Opodatkowanie osób duchownych

Osoby duchowne, jako osoby fizyczne, a dokładniej ich dochody, również podlegały i podlegają opodatkowaniu. Niezależnie od zmieniającego się prawa kanonicznego polskie ustawodawstwo podatkowe nie opracowało swojej definicji osoby duchownej. W praktyce posługiwano się potocznym znaczeniem duchownego, zaliczając do tej kategorii osób biskupów, kapłanów, zakonnice i zakonników. Podobnie jak w przypadku instytucji kościelnych (osób prawnych), również i dochody osób fizycznych opodatkowane były zasadniczo w dwojaki sposób: poprzez podatek od wynagrodzeń oraz przez podatek dochodowy. Podatkowi od wynagrodzeń podlegały wynagrodzenia otrzymywane przez pracowników za pracę świadczoną na mocy umowy o pracę lub stosunku służbowego. Odnosiło się to do duchownych pracujących na uczelniach, w kuriach oraz kapelanów. Pozostałe dochody podlegały opodatkwaniu podatkiem dochodowym lub innymi (od spadków i darowizn, od nabycia praw majątkowych, gruntowym, od lokali).
Jeżeli chodzi o podatek od wynagrodzeń, to regulowany był dekretem z dnia 18 sierpnia 1954 r. od podatku od wynagrodzeń (Dz. U. z 1947 r., nr 30, poz. 129), a następnie ustawą z dnia 4 lutego 1949 r. o podatku od wynagrodzeń (Dz. U. z 1949 r., nr 7, poz. 41 z późn. zm.) uchyloną dopiero przez ustawę z dnia 27 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1991 r., nr 80, poz. 350 z późn. zm.), które obecnie reguluje podatek od wynagrodzeń osobom duchownym tak jak innym osobom fizycznym, nie ma tutaj żadnej różnicy.
W myśl rozporządzenia ministra skarbu z dnia 21 czerwca 1947 r. w sprawie wykonania dekretu z 18 sierpnia 1945 r. (Dz. U. z 1947 r., nr 54, poz. 291) w § 4 ust. 1 postanowiono, że nie uważa się za wynagrodzenie: 1. sum wypłacanych z funduszów państwa, samorządu lub innych funduszów publicznych duchowieństwu prawnie uznanych wyznań religijnych na zasadach przepisów, które regulują stosunek państwa do tych wyznań; 2. przychodu duchownych z opłat stuły, z opłat za odprawianie Mszy św. itp. oraz z innych darów, które duchowni otrzymują ze względu na swój urząd. Praktycznie uniemożliwiało to skorzystanie z tej formy opodatkowania duchownym pracującym w duszpasterstwie. Ten sposób opodatkowania dotyczył bardzo małej grupy osób duchownych pracujących w kuriach, na uczelniach oraz kapelanów. Dokonywana przez Urząd ds. Wyznań dyskryminująca interpretacja przepisów wykluczała zawieranie przez parafie umów o pracę z duchownymi nie tylko jako duszpasterzami, ale nawet z kancelistami, księgowymi czy zakrystianami.

cdn.