W okresie II Rzeczypospolitej w Częstochowie stacjonowały, oprócz 27. pp, 7. pułk artylerii polowej (lekkiej) oraz batalion saperów i kompania łączności. Miasto było również siedzibą dowództwa 7. Dywizji Piechoty (DP), w której skład wchodziły wymienione oddziały. 27. pp zajmował tzw. koszary Zawady, a pozostali żołnierze - koszary na Zaciszu i na Aniołowie. Kościołem garnizonowym była świątynia pw. św. Jakuba przy pl. dr. Władysława Biegańskiego.
27. pułk piechoty został utworzony w Częstochowie 11 listopada 1918 r. W grudniu tegoż roku II batalion 27. pp wysłano na front ukraiński, reszta pułku pełniła służbę w rejonie Wielunia, na pograniczu polsko-niemieckim. W sierpniu 1919 r. pułk stacjonował na Śląsku Cieszyńskim, a w pierwszych miesiącach 1920 r. wysłany został do walki z bolszewikami, biorąc udział w obronie Zwiahla. Podczas ofensywy kijowskiej bronił obszaru Skwiry. Na przełomie maja i czerwca 1920 r. uczestniczył w próbach rozbicia Armii Konnej gen. Siemiona Budionnego, walcząc m.in. pod Tatarynówką i Antonowem. 15 czerwca 1920 r. rozbił nieopodal miejscowości Torczyn kilkakrotnie przeważającą liczebnie słynną 4. Dywizję Kawalerii z konarmii Budionnego, następnie pobił bolszewików pod Świdnią Wydyborem, zdobywając łącznie 29 armat, 100 ciężkich karabinów maszynowych, 2 samochody pancerne, sztandar bolszewicki im. Trockiego i inne cenne trofea wojenne; do niewoli dostało się wielu czerwonoarmiejców. Walka pod Torczynem - w ocenie żołnierzy i dowództwa - to „najwyższy objaw dzielności i najpiękniejszy dzień chwały 27. pp”. Dlatego 15 czerwca został ustanowiony Świętem Pułkowym (swoje święto miał każdy z oddziałów „królowej broni” - jak nazywano piechotę). Po zakończeniu walk na froncie wschodnim, w kwietniu 1921 r., dokonano podsumowania kampanii. Pułk poniósł wielkie straty: 250 poległych i ok. 1000 rannych. Oficerowie i żołnierze częstochowskiego pułku zostali odznaczeni łącznie trzydziestoma pięcioma Orderami Virtuti Militari i osiemdziesięcioma Krzyżami Walecznych. Zebrali też wiele pochwał ze strony najwyższego dowództwa armii. W niedługim czasie, bo 22 czerwca 1922 r. 27. pp otrzymał rozkaz zajęcia Tarnowskich Gór. Po wykonaniu tego zadania powrócił do Częstochowy.
Obchody Święta Pułkowego 27. pp w okresie II Rzeczyspolitej miały bardzo uroczysty charakter. W dniu poprzedzającym je organizowano zawody sportowe, m.in. marszowe i biegowe, a także konkurs piosenek, w ramach którego obowiązkowa była Bogurodzica. Natomiast wieczorem odbywał się przemarsz 27. pp z orkiestrą i pochodniami na placu przed Ratuszem (pl. Biegańskiego). Tam raport i apel poległych przyjmował dowódca 7. DP w obecności oficerów, starosty powiatowego, prezydenta miasta i innych ważnych osobistości. Warto dodać, że w oficjalnych przemowach nie nadużywało się wielkich słów, jak patriotyzm i ojczyzna. Rzeczy były zrozumiałe same przez się: ojczyzna nazywała się „my”, a patriotyzm „obowiązek”. Po apelu oddane były salwy karabinowe i armatnie. W Święto Pułkowe 15 czerwca oficerowie i żołnierze uczestniczyli w uroczystej Mszy św. pod Szczytem Jasnogórskim. Po nabożeństwie miała miejsce defilada i odmarsz do koszar, gdzie organizowany był obiad, a potem gry sportowe i zabawa taneczna.
Oficerowie i żołnierze 27. pp czynnie uczestniczyli w życiu międzywojennej Częstochowy. Nie tylko brali udział we wszystkich obchodach uroczystości kościelno-państwowych (m. in. święta 3 Maja, Święta Niepodległości 11 listopada, 15 i 26 sierpnia), ale dawali się poznać jako kreatorzy życia kulturalnego i umysłowego naszego miasta. Jako przykład podam osobę mjr. Franciszka Wielguta (potem podpułkownika), o którym redakcja Gońca Częstochowskiego napisała: „Major Franciszek Wielgut, komendant rejonowy Przysposobienia Wojskowego przy 7. DP. (…), autor Katechizmu Żołnierza Polskiego i wielu innych prac, jest ogólnie znaną osobistością w Częstochowie i w ciągu swego kilkuletniego pobytu w naszym mieście zdołał zaskarbić sobie powszechną sympatię. Z wyjazdem [w celu objęcia nowej placówki - przyp. S. B.] mjr. Wielguta Częstochowa traci zasłużonego i dzielnego pracownika na polu wojskowym i społecznym (…)” (Goniec Częstochowski, Nr 178, Rok XXIII, 4 VIII 1928).
Pomóż w rozwoju naszego portalu