Bp Tyrawa, który przewodniczył Mszy zauważył, że Polska dlatego przed stu laty odzyskała swoją niepodległość, mogła odnieść zwycięstwo w powstaniu wielkopolskim, bo kierowała się fundamentalnymi wartościami. Zwrócił uwagę na takie zagadnienia, jak: sumienie, uczciwość, rzetelność, prawdomówność, a zwłaszcza odpowiedzialność, która jest znakiem tego, że nie człowiek stanowi prawo.

– Człowiek staje wobec prawa, które przychodzi do niego z góry i dlatego czuje się odpowiedzialny. Dlatego odczytuje je w sumieniu. Stąd powstańcy potrafili rzucić na szalę swoje życie, majątek, zostawić dom, by iść i walczyć – powiedział ordynariusz bydgoski. W styczniu 1919 roku na cmentarzu parafialnym w Szubinie odbyły się uroczyste pogrzeby powstańców poległych w walkach na froncie północnym. Pierwszy pomnik nad zbiorową mogiłą powstał w 1924 roku. Z biegiem lat uznano, że nie był on z punktu widzenia estetycznego zbyt okazały, dlatego pod koniec lat 30. podjęto się budowy nowego pomnika, którego odsłonięcie miało miejsce w styczniu 1939 roku.

– Miałem wtedy dziewięć lat i pamiętam, że była to wielka uroczystość. Pamiętam również to, co się działo w czasie drugiej wojny, kiedy pomnik został zniszczony przez Niemców. Bardzo się cieszę, że znowu mamy nowy pomnik – powiedział Mieczysław Boguszyński, którego ojciec był powstańcem wielkopolskim.

Powstanie Wielkopolskie z lat 1918-1919 było zwycięskim zrywem niepodległościowym, kończącym prawie 150-letni okres niewoli. Jedne z najcięższych walk, które toczyli powstańcy, miały miejsce w Szubinie. Dlatego 100 lat po oswobodzeniu miasta powstała inicjatywa odbudowy postumentu. W 2018 roku powołano komitet budowy na czele z dziekanem, proboszczem ks. kan. Tadeuszem Lesińskim, który zaczął zbierać fundusze. Wśród ofiarodawców znaleźli się m.in. kibice drużyny Lecha Poznań. Projekt na odbudowę pomnika powstał ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Gminy Szubin. Zadanie uzyskało również dofinansowanie ze wspomnianego resortu w ramach programu „Groby i cmentarze wojenne w kraju”.

Wydarzenie zostało objęte patronatem narodowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy w stulecie odzyskania niepodległości oraz patronatem honorowym marszałka województwa kujawsko-pomorskiego Piotra Całbeckiego i wojewody kujawsko-pomorskiego Mikołaja Bogdanowicza.