W ostatnich latach bardzo popularną postacią stał się Adam Małysz. Dla wielu jest idolem, uważanym za ambasadora Polski w świecie. Jego wyniki sportowe zachwycają Polaków i cały świat. Kiedy patrzymy na kolejne skoki po zwycięstwo, musimy zadać sobie pytanie, skąd on to ma, jak to osiąga? Zapewne oprócz talentu te wyniki są ciężko wypracowane treningami, godzinami spędzonymi w salach gimnastycznych i na skoczniach. Jego sukcesy okupione są z pewnością kosztem przyjemności, może kosztem czasu, który mógłby poświęcić rodzinie, bliskim. Jednak jeżeli chce się osiągnąć szczyty, trzeba się wyrzec wielu rzeczy i ciężko pracować. Tak jest wszędzie.
No dobrze, ale co Adam Małysz ma wspólnego z Wielkim Postem? Okazuje się, że wiele. W Wielkim Poście mamy stawać się lepsi, pokonywać słabości, walczyć ze złymi przyzwyczajeniami. Mamy się nawracać i bardziej wierzyć. Mamy przed sobą wiele celów, najważniejszy jest jednak ten: zwyciężyć w najważniejszej konkurencji - wygrać z grzechem. Post odgrywa tutaj wielką rolę. Jednak wokół postu narosło wiele nieporozumień. Kiedyś młody człowiek zapytał mnie o to, jaki sens ma post piątkowy (czyli niejedzenie mięsa), skoro on i tak jest wegetarianinem? Odpowiedziałem mu, że taki post nie ma żadnego sensu. Ale od razu wyjaśniłem istotę postu i to, że powstrzymanie się od mięsa jest tylko jedną z form poszczenia, i to wcale nie najważniejszą. Sam byłem kiedyś zaproszony na kolację wegetariańską i muszę powiedzieć, że dawno tak dobrze nie jadłem.
Czym zatem jest post? Post, jako częściowe lub całkowite powstrzymanie się od pokarmów i napojów, praktykowany jest w wielu religiach. W Starym Testamencie wyraża on postawę żalu za popełnione zło, pamiątkę przebaczenia grzechów Narodu Wybranego przez Boga, postawę błagalną w sytuacji nieszczęść. Prorocy, a przede wszystkim Izajasz, nie przestają nawoływać, aby post towarzyszył rzeczywistej przemianie serca oraz solidarności z ubogimi. „Czyż nie jest raczej ten post, który wybieram: rozerwać kajdany zła, rozwiązać więzy niewoli, wypuścić wolno uciśnionych, i wszelkie jarzmo połamać; dzielić swój chleb z głodnym, wprowadzić w dom biednych tułaczy, nagiego, którego ujrzysz, przyodziać i nie odwracać się od współziomków” (Iz 58, 6-7). Post jest również jednym z wielu sposobów uwielbienia Boga. Do istoty postu należy zatem jego religijny charakter. Jest on odmówieniem sobie czegoś, co jest dobre, z miłości ku Bogu. Ze względu na Boga, jest więc okazją do umartwienia i pokuty oraz jest naśladowaniem Chrystusa jako wzoru (przypomnijmy sobie Jego czterdziestodniowy post na pustyni). Ze względu na człowieka post jest sposobem na ćwiczenie silnej woli, charakteru, czynem zasługującym na nagrodę, a także środkiem zachowania zdrowia.
Dlaczego więc pościmy? Aby dać coś od siebie, aby wzmocnić swój charakter, aby zacząć myśleć także o innych, aby oczyścić swoje serce i sumienie, aby odciążyć swój żołądek i pozwolić pracować głowie, aby nie zapomnieć o tym, że nie jest najważniejsze to, co przyjemne. Myślę, że wielu z nas ma bardzo błędne podejście do życia. Chcielibyśmy, by świat wyglądał inaczej, by ludzie byli inni, bardziej życzliwi, prawdomówni, sprawiedliwi. Sami chcielibyśmy być tacy, ale bez wysiłku, bez zaangażowania, bez wyrzeczeń. Czy rodzice mogą dobrze wychować dziecko, jeżeli nie poświęcają mu swojego czasu i swojego życia? Czy nauczyciel może czegoś nauczyć młodzież, jeżeli nie będzie najpierw wymagał od siebie? Chcemy być bogaci, ale bez pracy, mieć dobrą opinię u ludzi, ale bez życzliwości dla nich. Chcemy mieć coś - ale za darmo. Życie pokazuje, że to jest niemożliwe. Podobnie jest z życiem religijnym. Modlimy się, chodzimy do kościoła wtedy, kiedy nam się chce. Wyliczamy Bogu ochłapy czasu, które nam zostaną. A chcemy, żeby był na każde nasze zawołanie, spełniał każdą naszą zachciankę. Obrażamy się na Niego, kiedy nas nie wysłuchuje. Znowu coś za darmo. Traktujemy Boga na zasadzie talizmanu lub amuletu, który ma przynosić nam szczęście lub odganiać zło. Zacznijmy dawać coś od siebie, tak naprawdę. Wtedy dopiero możemy liczyć na efekty. „Niech rozumie post ten, kto pości. Niech dostrzega głodnego ten, kto pragnie, aby Bóg widział, że on też łaknie. Miłosierdzie okazuje ten, co sam spodziewa się miłosierdzia. Kto szuka życzliwości, niech ją sam praktykuje. Każdy, kto pragnie otrzymywać, niech sam daje. Bezwstydnym niegodziwcem jest ten, który innym odmawia tego, o co sam prosi dla siebie” - tak mawiał Piotr Chryzolog w V wieku. Do takiej postawy wielokrotnie nakłania nas Ojciec Święty.
W tym czasie zadawajmy sobie często to pytanie: czy sportowiec będzie mógł cieszyć się zwycięstwem, jeżeli nie będzie trenował, wymagał od siebie, pokonywał swoich słabości, odmawiał sobie wielu rzeczy dobrych i przyjemnych? Czy mogę się zmienić i być szczęśliwym bez Wielkiego Postu?