Reklama

Memento mori krośnieńskiej fary

Niedziela przemyska 46/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Miesiąc listopad od pierwszych swoich dni (Uroczystości Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznego) w szczególny sposób przybliża nam prawdę o śmierci. Z jej nieuchronną rzeczywistością zderza się wtedy nie tylko człowiek wierzący, religijny, chrześcijanin. Nad cmentarnymi mogiłami swoich bliskich stają bowiem gromadnie ateiści i agnostycy, a wołanie zmarłych (memento mori - pamiętaj, że umrzesz) wcale ich nie oszczędza.
W krośnieńskiej farze są takie miejsca, które nie tylko w listopadzie, ale przez cały okrągły rok mówią o przemijaniu i marnościach tego świata, o nieuchronnej śmierci każdego człowieka, o Bożym sądzie, niebie, piekle i czyśćcu. Powyższa tematyka eschatologiczna zawarta jest w obrazach dużych rozmiarów, zawieszonych w nawie kościelnej pod arkadami bocznych kaplic oraz w samych kaplicach.
Przewodnim obrazem, ze względu na tematykę i monumentalne rozmiary, jest Memento mori, znajdujący się w kaplicy Matki Bożej Szkaplerznej. Jego wymowa stanowi klucz do odczytywania pozostałych płócien interesującej nas tematyki. Mówi bowiem o przemijalności ludzkiego życia i wszystkim, co się z nią wiąże. Tę przemijalność symbolizują różne rzeczy - atrybuty, na tle śmierci i wiecznego zbawienia, potwierdzonego Sądem Bożym. Obrazy Dzwon Śmierci i Nierządnica Babilońska (Niewiasta potępiona za grzechy zatajone), to sfera religijnych przestróg. Bóg wszystko widzi, słyszy i wie. Przed Nim niczego nie można zataić. Bóg Sędzia zna nawet występki brzucha i gardła, Cztery Rzeczy Ostateczne zawieszone w kaplicy Porcjuszów zawierają jednoznaczną przestrogę, która stanowi jedną z głównych prawd naszej chrześcijańskiej wiary - jest Śmierć, Sąd, Piekło, Niebo. Zwycięzcą śmierci i piekła jest Jezus Chrystus przez swoją zbawczą śmierć i zmartwychwstanie, a naszym zbawiennym ratunkiem pozostaje Jego Matka Wniebowzięta, ratująca dusze z czyśćca. Obraz ten jest tzw. kompozycją emblematyczną, ponieważ przedstawione sceny wiążą odpowiednie wstęgi z napisami. Ostatni z omawianych obrazów, Sąd Ostateczny w formie łuku, znajduje się na tęczy kościoła farnego i widziany jest z głównej nawy. Jego kulminacyjna wymowa łączy w sobie całą eschatologiczną treść wyżej wymienionych obrazów, odnosząc ją do wiszącego niżej na krzyżu Zbawiciela.
Historycy sztuki przyznają, że cały ten zespół obrazowy z XVII w. jest czymś niezwykłym w skali naszego kraju. Dopatrują się wzornictwa przede wszystkim w grafice niderlandzkiej i niemieckiej. Nieznani artyści, prawdopodobnie z miejscowej pracowni malarskiej (podobna istniała w nieodległym Bieczu), w niektórych obrazach dokonali swoistej „aktualizacji” tematycznej, wprowadzając w detalach (stroje, przedmioty użytkowe) elementy polskie. Wyraźnie to widać na obrazach Memento mori i Dzwon Śmierci.
Znawcy przedmiotu, tematykę przedstawionych obrazów nazywają „krośnieńską vanitas” (marność) i wiążą ją z postawą Polaków wobec śmierci na tle przeobrażeń religijnych, które miała rodzić reformacja, nauka Soboru Trydenckiego i kryzys państwa polskiego w XVII w. Dopatrują się też wpływu literatury i sztuk plastycznych z przełomu XVI i XVII w.; a z nich europejskiego promieniowania tematyki o przemijalności świata, w związku z wojną 30-letnią.
Przyjmując sugestie historyków sztuki, trzeba wyraźnie zaznaczyć, że krośnieńskie obrazy eschatologiczne w farnej świątyni mają swój podstawowy sens swego istnienia w tym, że sugestywnie przypominają wiernym podstawowe prawdy naszej wiary, na podobieństwo Biblii pauperum, już wcześniej stosowanej w sztuce sakralne.
Nie ulega wątpliwości, że przekraczając progi tego kościoła i odbierając wymowę jego wnętrza, zwłaszcza w listopadzie, o wiele głębiej możemy przeżywać kolejną prawdę naszej chrześcijańskiej wiary - „Wierzę w świętych obcowanie” - Komunię świętych - duchową łączność nas żyjących na tej ziemi, ze świętymi w niebie i duszami w czyśćcu cierpiącymi.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rozpoczynają się egzaminy maturalne

2024-05-07 07:10

[ TEMATY ]

matura

Adobe Stock

Sesja maturalnych egzaminów pisemnych potrwa od 7 do 24 maja. Ich terminy z poszczególnych przedmiotów wyznaczyła Centralna Komisja Egzaminacyjna. Sesja egzaminów ustnych potrwa do 11 do 25 maja. Ich terminy każda szkoła ustala we własnym zakresie.

Egzaminy pisemne będę rozpoczynać się o godzinie 9.00 i o 14.00.

CZYTAJ DALEJ

Jezu, ufam Twemu miłosierdziu. Jezu, ufam Tobie!

2024-04-15 13:58

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

Karol Porwich/Niedziela

Rozważania do Ewangelii J 16, 5-11.

Wtorek, 7 maja

CZYTAJ DALEJ

Włochy: 18 i 19 maja kard. Dziwisz odwiedzi diecezję Asti

2024-05-07 13:17

[ TEMATY ]

kard. Stanisław Dziwisz

Karol Porwich

W sobotę 18 maja kard. Stanisław Dziwisz, emerytowany arcybiskup krakowski i były sekretarz osobisty św. Jana Pawła II, będzie w Isola d'Asti z okazji 30. rocznicy wizyty św. Jana Pawła II w diecezji Asti i Isola d'Asti - poinformowała ta leżąca w Piemoncie diecezja północnowłoska.

Jan Paweł II odwiedził ten region 25 i 26 września 1993 roku. Kardynał Dziwisz przybędzie do miejscowości Villa, o godz. 15.30, gdzie powita go tamtejszy proboszcz, ks. Maurizio Giaretti, władze cywilne i wojskowe oraz zespół muzyczny Cotti z Asti. Zwiedzi stałą wystawę fotograficzną w kościele Bractwa św. Michała, a o godz. 17.00 będzie przewodniczył Eucharystii w parafii św. Piotra, koncelebrowanej przez biskupa Marco Prastaro. Na zakończenie, po pozdrowieniu wiernych, uda się do Santo Stefano di Montegrosso z okazji 20. rocznicy wizyty młodzieży z tej wspólnoty u Ojca Świętego w Rzymie. Po chwili modlitwy weźmie udział w zasadzeniu drzewka oliwnego na pamiątkę tego wydarzenia i pozdrowi wiernych.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję