Zdobycie Piedimonte było kolejnym etapem po Monte Cassino w otwarciu drogi na Rzym.

Uroczystości na Wzgórzu Pamięci Piedimonte San Germano poprzedziła uroczystość złożenia wieńców pod pomnikiem upamiętniającym ofiary cywilne II wojny światowej w Piedimonte San Germano.

Gen. bryg. Robert Głąb, dowódca Garnizonu Warszawa wręczył awanse na wyższe stopnie dla weteranom 2 Korpusu Polskiego. Odczytał też list od ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka do uczestników uroczystości. Minister podkreślił w nim, że żołnierze wzbudzali podziw i szacunek swoich sojuszników i strach wśród wrogów.

„W imieniu swoim i wszystkich Polaków dziękuję za Państwa służbę. Walczyliście o wolność i niepodległą Polskę. Oddaliście tej sprawie wszystko co najcenniejsze. Dziś stanowicie dla nas wzorzec honoru żołnierskiego i patriotyzmu. Pokazujecie co oznacza umiłowanie ojczyzny” - napisał minister Błaszczak. Szef MON podkreślił, że otrzymane awanse są wyrazem wdzięczności i szacunku wobec postawy żołnierzy 2 Korpusu Polskiego.

Poza awansami na wyższe stopnie wojskowe, trzynastu weteranów zostało odznaczonych medalem Pro Bono Poloniae. Na wniosek Ambasady Polskiej w Rzymie medalem Pro Patria, za szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o polskich żołnierzach wyróżnione zostały cztery osoby ze społeczności lokalnej, m. in. burmistrz Piedimonte Gioacchino Ferdinandi, który poinformował, że byli żołnierze 6. Pułku Pancernego Dzieci Lwowskich otrzymają honorowe obywatelstwo miasta.

Ferdinandi przypomniał, że dzięki Polakom w tydzień po zwycięstwie na Monte Cassino żołnierze 2. Korpusu Polskiego zdobyli i wyzwolili Piedomonte. – To wzgórze na zawsze pozostanie miejscem pamięci o polskich żołnierzach. Na zawsze pozostaniemy kustoszami tej pamięci. Z tego powodu jest to również fragment polskiej ziemi – powiedział. Zapewnił o wdzięczności i szacunku mieszkańców miasta wobec Polaków. Przypomniał, że w zeszłym roku odsłonięta została tablica z nazwą miejsca, w którym znajduje się pomnik: „Wzgórze Pamięci”. – Pragnęliśmy dokonać tego symbolicznego gestu, która będzie przesłaniem dla przyszłych pokoleń – powiedział.

Minister Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych podkreślił, że walki o Piedimonte stanowiły jeden z etapów „polskiej drogi do wolności, rozpoczętej 1 września 1939 r. – Niosła was Polska, niósł was polski orzeł, niosła was wiara, że wrócicie do wolnej Polski i wasz czyn nie pójdzie na marne – powiedział. Minister Kasprzyk dodał, że to dzięki męstwu i odwadze żołnierzy 2 Korpusu Polskiego „zrodził się wolny świat Zachodu”.

Odmówiona została modlitwa w intencji poległych, którą poprowadzili ks. Antonio Martini, miejscowy proboszcz oraz ks. kmdr. Janusz Bąk, kapelan Ordynariatu Polowego. Zebrani odśpiewali także pieśń „Boże, coś Polskę”.

Nazwiska poległych w wyzwalaniu Piedomonte odczytał płk Marian Tomaszewski, żołnierz 6 Pułku Pancernego Dzieci Lwowskich, uczestnika walk. – Ci których nazwiska odczytałem zginęli w ciągu zaledwie pięciu dni. Walka była zacięta, ale nasze zwycięstwo otworzyło nam drogę na Rzym – powiedział. Wspomniał, że walki w mieście toczyły się każdy dom. – Monte Cassino było już zdobyte, wojska, które się stamtąd wycofały, były umieszczone w Piedimonte. Każdy domek, to była forteca, bunkier. Ze wszystkich naszych walk, Piedimonte było najcięższe, to był drugi Stalingrad – podkreślił.

Uroczystość zakończyło złożenie wieńców przed monumentem.

W obchodach wzięli udział m. in. senator Anna Maria Anders, córka gen. Władysława Andersa – dowódcy 2 Korpusu Polskiego, Krzysztof Kozłowski, sekretarz stanu w ministerstwie spraw wewnętrznych i administracji, prof. Krzysztof Szwagrzyk, wiceprezes IPN, Bogusław Nizieński, kanclerz Orderu Orła Białego i przewodniczący Rady Kombatantów działającej przy Urzędzie ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, weterani walk o Monte Cassino, przedstawiciele ambasady Rzeczpospolitej Polskiej w Rzymie, władze lokalne miasta Piedimonte San Germano, harcerze oraz młodzież szkół i mieszkańcy miasteczka Piedimonte.

Przed południem weterani 2 Korpusu Polskiego oraz przedstawiciele władz państwowych złożyli wieniec przed pomnikiem gen. Władysława Andersa w Cassino oraz pod pomnikiem 3 Dywizji Strzelców Karpackich znajdującym się na wzgórzu 593.