STYCZEŃ

15-18, Chile. Trzy wielkie Msze św. w Santiago, Temuco i Iquique, spotkania z ludami tubylczymi, migrantami, więźniarkami, duchowieństwem, biskupami, młodzieżą, światem uniwersyteckim i ofiarami pedofilii - to główne wydarzenia wizyty apostolskiej Franciszka, przebiegającej pod hasłem "Pokój mój daję wam". Była to 22. podróż zagraniczna papieża Bergoglio i jego szósty pobyt na kontynencie południowoamerykańskim. Ojciec Święty szczególnie starał się wesprzeć miejscowy Kościół pogrążony w kryzysie głównie z powodu licznych przypadków pedofilii wśród duchownych. Już w swoim pierwszym przemówieniu - do chilijskich władz - bez wahania wyraził ból i wstyd w obliczu nienaprawialnych szkód wyrządzonych dzieciom przez sługi Kościoła. Franciszek nie tylko mówił na ten temat, ale też spotkał się z ofiarami nadużyć: "wysłuchał, modlił się i płakał wraz z nimi". Z kolei w przemówieniu do biskupów stanowczo wypowiedział swoje "nie" dla klerykalizmu i "idealnych światów, które wkraczają jedynie w schematy, ale nie dotykają niczyjego życia". Innym bardzo ważnym problemem, jaki papież poruszył w Chile, była sprawa dyskryminacji i prześladowań ludów tubylczych, zwłaszcza Mapuczów, którzy ze swej strony dopuszczają się coraz częściej aktów przemocy, w tym podpalania świątyń chrześcijańskich.

18-21, Peru. Dwie wielkie Msze św. w Trujillo i Limie, każda z udziałem ok. miliona wiernych, spotkania z ludnością Amazonii, przedstawicielami władz, duchowieństwem, zakonnicami klauzurowymi, młodzieżą i biskupami złożyły się na wizytę Franciszka. Towarzyszyło jej hasło: „Zjednoczeni w nadziei”. Papież przede wszystkim dotknął głębokich ran Amazonii. Podczas spotkania z jej ludami przypomniał zniszczenia związane z rabunkową eksploatacją jej zasobów, handlem ludźmi, zniewoloną siłą roboczą, wykorzystywaniem seksualnym kobiet, wykluczeniem i dyskryminacją. Potępił kolonializm kulturowy i wskazał na konieczność edukacji międzykulturowej. Podczas spotkania z peruwiańskimi władzami papież również w mocnych słowach wezwał do wysłuchania, uznania, szanowania osób i ludów lokalnych oraz promocji i rozwoju ekologii integralnej jako alternatywy dla degradacji społecznej i środowiska naturalnego. Wskazał także na nękającą Peru plagę korupcji i zaapelował o większą przejrzystość między organami publicznymi, sektorem prywatnym a społeczeństwem obywatelskim.

13-18, Ziemia Święta. Apelem o wsparcie młodego pokolenia w Ziemi Świętej zakończyła się doroczna wizyta delegacji biskupów katolickich z 12 krajów europejskich i Ameryki Północnej w tym regionie. „Po raz kolejny dla całego pokolenia perspektywa pokoju bardzo się oddaliła”, głosi oświadczenie opublikowane na zakończenie spotkania biskupów i zwraca uwagę, że powodem tego są „nie do zaakceptowania z punktu widzenia moralnego i prawnego decyzje, w tym zwłaszcza niedawny afront wobec uznanego przez opinię międzynarodową statusu Jerozolimy”, która jest miejscem świętym dla chrześcijan, żydów i muzułmanów.

28, Włochy. Franciszek odwiedził bazylikę św. Sofii – Mądrości Bożej na zachodnim obrzeżu Rzymu, gdzie spotkał się z mieszkającymi w tym mieście i okolicach Ukraińcami. Wygłosił do nich kazanie, wziął udział w Nieszporach, a także pomodlił się przy grobowcu ks. Stepana Czmila (1914-78) – ukraińskiego salezjanina obrządku greckokatolickiego, którego poznał w Buenos Aires, gdzie kapłan ten w latach 1948-61 był duszpasterzem miejscowej diaspory ukraińskiej. Dzień wcześniej zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego abp Światosław Szewczuk w bazylice wręczył 5 osobom Nagrodę im. E. Kowcza, przyznawaną za działania na rzecz dialogu międzywyznaniowego, pojednania między narodami i za wszechstronną działalność filantropijną.

LUTY

23, Świat. Franciszek ogłosił ten piątek Dniem Modlitwy i Postu w Intencji Pokoju. Zwrócił się z prośbą o modlitwę szczególnie za Demokratyczną Republikę Konga (DRK) i Sudan Południowy - kraje od lat nękane krwawymi konfliktami zbrojnymi i wojną. Według ONZ z 2017 roku w ponad 80-milionowej DRK przemoc na tle etnicznym oraz starcia między regularną armią a partyzantami i zbrojnymi ugrupowaniami, szczególnie w prowincjach Tanganyika i Kivu na wschodzie kraju, doprowadziły do wypędzenia ze stron rodzinnych co najmniej 1,3 mln mieszkańców, w tym ponad 800 tys. dzieci. Z kolei zajmujący powierzchnię 644,3 tys. km kw. i zamieszkany przez nieco ponad 13 mln ludzi Sudan Południowy ogłosił niepodległość 9 lipca 2011 r. na mocy porozumień pokojowych, które zakończyły niemal 30-letnią wojnę domową między Północą (w większości muzułmańską) a Południem (głównie chrześcijańskim i animistycznym) Sudanu. Zginęło w niej 1,5 mln ludzi, a 4 mln musiało uciekać ze swoich domostw.

25, Włochy. Franciszek odwiedził wspólnotę parafialną św. Gelazjusza I Papieża przy via Fermo Corni, w dzielnicy Ponte Mammolo, w północno-wschodniej części Rzymu. Spotkał się tam z dziećmi, seniorami i migrantami. Była to 16. wizyta obecnego papieża w parafii diecezji rzymskiej.

26-27, Austria. W Wiedniu spotkali się wysokiej rangi delegaci, by wspólnie zastanowić się, jak można przyczynić się do dialogu i pokoju w regionie bliskowschodnim. Do Centrum Dialogu Międzyreligijnego i Międzykulturowego Króla Abdullaha KAICIID w stolicy Austrii przybyli zwierzchnicy religijni chrześcijańscy i muzułmańscy. Konferencja miała na celu uchwalenie planu działań, które pozwolą na zlikwidowanie podziałów stworzonych przez ekstremistów, takich jak terrorystyczne ugrupowanie „Państwo Islamskie” oraz na przywrócenie solidarności społecznej w świecie arabskim. Ze strony chrześcijańskiej obecni byli m.in. przewodniczący Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego kard. Jean-Louis Tauran, który przekazał przesłanie od Franciszka oraz patriarcha ekumeniczny Bartłomiej I.

MARZEC

7-9, Belgia. W Brukseli obradowało zebranie plenarne Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE), na którym m.in. wybrano nowego przewodniczącego tej kościelnej struktury - został nim arcybiskup Luksemburga 59-letni Jean-Claude Hollerich - i nowe władze tego gremium na pięcioletnią kadencję. Nowy przewodniczący objął ten urząd po niemieckim kardynale Reinhardzie Marxie z Monachium, który pracami COMECE kierował przez dwie kadencje od 2012 roku.

11, Niemcy. W swym domu w Moguncji zmarł kard. Karl Lehmann. 16 maja skończyłby 82 lata. Był wielkim przyjacielem Polski, wielokrotnie dawał temu wyraz, przy różnych okazjach odwiedzał nasz kraj. Został pochowany w mogunckiej katedrze 21 marca.

17, Włochy. Franciszek odwiedził Pietrelcinę i San Giovanni Rotondo z okazji 50. rocznicy śmierci św. o. Pio z Pietrelciny (1887-1968). Podczas Mszy św., wskazując na osobę świętego, mówił o znaczeniu modlitwy, małości i mądrości. W trakcie wizyty papież odwiedził oddział onkologii pediatrycznej szpitala Domu Ulgi w Cierpieniu, gdzie spotkał się z chorymi dziećmi, w sanktuarium Matki Bożej Łaskawej modlił się przy grobie świętego. Franciszek był trzecim papieżem, po Janie Pawle II i Benedykcie XVI, który oddał cześć św. o. Pio.

KWIECIEŃ

12-15, Portugalia. W Fatimie odbyło się seminarium międzynarodowe, zatytułowane „Znaczenie globalizacji dla Kościoła i kultur w Europie i Afryce”, z udziałem przedstawicieli episkopatów krajowych z obu tych kontynentów, a współorganizatorami spotkania była Rada Konferencji Biskupich Europy (CCEE) i Sympozjum Konferencji Biskupich Afryki i Madagaskaru (SECAM/SCEAM). Przewodniczący CCEE kard. Angelo Bagnasco mówił o postawie chrześcijan wobec triumfu sekularyzmu. "Kościołowi nie wolno oddalić się od Chrystusa i zaprzestać głoszenia Ewangelii. Ona jest jedynym ratunkiem dla wykorzenionego i zagubionego człowieka" - zaapelował włoski purpurat.

15, Włochy. Franciszek odwiedził parafię św. Pawła od Krzyża w dzielnicy Corviale na peryferiach Rzymu. Przed odprawieniem niedzielnej Mszy św. spotkał się tam m.in. z dziećmi, a także z ubogimi oraz ludźmi starszymi i samotnymi, którym wspólnota parafialna niesie systematyczną pomoc. Były to drugie w tym roku papieskie odwiedziny w rzymskiej parafii, a zarazem siedemnaste w czasie jego pontyfikatu.

20, Włochy. Ojciec Święty odwiedził Alessano i Molfettę w Apulii z okazji 25. rocznicy śmierci bp. Tonino Bello (1935-93), zmarłego w opinii świętości ordynariusza diecezji Molfetta. Jego posługę charakteryzowało zainteresowanie losem najuboższych. Zorganizował we wszystkich parafiach grupy Caritas, założył wspólnotę dla narkomanów wychodzących z nałogu. Drzwi jego domu i biur kurialnych były zawsze otwarte, potrzebujący mogli tam spędzić noc, każdy mógł przyjść, aby z nim porozmawiać. Stworzył określenie „Kościoła w fartuchu”, aby wskazać, że powinien być on skromny i przeciwdziałać przyczynom wykluczenia. W Alessano - rodzinnej miejscowości biskupa, papież modlił się przy jego grobie i spotkał się z wiernymi. Stamtąd odleciał do Molfetty, gdzie w porcie odprawił Mszę św. za bp. Bello zwanego „don Tonino”, a który bywa uważany za prekursora duszpasterskiego stylu obecnego papieża.

27/28, Wielka Brytania. Zmarł w Liverpoolu Alfie Evans. Niespełna 2-letni chłopiec cierpiał na niezdiagnozowaną i najprawdopodobniej nieuleczalną chorobę neurologiczną. Odłączono go od aparatury podtrzymującej życie na polecenie sądu i wbrew woli jego rodziców. Apele o ratowanie chłopca ponawiało wiele środowisk kościelnych i świeckich na całym świecie. Kilkukrotnie prosił o to papież Franciszek.

MAJ

6, Włochy. Franciszek odwiedził rzymską parafię pw. Najświętszego Sakramentu przy Largo Agosta w dzielnicy Tor de Schiavi. Podczas pobytu mówił m.in. o tym, jak wyrażać miłość w codziennym życiu nie słowami, ale konkretnymi czynami. Udzielił też sakramentu bierzmowania niepełnosprawnej, przykutej do wózka inwalidzkiego i dotkniętej chorobą mitochondrialną Mai i jej matce Paoli. Była to 18. rzymska parafia odwiedzona przez Franciszka w czasie jego pontyfikatu.

10, Włochy. Papież przebywał w Nomadelfii koło Grosseto, gdzie modlił się przy grobie ks. Zeno Saltiniego (1900-81), założyciela wspólnoty Nomadelfia, którego proces beatyfikacyjny trwa od 2009 r. Następnie odwiedził jeden z domów wspólnoty. Licząca 70 lat Nomadelfia to wspólnota katolików starających się żyć zgodnie z ideałem przedstawionym w Dziejach Apostolskich - tak jak w Kościele pierwotnym: „Jeden duch i jedno serce ożywiały wszystkich wierzących. Żaden nie nazywał swoim tego, co posiadał, ale wszystko mieli wspólne". Stamtąd Ojciec Święty odleciał helikopterem do Międzynarodowego Miasteczka Ruchu Focolari w Loppiano koło Florencji. Po modlitwie w sanktuarium Maria Theotokos spotkał się przed kościołem z fokolarinami i zachęcał ich: "W przeżywanej obecnie przemianie dziejowej trzeba starać się nie tylko o spotkanie między osobami, kulturami i narodami, o przymierze między cywilizacjami, ale także o to, aby wspólnie sprostać doniosłemu wyzwaniu budowania wspólnej kultury spotkania, globalnej cywilizacji przymierza".

25, Irlandia. Kościół wyciąga wnioski z dramatycznych rezultatów referendum, w którym 66 proc. głosujących opowiedziało się za usunięciem z Konstytucji prawa ochrony nienarodzonych dzieci. „Żyjemy już w innych czasach i w innej kulturze. Dla Kościoła nastał czas misji i nowej ewangelizacji” – powiedział prymas Irlandii abp Eamon Martin. Przypomniał jednak, że prawo do życia nie pochodzi z konstytucji. Uznał on za bardzo niepokojący fakt, iż w chwili gdy dla nauki i medycyny wiedza o początkach ludzkiego życia jest jak nigdy dotąd oczywista, Irlandczycy oficjalnie potwierdzili, że życie niektórych ludzi jest mniej ważne i nie zasługuje na ochronę.

CZERWIEC

1, Niemcy. Rząd krajowy w Monachium postanowił, aby od tego dnia we wszystkich budynkach państwowych Bawarii zawisły krzyże. Jak oświadczyła Kancelaria Wolnego Państwa Bawarii w przyszłości w widocznym miejscu u wejścia do urzędu powinien zawisnąć krzyż jako "widoczny znak uznania podstawowych wartości porządku prawnego i społecznego w Bawarii i Niemczech". Nakaz bawarskiego rządu wywołał szeroką i gorącą debatę społeczną, w którą włączyli się czołowi przedstawiciele dwóch największych Kościołów kraju: katolickiego i ewangelickiego.

3, Włochy. Franciszek przewodniczył w Ostii uroczystości Bożego Ciała. „Żyjemy eucharystycznie, wlewając w świat miłość, którą czerpiemy z Ciała Pana” - stwierdził papież podczas Mszy św. na placu przed kościołem św. Moniki. Po Eucharystii poprowadził procesję ulicami miasta, która zakończyła się przed kościołem Nostra Signora di Bonaria, gdzie Franciszek udzielił zebranym błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem.

20, USA. Sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kardynał Pietro Parolin, na polecenie Ojca Świętego, polecił kardynałowi Theodorowi McCarrickowi, by nie wykonywał publicznie posługi kapłańskiej. Emerytowany arcybiskup Waszyngtonu został oskarżony o molestowanie nieletnich przed 45 laty, gdy był kapłanem diecezji nowojorskiej. 87–letni purpurat zaakceptował tę decyzję a 28 lipca Franciszek przyjął jego ustąpienie z Kolegium Kardynalskiego.

21, Szwajcaria. Modlitwa i spotkanie ekumeniczne w Centrum Ekumenicznym Światowej Rady Kościołów (ŚRK), obchodzącej 70-lecie istnienia, obiad w Instytucie Ekumenicznym w Bossey i Msza św. z udziałem ponad 40 tys. szwajcarskich katolików złożyły się na dziesięciogodzinną "pielgrzymkę ekumeniczną" Franciszka do Genewy. Przebiegała ona pod hasłem "Idźmy, módlmy się i pracujmy razem". „To, czego potrzebujemy naprawdę, to nowy rozmach ewangelizacyjny. Jesteśmy wezwani, aby być ludem, który żyje i dzieli się radością Ewangelii, który chwali Pana i służy braciom, z duszą, która płonie pragnieniem ukazywania niezwykłych horyzontów dobroci i piękna tym, którzy jeszcze nie mieli łaski prawdziwego poznania Jezusa” – powiedział papież w Centrum ŚRK. Z kolei podczas Mszy św. zachęcił szwajcarskich katolików, by nie zamykali się na innych, ale byli gotowi na uczynienie pierwszego kroku w modlitwie, w braterskim spotkaniu, w konkretnej miłości. Była to 23. pielgrzymka zagraniczna papieża, a zarazem czwarta w historii papieska wizyta w Szwajcarii, którą w latach 1982, 1984 i 2004 odwiedził św. Jan Paweł II, a wcześniej w 1969 r. bł. Paweł VI.

27, Niemcy. Biskupi opublikowali wytyczne dotyczące udzielania Komunii ewangelickim partnerom w małżeństwach katolicko-ewangelickich. W specjalnym komunikacie prasowym Rada Stała konferencji biskupiej podkreśliła, że „tekst nie jest dokumentem episkopatu”, lecz ma służyć „poszczególnym biskupom jako ich wskazówka duszpasterska”. Publikację poprzedniego dokumentu niemieckiego episkopatu na ten sam temat zablokował prefekt Kongregacji Nauki Wiary kard. Luis Ladaria. W liście z 4 czerwca napisał on do przewodniczącego Konferencji Biskupów Niemieckich kard. Reinharda Marxa, że tekst ten zawiera szereg nierozwiązanych problemów znacznej wagi. Podkreślił, że papież doszedł do wniosku, iż „dokument nie dojrzał jeszcze do publikacji”.

LIPIEC

7, Włochy. Pokój na Bliskim Wschodzie i rozwój drogi ekumenicznej były tematami podróży Franciszka do Bari pod hasłem „Pokój w tobie!” Tego dnia przypadał zwołany przez papieża Dzień Refleksji i Modlitwy o Pokój na Bliskim Wschodzie. "Niech będzie pokój! Bóg wszelkiej pociechy, który leczy serca złamane i opatruje rany, niech wysłucha naszej modlitwy. Niech Bliski Wschód nie będzie już łukiem wojennym napiętym między kontynentami, ale gościnną dla ludów i religii arką pokoju” - wezwał Ojciec Święty w przedpołudniowej modlitwie ekumenicznej w Rotundzie przy Promenadzie, w której wzięło udział ok. 50 tys. osób. Ponadto w bazylice św. Mikołaja odbyło się ponad dwugodzinne spotkanie przy drzwiach zamkniętych z udziałem 20 patriarchów prawosławnych, katolickich Kościołów wschodnich i przedstawicieli innych wyznań chrześcijańskich.

13-15, Szwecja. W Sztokholmie odbyło się doroczne spotkanie biskupów i delegacji konferencji episkopatów, odpowiedzialnych za duszpasterstwo migrantów, zorganizowane z inicjatywy Rady Konferencji Biskupich Europy (CCEE). Jego temat brzmiał: "Ruch ludzkości: przepływ migrantów i wiadomości. Dialog i komunikacja na rzecz kultury spotkania".

29, Ukraina. Rosja. Pod znakiem głębokich podziałów i w atmosferze wielkich napięć między Moskwą a Kijowem na płaszczyźnie religijnej i państwowej, przebiegały obchody 1030. rocznicy chrztu Rusi Kijowskiej w stolicach Rosji i Ukrainy. Uroczystościom w Kijowie towarzyszył klimat oczekiwania na otrzymanie od Patriarchatu Konstantynopolskiego autokefalii, czyli pełnej niezależności prawosławia w tym kraju od Moskwy. W obchody włączył się po raz pierwszy oficjalnie Ukraiński Kościół Greckokatolicki (UKGK). Jego zwierzchnik abp Światosław Szewczuk przypomniał, że dotychczas UKGK obchodził kolejne rocznice tego wydarzenia 14 sierpnia i nigdy nie organizował tych obchodów w Kijowie, gdy robili to prawosławni, by nie stawać się przyczyną podziałów.

SIERPIEŃ

15, USA. W Pensylwanii ogłoszono przeszło 1300-stronicowy raport, z którego wynika, iż w sześciu spośród ośmiu diecezji katolickich istniejących w tym amerykańskim stanie 301 księży katolickich dopuściło się w ciągu 70 lat nadużyć seksualnych na ponad tysiącu dzieci. Raport jest wynikiem prawie dwuletniego śledztwa prowadzonego przez stanową wielką ławę przysięgłych. Jego autorzy zaznaczyli przy tym, że rzeczywista liczba ofiar przemocy seksualnej, w większości chłopców, jest prawdopodobnie znacznie wyższa, nie wszyscy bowiem poszkodowani ujawnili te fakty, poza tym zaginęła część materiałów archiwalnych. W odpowiedzi na raport papież ogłosił 20 sierpnia „List do ludu Bożego”, w którym wezwał do modlitwy i pokuty za grzechy ludzi Kościoła.

25-26, Irlandia. IX Światowe Spotkanie Rodzin z udziałem Franciszka, które obyło się pod hasłem: „Ewangelia rodziny: radość dla świata”. Złożyły się nań spotkania z przedstawicielami władz, społeczeństwa obywatelskiego i korpusu dyplomatycznego w Zamku Dublińskim, z małżeństwami oraz parami narzeczonych w prokatedrze Najświętszej Maryi Panny, udział w Święcie Rodzin na stadionie Croke Park z udziałem 80 tys. osób, wizyta w sanktuarium maryjnym w Knock oraz Msza św. z udziałem ok. 130 tys. wiernych w Dublinie. Podczas Mszy św. w Dublinie, wieńczącej to wydarzenie, papież zachęcił do dzielenia się z innymi Ewangelią rodziny jako radością dla świata. W ramach aktu pokutnego prosił Boga o przebaczenie za nadużycia władzy, sumienia i seksualne, do jakich doszło w instytucjach kościelnych w Irlandii i za brak współczucia przełożonych kościelnych dla ofiar. Przeprosił także za to, że w przeszłości samotnym matkom odbierano dzieci, mówiąc, że próby ich odszukania są grzechem śmiertelnym. W sumie w Spotkaniu wzięło udział ponad 37 tys. osób ze 116 państw, w tym 6,5 tys. poniżej 18. roku życia. Kolejne, X Światowe Spotkanie Rodzin odbędzie się w 2021 r. w Rzymie, w piątą rocznicę adhortacji apostolskiej Franciszka „Amoris laetitia”.

25, Włochy. Obszerny, liczący około 25 stron, dokument z datą 22 sierpnia, zatytułowany "Świadectwo", autorstwa abp. Carlo Maria Viganò, ukazał się po włosku i angielsku 25 sierpnia na kilku portalach internetowych, w tym włoskim „La Verità”. Były nuncjusz apostolski w Stanach Zjednoczonych zarzucił w nim papieżowi i innym hierarchom watykańskim tuszowanie przypadków pedofilii w amerykańskim Kościele. W drodze z Irlandii Ojciec Święty pytany przez dziennikarzy o ujawnione rewelacje nie chciał komentować dokumentu. „Przeczytajcie uważnie i dokonajcie własnego osądu. Nie powiem o tym ani słowa. Wierzę, że dokument mówi sam za siebie. Macie wystarczająco dużo umiejętności dziennikarskich, by wyciągać wnioski" – powiedział papież. W październiku br. na zarzuty odpowiedział w liście otwartym, ogłoszonym „za zgodą papieża”, prefekt Kongregacji ds. Biskupów kard. Marc Ouellet, który wykazał, że są one "montażem politycznym pozbawionym realnych podstaw, obciążającym papieża i głęboko raniącym komunię Kościoła".

WRZESIEŃ

15, Włochy. Franciszek odwiedził Piazza Armerina koło Katanii oraz Palermo na Sycylii. W tym pierwszym miejscu zachęcił duchowieństwo i wiernych diecezji do zaproponowania na nowo oblicza Kościoła synodalnego; Kościoła Słowa; Kościoła miłosierdzia misyjnego; Kościoła - wspólnoty eucharystycznej. W Palermo Franciszek odprawił Mszę św. w liturgiczne wspomnienie bł. Pino Puglisiego, dokładnie w 25. rocznicę męczeńskiej śmierci tego kapłana, który zginął w 1993, w dniu swoich 56. urodzin z rąk mafii, której działania wielokrotnie ostro potępiał. W homilii Ojciec Święty mówił o niemożliwości pogodzenia przynależności do mafii z wiarą chrześcijańską.

22, Chiny. Stolica Apostolska i rząd Chińskiej Republiki Ludowej podpisały porozumienie tymczasowe w sprawie nominacji biskupów. Umowę sygnowali w Pekinie stojący na czele obydwu delegacji podsekretarz ds. stosunków Stolicy Apostolskiej z Państwami ks. prałat Antoine Camilleri oraz wiceminister spraw zagranicznych ChRL Wang Chao.

22-23, Litwa. Apel o „Kościół wychodzący” ku współczesnym peryferiom i o nadzieję były głównymi motywami wizyty Franciszka na Litwie, 22 i 23 września, która przebiegała pod hasłem: „Jezus Chrystus - nasza nadzieja”. Kraj ten był pierwszym etapem papieskiej wizyty w krajach bałtyckich. W Wilnie Ojciec Święty spotkał się z młodzieżą, do której zaapelował, by nie bała się udziału w „rewolucji czułości”, modlił się też w Ostrej Bramie i przy grobie św. Kazimierza - patrona Litwy. Podczas niedzielnej (23.) Mszy św. w Kownie wezwał do otwartości na najbardziej potrzebujących, w tym na zamieszkujące Litwę mniejszości. Duchownych prosił, aby nie stali się „funkcjonariuszami Boga”. W dawnej wileńskiej katowni KGB modlił się za ofiary totalitaryzmu.

24, Łotwa. Drugim etapem wizyty była Łotwa, gdzie papież odwiedził Rygę i Agłonę. W stolicy spotkał się z władzami kraju, a następnie odbyło się ekumeniczne spotkanie z przedstawicielami 10 Kościołów w katedrze luterańskiej. Po południu Franciszek udał się do narodowego sanktuarium maryjnego w Agłonie. Mówił tam o Łotwie jako miejscu "dialogu i spotkania oraz pokojowego współistnienia, które stara się patrzeć w przyszłość".

25, Estonia. Trzecim etapem podróży papieskiej była Estonia. Złożyło się na nią spotkania: z przedstawicielami władz i społeczeństwa obywatelskiego, ekumeniczne z młodzieżą w kościele luterańskim św. Karola, a także z osobami potrzebującymi i ubogimi, którym pomagają kościelne dzieła charytatywne w katedrze pw. świętych Piotra i Pawła. Franciszek odprawił Mszę św. na placu Wolności w Tallinie z udziałem niemal wszystkich miejscowych katolików, których jest w tym kraju zaledwie 6 tys., a także chrześcijan innych wyznań.

PAŹDZIERNIK

14-16, Włochy. Pod hasłem: „Budować mosty pokoju tam, gdzie nie powiódł się dialog i współpraca" odbyło się tym razem w Bolonii doroczne międzynarodowe spotkanie międzyreligijne, zorganizowane przez Wspólnotę Sant’Egidio. Zgromadziło ono około 300 przedstawicieli różnych wyznań i religii, którzy wezwali do większego zaangażowania w sprawę pokoju. „Pokój nigdy nie jest czymś danym na zawsze i ciągle trzeba go wspólnie budować”, głosi apel końcowy spotkania. Z kolei papież w przesłaniu do jego uczestników podkreślił, że w obliczu nowych napięć na świecie religie muszą bardziej zdecydowanie występować na rzecz dialogu. Członkom różnych wspólnot wyznaniowych nie wolno poddać się „demonom wojen, obłędowi terroryzmu, złudnej potędze broni” - zaapelował Ojciec Święty.

16, Świat. W wielu krajach wspominano 40. rocznicę wyboru Jana Pawła II. 22 października, w rocznicę inauguracji pontyfikatu, papieża Polaka przy jego grobie w bazylice św. Piotra modlił się Franciszek.

24-26, Belgia. W Brukseli i Ypern na swej sesji jesiennej obradowała Komisja Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE). Głównymi tematami były: setna rocznica zakończenia I wojny światowej, zaplanowane na maj 2019 wybory do Parlamentu Europejskiego, polityka wewnętrzna i sprawy bezpieczeństwa Unii Europejskiej oraz Brexit. Na cmentarzu w Ypern uczczono ofiary I wojny światowej.

28, Świat. W Kościele powszechnym śledzono i szeroko komentowano zakończone w tym dniu w Rzymie XV Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów na temat „Młodzież, wiara i rozeznawanie powołania”. Obrady, które rozpoczęły się 3 października, poświęcono wszystkim młodym ludziom w wieku 16-29 lat, których na świecie jest około 1,8 mld i stanowią blisko jedną czwartą ludzkości.

29, Meksyk. Kościół katolicki wezwał mieszkańców kraju do wsparcia migrantów z Ameryki Środkowej. „Karawana migrantów stanowi wyzwanie dla Meksyku” - stwierdza oświadczenie archidiecezji Miasta Meksyk. Od połowy października licząca kilka tysięcy osób karawana migrantów z Hondurasu zmierzała w kierunku Stanów Zjednoczonych. W drodze do tego kraju były też grupy migrantów z Salwadoru i Gwatemali. Rząd amerykański zatrzymał migrantów na granicy.

31, Pakistan. Sąd Najwyższy w Islamabadzie uchylił dotychczasowy wyrok śmierci na katolickiej pracownicy z Pendżabu Asii Bibi z 2010 roku. Jako pierwsza kobieta w Pakistanie została skazana na karę śmierci za rzekome bluźnierstwo wobec Mahometa. Według źródeł kościelnych w Pakistanie nadal w więzieniach przebywa 187 chrześcijan oskarżanych o bluźnierstwo.

LISTOPAD

7, Rosja. W kościele pw. św. Stanisława w Sankt-Petersburgu odsłonięto i poświęcono tablice upamiętniające 425 kapłanów katolickich różnych obrządków zamordowanych w więzieniach, obozach i na zsyłkach w Związku Sowieckim w latach 1918-58. W Federacji Rosyjskiej 30 października obchodzony jest Dzień Pamięci Ofiar Politycznych Represji, a 7 listopada w Kościele katolickim w Rosji jest dniem powszechnej modlitwy o beatyfikację nowych rosyjskich męczenników katolickich.

8, Włochy. Mszą św. w rzymskiej bazylice Matki Bożej Większej uczczono 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. W liturgii, której przewodniczył sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kard. Pietro Parolin, uczestniczyli polscy duchowni, dyplomaci, przedstawiciele Polonii i przebywający w Rzymie turyści.

11, Świat. W ten niedzielny dzień w wielu krajach Europy a także w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Australii katolicy i protestanci wspólnie upamiętnili setną rocznicę zakończenia I wojny światowej. O godz. 11, a więc o tej samej, o której 11 listopada 1918 r. we francuskim Compiègne przedstawiciele pokonanych Niemiec i zwycięskich państw sojuszniczych podpisali układ o zawieszeniu broni, biły dzwony katedr i kościołów parafialnych Belgii, Francji, Wielkiej Brytanii i Niemiec. W ten sposób w ramach inicjatywy "Ringing Bells across Europe" uczczono pamięć milionów ofiar tej tragedii.

22, Włochy. W ambasadzie Włoch przy Stolicy Apostolskiej w Rzymie przedstawiono 14. wydanie raportu Papieskiego Stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie (PKwP) za okres od czerwca 2016 do czerwca br. Wynika z niego, że obecnie prawie 300 mln chrześcijan w różnych częściach świata jest prześladowanych lub co najmniej dyskryminowanych. Według organizacji w 38 krajach dochodziło w tym czasie do „poważnych lub skrajnych przypadków łamania wolności religijnej”, a w 21 z nich do prześladowań. Były to (w kolejności alfabetycznej): Afganistan, Arabia Saudyjska, Bangladesz, Birma (Mianmar), Chiny, Erytrea, Indie, Indonezja, Irak, Jemen, Korea Północna, Libia, Niger, Nigeria, Pakistan, Palestyna, Somalia, Sudan, Syria, Turkmenistan i Uzbekistan.

GRUDZIEŃ

8, Algieria. W sanktuarium Matki Bożej z Santa Cruz w Oranie kard. Angelo Becciu, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, ogłosił błogosławionymi 19 męczenników. Zostali oni zamordowani w Algierii za wiarę w połowie lat dziewięćdziesiątych przez terrorystów islamskich. Wśród nich jest siedmiu trapistów z opactwa Tibhirine, którym poświęcony jest głośny film Xaviera Beauvoisa „Ludzie Boga” z 2010 roku. W uroczystości beatyfikacyjnej wzięło udział wielu muzułmanów.

10-11, Świat. W marokańskim Marakeszu odbył się szczyt migracyjny ONZ nt. uchodźców i migracji z udziałem m.in. delegacji z Watykanu z kard. Pietro Parolinem na czele. Przypomniał on, że przez cały rok papież, różne gremia kościelne przy wielu okazjach zajmowały się tą tematyką. Na zakończenie spotkania podpisano Światowy Pakt o Bezpiecznej, Uporządkowanej i Regularnej Migracji, który zobowiązuje władze i społeczeństwa państw pochodzenia, tranzytu i docelowych do uregulowania migracji w interesie wszystkich zainteresowanych osób i wspólnot. Franciszek wyraził uznanie dla dokumentu i zachęcił, aby dzięki niemu "wspólnota międzynarodowa działała odpowiedzialnie, solidarnie i ze współczuciem wobec migrantów".

15, Ukraina. O powstaniu nowego lokalnego Kościoła Prawosławnego Ukrainy oznajmił w Kijowie prezydent tego kraju Petro Poroszenko na kijowskim Placu Sofijskim po zakończeniu soboru zjednoczeniowego, który w tym dniu obradował w historycznej świątyni Mądrości Bożej. Głowie państwa towarzyszyli zwierzchnik nowego Kościoła metropolita Epifaniusz i osobisty przedstawiciel patriarchy Konstantynopola metropolita Galii (Francji) Emanuel, który przewodniczył posiedzeniu soboru. "Dzisiejszy dzień jest szczególnym momentem historycznym dla chrześcijan Ukrainy, pozwólcie mi serdecznie pogratulować naszym braciom prawosławnym soboru zjednoczeniowego" - powiedział arcybiskup większy kijowsko-halicki Światosław Szewczuk, zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. Gratulacje i życzenia przesłali zwierzchnikowi nowego Kościoła ukraińscy biskupi rzymskokatoliccy. Ani soboru, ani jego wyników nie uznaje Patriarchat Moskiewski. Tylko dwóch z prawie 90 ukraińskich biskupów tego Patriarchatu wzięło udział w soborze.