Namaszczenie chorych tak jak wszystkie sakramenty jest celebracją liturgiczną i wspólnotową, niezależnie od tego, czy jest udzielane w rodzinie, w szpitalu czy w Kościele, jednemu choremu czy całej grupie chorych. Bardzo odpowiednia jest celebracja namaszczenia chorych podczas Eucharystii, pamiątki Paschy Pana. Jeśli okoliczności to zalecają, jego celebracja może być poprzedzona sakramentem pokuty, a po jego przyjęciu następuje Eucharystia. Jako sakrament Paschy Chrystusa Eucharystia powinna być zawsze ostatnim sakramentem ziemskiej pielgrzymki, «wiatykiem» na «przejście» do życia wiecznego” (por. Katechizm Kościoła Katolickiego, 1517).
Sakrament chorych składa się z następujących części: przygotowanie obrzędu, obrzędy wstępne, Słowo Boże, liturgia sakramentu, obrzędy zakończenia.
Przygotowanie obrzędu
Przygotowanie obrzędu należy do kapłana, który w rozmowie z chorym i jego rodziną ustala formę obrzędu, uzależniając ją od stanu chorego. Jeżeli jest taka potrzeba i możliwość, sakrament chorych poprzedza się sakramentem pokuty i pojednania. Jeżeli chory nie może chodzić, sakramentu można udzielić zarówno w domu, jak i w kościele lub innym właściwym miejscu.
Rodzina i inne osoby (np. chorzy leżący w tym samym pokoju szpitalnym) mogą, a nawet o ile to możliwe powinny uczestniczyć w obrzędach, by włączyć się w modlitwę za przyjmującego sakrament.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Obrzędy wstępne
Reklama
Obrzędy te rozpoczynają się od pozdrowienia zebranych. Następnie kapłan kropi chorego i jego pokój wodą święconą, mówiąc przy tym: „Niech ta woda przypomni nam przyjęty chrzest i naszą przynależność do Chrystusa, który nas odkupił przez swoją mękę i zmartwychwstanie”.
Kapłan w obrzędach wstępnych przypomina także znaczenie sakramentu chorych. Jeżeli chory nie spowiadał się, odmawia się akt pokuty.
Liturgia słowa
W czasie obrzędu namaszczenia chorych czyta się jeden z fragmentów Ewangelii mówiący o cudach Jezusa, np. o uzdrowieniu sługi setnika (Mt 8, 5-13). Kapłan może też dodać kilka słów objaśnienia tekstu.
Liturgia sakramentu
Po czytaniu Słowa Bożego kapłan odmawia Litanię za chorego, w której modli się wraz ze wszystkimi zebranymi najpierw za chorego o umocnienie i uświęcenie, o uwolnienie od zła i grzechu oraz o przywrócenie zdrowia. Potem wspomina wszystkich chorych, prosząc dla nich o ulgę w cierpieniu. W litanii wspomina się również rodzinę i bliskich oraz tych wszystkich, którzy opiekują się chorymi i leczą ich.
Po litanii następuje sam moment sakramentu, na który składają się nałożenie rąk i namaszczenie olejem. Kapłan (lub kapłani, jeżeli jest obecnych kilku) w milczeniu kładzie ręce na głowie chorego. „Jest to epikleza właściwa dla tego sakramentu” (KKK 1519). Gest nałożenia rąk jest gestem spraszającym (dlatego nazywamy go „epikletycznym”) i łączy się z cichą modlitwą za chorego.
Następnie odmawia się modlitwę dziękczynną nad olejem. Powinien to być olej z oliwek poświęcony przez biskupa lub - gdy jest to niemożliwe - inny olej roślinny, który kapłan święci w czasie obrzędu sakramentu chorych: „Przybądź, Boże, i uświęć swoim błogosławieństwem ten olej przygotowany, aby ulżyć cierpieniom Twoich wiernych”. Chorego namaszcza się na czole i na rękach (wewnętrzną część dłoni, w wypadku kapłanów - zwyczajowo zewnętrzną) lub, gdy jest to wskazane, inną część ciała. Namaszczając czoło chorego, kapłan wymawia następujące słowa: „Przez to święte namaszczenie niech Pan w swoim nieskończonym miłosierdziu wspomoże ciebie łaską Ducha Świętego”. Obecni odpowiadają: „Amen”. Namaszczając dłonie, kapłan mówi: „Pan, który odpuszcza ci grzechy, niech cię wybawi i łaskawie podźwignie”. Obecni odpowiadają: „Amen”.
Namaszczenie czoła i dłoni przypomina o tym, że sakrament ten dotyka całego człowieka, zarówno jako istoty myślącej, jak i działającej. Gdy namaszcza się tylko jedną część ciała, kapłan wypowiada przy tym obie części formuły.
Po namaszczeniu kapłan odmawia modlitwę, w której prosi Boga o pokrzepienie chorego łaską Ducha Świętego, o uzdrowienie go ze słabości i oddalenie cierpienia, wreszcie o przywrócenie pełnego zdrowia duszy i ciała i przywrócenie sił potrzebnych do wypełniania codziennych obowiązków. W zależności od sytuacji prosimy również, by chory stał się przykładem cierpliwości i świadkiem Bożej miłości, a gdy znajduje się w agonii, prosimy o siły do stoczenia ostatniej walki.
Zakończenie obrzędu
Zakończenie obrzędu stanowią wspólne odmówienie modlitwy „Ojcze nasz” i uroczyste błogosławieństwo udzielane choremu:
- Jezus Chrystus, nasz Zbawiciel, niech będzie przy tobie, aby cię bronić. - Amen.
- Niech idzie przed tobą, aby cię prowadzić, niech będzie z tobą, aby cię strzec. - Amen.
- Niech łaskawie wejrzy na ciebie, zachowuje cię i błogosławi. - Amen.
Gdy łączymy trzy sakramenty, zachowujemy zawsze następującą kolejność: rozpoczynamy od sakramentu pokuty, następnie udzielamy namaszczenia chorych i na koniec udzielamy Komunii św.