Reklama

Betlejemskie szopki

Niedziela częstochowska 3/2005

ks. Krzysztof Jacniacki

Szopka betlejemska wyścielona sianem w parafii Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w Częstochowie

Szopka betlejemska wyścielona sianem w parafii Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w Częstochowie

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pomysł budowania świątecznych szopek zrodził się w XIII wieku we Włoszech. Św. Franciszek z Asyżu, poruszony przekonaniem o tym, że obraz przemawia równie dobitnie jak słowo, postanowił przedstawić wizualnie cud narodzin Jezusa. O pozwolenie zrealizowania pomysłu poprosił papieża Honoriusza III. Po uzyskaniu zgody, w noc Narodzenia Pańskiego, w 1223 r. ludność włoskiego Greccio i okolic zebrała się na stokach góry, by wraz ze św. Biedaczyną z Asyżu i jego zakonnymi braćmi uczestniczyć w Pasterce odprawianej pod gołym niebem. Wszystkich zebranych ogarnęło zdumienie, kiedy zobaczyli stojący na środku groty żłóbek z sianem, braci przebranych za pasterzy, żywe zwierzęta - woła i osła. W żłóbku leżało przebudzone i rozpłakane niemowlę. Od tej pory praktycznie w każdym zakątku Europy w okresie Świąt ludzie budują szopki. We Włoszech w okresie baroku powstało ponad dwadzieścia wspaniałych szkół budowania szopek (najbardziej znaną jest szkoła neapolitańska).
Ikonografia Bożego Narodzenia jest znana każdemu z nas od dzieciństwa. Stajenka, pasterze, Mędrcy ze Wschodu, ucieczka do Egiptu. Obrazy te zawierają wiele symboli, które przestały być czytelne dla współczesnych chrześcijan. Jakie znaczenie ma np. wół czy osioł? Jak należy rozumieć obecność aniołów? Jakie jest eucharystyczne znaczenie żłobu? Tradycja i kultura przez wieki tworzyła znaki, które warto na nowo odczytywać.
W szopkach, oprócz biblijnych postaci związanych z narodzeniem Pana Jezusa, można zobaczyć także Adama i Ewę, śmierć, anioły, diabły, znane postacie historyczne i zwierzęta.

W zachodnich obrazach ukazywano Maryję w dwojaki sposób: klęczącą przed Nowonarodzonym - motyw ten przedstawia adorację Jezusa oraz trzymającą Dziecko na kolanach - późniejsza Pieta powstała ze specyficznego przekształcenia tego obrazu. Miejsce Dzieciątka zajął martwy Syn, leżący na łonie swojej zbolałej Matki. Pieluszki w żłobie ułożone są w ten sposób, aby przypominały całun Chrystusa w grobie. Oprócz wyobrażenia Maryi adorującej Dziecko, istnieje jeszcze inne, ukazujące Matkę Bożą siedzącą z Chrystusem na kolanach. Obecność Aniołów ukazuje uwielbianie Boga, przebywanie „zastępów niebieskich” w stajence to sposób wyrażenia prawdy: narodzone Dziecko jest Bogiem (por. Łk 2, 13). Przy żłóbku stoją również zwierzęta domowe: osioł i wół. Ich obecność nawiązuje do proroctwa Izajasza: „Wół rozpoznaje swego pana i osioł żłób swego właściciela” (Iz 1, 3). Zdaniem papieża Grzegorza Wielkiego wół symbolizuje Żydów, osioł zaś pogan. Pierwszymi odbiorcami Dobrej Nowiny są jednak pasterze. Ich głowy podniesione w kierunku anioła, przepasane biodra, obuwie na nogach i laska w ręku wyrażają zaangażowanie w przyjęcie Ewangelii. Trzej Mędrcy przybywający z daleka (prowadzeni przez gwiazdę), przynoszą złoto - symbol królewskości, kadzidło - znak bóstwa Jezusa, mirrę - zapowiadającą mękę Chrystusa. Motyw gwiazdy nawiązuje do proroctwa Balaama: „(...) wschodzi Gwiazda z Jakuba, a z Izraela podnosi się berło” (Lb 24, 17). Żłóbek nawiązuje nie tylko do motywu krzyża, ale również ołtarza. Św. Atanazy łączył narodziny Chrystusa (Chleba życia) ze znaczeniem nazwy Betlejem (dom chleba). Żłób to ołtarz, na którym spoczywa ciało Jezusa jako pokarm dla wierzących, a Magowie to wspólnota ołtarza, która kieruje się ku prawdziwemu Betlejem - Kościołowi.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Św. Bartłomieju Apostole! Dlaczego stałeś się uczniem Jezusa z Nazaretu?

Niedziela Ogólnopolska 34/2006, str. 16

[ TEMATY ]

św. Bartłomiej Apostoł

święci

WD

Odrestaurowany ołtarz z obrazem św. Barłomieja

Odrestaurowany ołtarz z obrazem św. Barłomieja
Nie potrafię dokładnie przypomnieć sobie momentu, w którym podjąłem tę jakże ważną decyzję, aby zostać naśladowcą Jezusa. W każdym razie początkowo wydawało mi się, że osoba licząca się w świecie i będąca ważnym człowiekiem nie może pochodzić z Nazaretu (por. J 1, 46). Niemniej, urzeczony dobrą nowiną o Królestwie Bożym, stałem się uczniem Nauczyciela z Nazaretu. Od tego przełomowego momentu resztę mojego życia poświęciłem głoszeniu Jego nauki o panowaniu Boga. Cóż... stałem się apostołem Pana, ponieważ w Niego uwierzyłem i On mnie wybrał. Uwierzyłem Jego słowom i czynom, których naśladowanie miało mi dać życie wieczne. Moje hebrajskie imię (Bar-Tholomai) oznacza po prostu „syn Tolmaja” i występuje w katalogach apostołów w tzw. ewangeliach synoptycznych (zob. Mt 10, 3; Mk 3, 18; Łk 6, 14). Ewangelia zaś według św. Jana zna mnie pod imieniem Natanael (zob. J 1, 35-51; 21, 2), które oznacza „Bóg dał”. Dlatego też można mnie nazywać Natanael syn Tolmaja („Bóg dał syna Tolmajowi”). Bóg obdarzył mnie wielkim zaufaniem, powierzając mi misję ewangelizowania pogan. Charakteryzuje mnie dobroć, uczciwość i pracowitość. Właśnie dzięki tym wrodzonym cechom stałem się osobą powszechnie szanowaną i lubianą. Dlatego też mogłem z powodzeniem głosić dobrą nowinę o Jezusie Synu Bożym, w którym każdy może stać się nowym człowiekiem i jednocześnie uczniem Królestwa. W ikonografii najczęściej bywam przedstawiany w tunice przepasanej sznurem. Niekiedy też prezentuje się mnie w scenie obdarcia ze skóry. Zgodnie bowiem z kościelną tradycją, właśnie w taki sposób poniosłem śmierć w Armenii ok. 70 r. Na obrazach zwykle trzymam księgę (lub zwój) i nóż. Patronuję zaś przede wszystkim rzeźnikom, garbarzom i introligatorom. Na koniec życzę wszystkim, aby za moim przykładem nigdy nie odstępowali od Chrystusa i obdarzali innych ludzi wielkim kredytem zaufania.
CZYTAJ DALEJ

Atak nożownika podczas festynu w Niemczech. Są zabici i ranni

2024-08-24 06:51

[ TEMATY ]

Niemcy

nożownik

atak na festynie

PAP/EPA

Atak nożownika w Solingen

Atak nożownika w Solingen

Co najmniej 3 osoby zginęły, a 4 zostały ciężko ranne w wyniku ataku nożownika, który w piątek wieczorem w Solingen zaatakował uczestników festynu z okazji 650-lecia miasta - poinformowała agencja dpa, powołując się na źródła policyjne.

W wyniku ataku nożownika w Solingen w Nadrenii Północnej-Westfalii podczas koncertu na rynku Fronhof w ramach festynu z okazji 650-lecia miasta 3 osoby zmarły, a 4 zostały ciężko ranne - poinformowała rzeczniczka policji w Duesseldorfie.
CZYTAJ DALEJ

„Tam skarb twój, gdzie serce twoje” – parafie, dekanaty i rodziny przybywają na Jasną Górę

2024-08-24 19:05

[ TEMATY ]

Matka Boża Częstochowska

pielgrzymka

pielgrzymi

Karol Porwich/Niedziela

O odnowienie wiary dla siebie i innych, jedność w rodzinach i zgodę w Polskim Domu, modlą się uczestnicy pielgrzymek, które docierają na Jasną Górę na uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej. Tegoroczne pielgrzymowanie to też szczególne „rekolekcje w drodze” o wspólnocie Kościoła. Pielgrzymi na nowo odkrywają sens osobistego zawierzenia się Matce Bożej Królowej Polski. - To jest właśnie ta miłość do Maryi, która przyciąga i pociąga, Jej powierzamy nasze wielkie i małe sprawy - podkreślają pątnicy.

Przybywające teraz pielgrzymki należą na ogół do mniej licznych niż te z pierwszej połowy sierpnia, pątnicy pokonują też mniej kilometrów, ale radość z dotarcia do celu jest taka sama, podobnie jak intencje. - Wiara jest cenna, warto iść za Chrystusem, warto budować wspólnotę i jedność - podkreślają pątnicy i dodają, że w drodze dziękowali za rodziny, wspólnotę Kościoła.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję