekspansji zła i kłamstwa lansowanego zajadle przez poprzedni system. Nieprzejednany obrońca prawdy i wartości chrześcijańskich, autorytet uznany w Polsce i katolickim świecie. Po jego przejściu na emeryturę, na stolicy biskupów przemyskich zasiadł i sprawuje ten urząd po dziś dzień abp Józef Michalik, zastępca przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski, dawny biskup zielonogórsko-gorzowski. W pracy pasterskiej wspomagają go biskup pomocniczy Stefan Moskwa i bp Adam Szal, oraz biskup senior Boleslaw Taborski.

Archidiecezja przemyska podzielona jest na 36 dekanatów, w których żyje ok. 825 tys. wiernych skupionych w 373 parafiach. Dobrze rozwinięta sieć parafialna składa się z około 600 świątyń. Pracy duszpasterskiej wśród wiernych oddaje się blisko 800 kapłanów diecezjalnych, ponad 150 zakonnych, oraz ponad 1 tys. sióstr zakonnych.

Historia diecezji przemyskiej jest bardzo bogata. Ustanowiona w XIV w., o czym świadczy bulla papieża Grzegorza XI Debitum pastoralis officii, z 1375 r. Pierwszym biskupem rezydującym na stałe w diecezji był Eryk z Winsen (1375-1391), który znacznie przyczynił się do jej rozwoju, powołując m.in. kapitułę kanoników katedralnych, oraz ujednolicając przepisy liturgiczne. Dzieło zapoczątkowane przez wspomnianego pasterza kontynuowali jego następcy. Jednakże faktyczny rozwój życia religijnego nastąpił dopiero w XVII w. Wówczas to na terenie diecezji powstało kilkanaście nowych zakonów, a w roku 1687 seminarium duchowne, prowadzone przez misjonarzy św. Wincentego aM Paulo. Wśród biskupów szczególnie zasłużonych dla diecezji nie sposób pominąć bp. Hieronima Sierakowskiego, który w 1769 r. założył drugie seminarium duchowne w Brzozowie. Jego zasługą jest również reorganizacja istniejącej sieci dekanatów i utworzenie nowych parafii, a także rozwój bractw m.in. różańcowych. Bolesnym dla Kościoła przemyskiego był okres rozbiorów, kiedy to diecezja była pod panowaniem austriackim, doznając licznych grabieży cennych przedmiotów kultu. Era józefinizmu, to także znoszenie bractw zakonnych, kasowanie klasztorów i zamykanie seminariów duchownych.

Po odzyskaniu niepodległości, następuje rozkwit życia religijnego i wzrost różnych form aktywności religijnej wiernych. Przykładem jest chociażby powstanie Akcji Katolickiej i utworzenie Katolickiego Uniwersytetu Ludowego w miejscowości Ujezna, w 1935 r.

Przedstawiając w zarysie historię naszej archidiecezji, nie sposób pominąć licznych sanktuariów, których cudowne, łaskami słynące wizerunki, szczególnie Matki Bożej stanowią przedmiot czci wiernych już od XII w. Należą do nich Bazylika Ojców Bernardynów w Leżajsku, z obrazem Matki Bożej Pocieszenia koronowanym w 1752 r., Bazylika Ojców Dominikanów w Jarosławiu z cudowną figurą Matki Bożej Bolesnej, koronowaną w 1755 r., Archikatedra Przemyska z figurą Matki Bożej Jackowej, koronowaną w 1766r, czy znacznie młodsze sanktuaria Maryjne w Kalwarii Pacławskiej, Starej Wsi, Jodłówce, czy Chłopicach.

Archidiecezja przemyska w swej historii miała wielu świętych: św. Jan z Dukli, kanonizowany przez Jana Pawła II, w Krośnie, czy wyniesiony na ołtarze podczas pierwszej w dziejach wizyty Papieża na Podkarpaciu, w Rzeszowie i Przemyślu, 2 czerwca 1991 r. biskup przemyski bł. Jan Sebastian Pelczar, wybitny duszpasterz, czciciel Najświętszego Sakramentu i Bożej Matki, oraz propagator wiary wśród świeckich.

Czasy najnowsze, to ożywiona działalność świeckich pod przewodnictwem kapłanów, w ruchach i organizacjach kościelnych, takich jak Akcja Katolicka, Róże Żywego Różańca czy działalność młodych w Ruchu Oazowym, gdzie wierni pogłębiają swą wiarę, stając się apostołami swych środowisk w niełatwych czasach. Uświadamiają tym samym sobie i innym, że nie tylko do Kościoła należą, ale że Kościół stanowią. Taka jest dziś nasza archidiecezja, wierna tradycji, tworząca oblicze współczesnej Polski, zmierzająca pod przewodnictwem swych duchowych Pasterzy ku Trzeciemu Tysiącleciu, które już niebawem się rozpocznie.